كدام مجلس در رأس امور است؟
به گزارش خبرگزاری رسا، شنبه دهم آذر ماه مصادف است با سالروز شهادت شهید سیدحسن مدرس كه در سال ۱۳۱۶ به دست عمال رضاخان در سن ۶۷ سالگى به شهادت رسید. شهید مدرس یكى از پنج مجتهد طراز اول ناظر مجلس دوم مشروطه بود و پس از آن نیز ۵ دوره به‌عنوان نماینده در مجلس شوراى ملى آن دوران حضور داشت.
اگرچه مدرس در مجلس همفكر و همراه چندانى نداشت و در اقلیت محض بود، اما ویژگى‌هاى فردى خاص این شهید والامقام و مجموعه فعالیت‌هاى برجسته وى به‌نحوى بود كه در تاریخ معاصر ایران ماندگار شد و به همین دلیل روز دهم آذرماه به نام «روز مجلس» نامگذارى شده است.
رضا خان كه در ابتداى راه بود و وجود شخصیت‌هایى همچون مدرس را سد راه برنامه‌هاى خود مى‌دید، حذف فیزیكى وى را برنامه‌ریزى كرد و در سال ۱۳۰۵ به جان آیت الله مدرس سوء قصد شد كه موفقیت آمیز نبود و ایشان از این ترور جان سالم به در برد. دو سال بعد مدرس دستگیر و به تبعید فرستاده شد. ایشان ۷ سال در شهرستان خواف و دو سال هم در كاشمر در تبعید بود و بالاخره در دهم آذر ماه سال ۱۳۱۶ با زبان روزه به دست نیروهاى امنیتى رضاخان به شهادت رسید. شهادت این عالم دینى و سیاستمدار ضداستبداد چنان مظلومانه و جو كشور در آن دوران چنان اختناق‌آمیز بود كه قبر ایشان تا سال‌ها مخفى بود و كسى از محل دفنش نیز اطلاع نداشت تا این‌كه چهار سال بعد و در پى اشغال كشور از سوى متفقین در جنگ جهانى دوم و فرار رضاخان، مدفن این بزرگمرد نیز آشكار شد. سالروز شهادت این شخصیت تاریخى و ماندگار، فرصتى است براى تأمل و بررسى ویژگى‌هاى مجلس و نماینده تراز اسلام و انقلاب اسلامى. شهید مدرس چه ویژگى‌هاى برجسته‌اى داشت كه مى‌تواند براى نمایندگان امروز و فرداى مجلس سرمشق و الگو باشد؟ یك مجلس مطلوب و كارآمد باید چه ویژگى‌هایى داشته باشد؟
مدرس نه مرعوب بود، نه مجذوب
یكى از ویژگى‌هاى مهم و كلیدى شهید مدرس كه سبب مى‌شد بتواند على رغم اقلیت بودن، با صداى رسا حرف حق خود را بیان و در عمل دنبال كند، شجاعت وى بود. نماینده مطلوب، مرعوب نیست. فضاى سیاسى، رسانه‌اى، تهدید، هجمه و فشار روى وى تأثیرى ندارد و سبب عقب نشینى وى از موضع برحق خود نمى‌شود. این ویژگى در حیات و سیره سیاسى شهید مدرس بسیار برجسته بود.
امروز نیز نمایندگان مجلس با چنین فضایى روبه‌رو هستند. دشمن با رسانه‌هاى متعدد و متنوعى كه در اختیار دارد سعى در مرعوب كردن افراد دارد، علیه آن‌ها فضاسازى و جنجال مى‌كند و عده‌اى در داخل كشور نیز از سرناآگاهى و حتى برخى معدود هم آگاهانه و همراه با دشمن، به افراد انقلابى و شجاع برچسب مى‌زنند و علیه آن‌ها جوسازى مى‌كنند و در واقع سعى دارند هزینه انقلابى بودن را بالا ببرند. در این میدان، كسى مرعوب نمى‌شود كه متكى به منبع لایزال قدرت باشد. نماینده مؤمن، عزت و ذلت را از آن خدا مى‌داند و هجمه و جنجال دشمن روى او تأثیر نمى‌گذارد.
آن روى سكه تهدید، تطمیع است. نماینده‌اى كه با تكیه بر ایمان، اهل مرعوب شدن نیست، تطمیع هم نمى‌شود. تقوا مانع تطمیع است. جایگاه نمایندگى حساس و زمینه براى تطمیع فراوان است. نماینده تراز انقلاب اسلامى در نطق و راى خود، مصالح و منافع مردم و كشور را در نظر مى‌گیرد و آن‌را فداى منافع شخصى و جناحى نمى‌كند.
مرعوب تهدید و مجذوب تطمیع دشمن شدن براى هر كسى خطرناك است، اما براى نماینده مجلس فاجعه بار است. یك نمونه از عواقب آن در مجلس ششم و همزمان با مذاكرات هسته‌اى در آن مقطع با سه كشور اروپایى رخ داد. رهبر معظم انقلاب اسلامى ماجرا را این‌گونه روایت مى‌كنند؛ «مجلسى داشتیم كه در حال مذاكرات گرم دشوار هسته‌اى در دورانى كه رئیس جمهور محترم فعلى ما رئیس مذاكرات هسته‌اى بود و داشتند با زحمت، با شدّت حرف مى‌زدند، با طرف‌هاى مقابل مجادله مى‌كردند و درواقع مبارزه مى‌كردند براى این‌كه حرف ایران را سبز كنند، در مجلس طرح سه فوریّتى آوردند براى این‌كه حرف طرف مقابل سبز بشود! همان وقت رئیس هیأت مذاكره كه رئیس جمهور محترم فعلى ما است، گلایه كرد و گفت ما داریم آن‌جا مبارزه مى‌كنیم، اینجا آقایان دارند طرح به نفع دشمن طرّاحى مى‌كنند!» (۵/۱۲/۱۳۹۴)
كدام مجلس در رأس امور است؟
همانگونه كه امام راحل فرمودند: مجلس در رأس امور است. چرا؟ چون این مجلس است كه با قوانین، براى كشور ریل گذارى مى‌كند. مجلس نقشى در امور اجرایى كشور ندارد اما دستگاه‌هاى اجرایى باید بر اساس قوانین عمل كنند و مرجع این قانون گذارى مجلس است. جایگاه مجلس منحصر به قانون گذارى نیست و نظارت بر اجراى قوانین و دستگاه‌هاى اجرایى نیز در حوزه اختیارات و وظایف مجلس است.
شأن و جایگاه مجلس به عنوان رأس امور كشور، وابسته به نوع عملكرد خود مجلس است. ذكر یك مورد تاریخى كه مربوط به مجلس شوراى ملى دوره مشروطه است براى فهم اقتدار مجلس، خالى از لطف نیست. حسین پیرنیا ملقب به مؤتمن‌الملك از معدود رجال خوشنام دوره قاجار است. مؤتمن‌الملك رئیس دوره چهارم مجلس هم بود. همان زمان برادر بزرگ‌تر او حسن پیرنیا مشهور به مشیرالدوله یا مشیرالملك نخست وزیر بود. مشیرالدوله هم مانند برادرش جزو رجال نسبتاً خوشنام آن دوره است. روزى قرار بوده مشیرالدوله براى دادن گزارشى رأس یك ساعت معین به مجلس برود. آن ساعت مى‌رسد و خبرى از نخست وزیر نمى‌شود. مؤتمن‌الملك دستور مى‌دهد درب مجلس را ببندند و مى‌گوید نخست وزیر را راه ندهید. مشیرالدوله ۵ دقیقه بعد از وقت معین مى‌رسد اما راهش نمى‌دهند. این یعنى هیبت و اقتدار مجلس كه در واقع به دست خود مجلسى‌هاست.
البته اقتدار و هیبت مجلس به معناى ضدیت و دشمنى با دولت نیست. مجلس دولتى و مجلس ضددولتى یك دوقطبى كاذب و ناسالم است. آنچه مردم، به حق از مجلس توقع دارند ضدیت یا تأیید همیشگى دولت نیست. شناخت درد مردم و مشكلات كشور و حركت در مسیر حل این مشكلات، خواسته و توقع مردم است. پاكدستى و ساده زیستى انتظار از مجلس در تراز انقلاب اسلامى زندگى ساده و به دور از تجملات و تشریفات، نسخه‌اى عمومى و همگانى است اما این نسخه براى مسؤولان و نمایندگان مجلس، لزوم و وجوب بیشترى دارد. نماینده‌اى كه صدها میلیون تومان و حتى گاهى میلیاردى هزینه مى‌كند تا وارد مجلس شود، در دوره مسؤولیت خود بیش از آن‌كه به فكر انجام وظایف و مأموریت‌هاى خود باشد، به فكر جبران آن هزینه‌هاى كلانى است كه انجام داده است.
ساده زیستى براى مسؤولان كشور حسن و زینت نیست بلكه از واجبات است و ریشه در اعتقادات دینى ما دارد. الگو در این زمینه، حضرت امیرالمومنین على(ع) است. اگرچه كسى نمى‌تواند به آن درجه از زهد و تقوا برسد اما ملاك و معیار و راه همان است. ساده زیستى نماینده مجلس نتایج و بركات مختلفى دارد. چنین نماینده‌اى هنگام وضع قانون، اقشار ضعیف جامعه را در نظر مى‌گیرد. این موضوع خیلى مهم است كه جهت قانون به كدام سمت باشد. به نفع ثروتمندان و مرفهین باشد یا از اقشار ضعیف مردم حمایت كند. آن نماینده‌اى كه زندگى و منش اشرافى دارد، مسلم است كه موقع قانون گذارى و رأى دادن به طرح‌ها و لوایح هم همین تفكر و روش را دنبال مى‌كند كه براى كشور سم است.
بركت دیگر ساده زیستى، پایین آمدن احتمال فساد و تخلف است. مسؤولى كه زندگى خود و خانواده‌اش را كنترل كرده و اجازه آلوده شدن آن به تجملات و اشرافیت را نمى‌دهد، احتمال بسیار كمترى دارد كه دچار لغزش و تخلف اقتصادى شود. اما مسؤولى كه به چرب و شیرین دنیا آلوده شد، در چاهى افتاده كه ته ندارد چراكه دنیاطلبى پایان ندارد و آب شورى است كه انسان هرچه از آن بخورد، تشنه‌تر مى‌شود و راه را براى بروز فساد باز مى‌كند، چراكه دیگر فرقى ندارد این مال از كجا و چطور كسب مى‌شود و هدف فقط كسب امتیاز و مال است. چنین نماینده‌اى چطور مى‌خواهد مقابل دشمن بایستد و از تهدید و تشر دشمن نترسد؟! چطور مى‌خواهد استقلال و عزت كشور را حفظ كند؟!
البته این‌ها معیارها و ملاك‌هاى شخصى است و نباید منتظر ماند كه همه افراد به‌طور شخصى به این نقطه برسند. رأى دهندگان و ساز و كارهاى قانونى باید به شكلى عمل كنند كه خروجى آن نمایندگان ساده زیست و ضداشرافیت باشد. شفافیت و نظارت قانونى بر مخارج تبلیغات نامزدهاى انتخاباتى یكى از اصلى‌ترین راهكارهاى ساختارى در این زمینه است كه باید هرچه زودتر مدون، مصوب و اجرایى شود.
مجلس باید مجمع كارشناسى و «قول سدید» باشد
مجلس به‌دلیل ماهیت و عضویت ۲۹۰ نفر در آن با سایر نهادهاى كشور تفاوت‌هاى اساسى دارد. ۲۹۰ نفر باید دور هم جمع شوند و درباره موضوعات مختلف تصمیم بگیرند و رأى بدهند. جلسات و گفت و گوهاى این‌ها هم به‌جز موارد خاص و استثنایى، علنى است و مردم و دیگران مستقیماً آن را مى‌شنوند. مجلس و بحث‌هاى آن اگر جاى طرح مباحث منطقى و كارشناسى و به دور از عصبیت و جار و جنجال باشد، براى جامعه نیز یك كلاس درس است و بر رفتار و اخلاق مردم نیز اثر مثبت مى‌گذارد. چنین مجلسى عصاره فضائل ملت است و فضائل را گسترش هم مى‌دهد. اما اگر برعكس جاى هیاهو، جنجال، تهمت، سخنان ضعیف و بعضاً سخیف بود، از مردم عادى در كوچه و بازار چه انتظارى مى‌توان داشت كه با ادب و احترام و اخلاق با یكدیگر حرف بزنند و بحث كنند؟
نمایندگان مجلس نباید برخورد و تصمیم كارشناسى و مبتنى بر منافع و مصالح ملى را به منافع جناحى ترجیح دهند. مجلس مى‌تواند مبدا اصلاح بسیارى از امور كشور و كم كارى و كج كارى نهادهاى آن باشد و این اصلاح مشروط به تقویت مباحث كارشناسى و علمى به جاى جار و جنجال و سیاسى كارى است. مجلس مطلوب، در تصمیم‌گیرى خود نگاه نمى‌كند این طرح براى كدام جناح سیاسى است، بلكه بر اساس معیار قرآن «قول سدید» را برمى گزیند./9457//۱۰۳/خ
منبع: بصیرت