اقدامات تحریک‌آمیز اسرائیل در سوریه بدون‌جواب نمی‌ماند
به گزارش خبرگزاری رسا، «لوان جاگاریان» سفیر فدراسیون روسیه در تهران و نماینده ارشد مسکو در ایران به توافق «ننگین» مونیخ اشاره کرد و با ابراز رضایت از نشست امنیتی اخیر در تهران سخن گفت. جاگاریان البته با ناراحتی از کشته شدن 15 نظامی کشورش در سوریه در پی اقدام تحریک‌آمیز رژیم صهیونیستی تصریح کرد روسیه دیگر در قبال تحریکات تل آویو دست بسته نخواهد نشست.
متن کامل گفت‌وگو با آقای جاگاریان را در زیر می‌خوانید.
امروز هشتادمین سالگرد قرارداد مونیخ است که در سال 1938 منعقد شد. این توافق چه اهمیتی داشت و چه درس‌هایی برای امروز دارد؟
جاگاریان: این یک حادثه تلخ در تاریخ اروپا و تاریخ جهان است. دوستان غربی ما در اروپای غربی اصلا دوست ندارند که درباره این موضوع صحبت کنند؛ چون این یک معامله ننگین بین آلمان فاشیستی، انگلیس و فرانسه بود و آنها به چکسلواکی خیانت کردند. آنها تلاش کردند که هیتلر را با تصرف استان سودت که بخشی از مردم آن آلمانی بودند، راضی کنند و فکر می‌کردند که آلمان دیگر به سمت غرب تجاوز نمی‌کند و به سمت شرق و بر ضد شوروی سابق، تجاوز می‌کند. ما خیلی تلاش کردیم که انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها را قانع کنیم که جلوی این کار را بگیریم، اما آنها به حرف‌ها و پیشنهادات ما گوش نکردند و از ما فاصله گرفتند.
آن موقع چمبرلین و دالادیه نخست وزیران انگلیس و فرانسه بودند. در سپتامبر 1938 [انگلیس و فرانسه] تسلیم شدند و سودت را به آلمان دادند. چکسلواکی هم با وجودی که قابلیت داشت، اما متاسفانه مقاومتی نکرد. ما به آنها گفتیم که آمادگی داریم به شما کمک کنیم. حتی از لهستان خواستیم که بگذارد که نیروهای ما به چکسلواکی برسد، ولی لهستان هم آن موقع اجازه نداد. بعدا که آلمانی‌ها سودت را تصرف کردند، چند ماه بعد و در ماه مارس 1939 تمام چکسلواکی را کامل تصرف کردند و اسلواکی به عنوان کشور مستقل اعلام شد، و چک هم جمهوری نشد و به عنوان استان چک و بخشی از آلمان فاشیستی شد. آنها از صنایع پیشرفته چک در راستای منافع خود در طول جنگ جهانی دوم استفاده کردند. فقط یک سیاستمدار مشهور انگلیسی در آن زمان مخالفت کرد که آقای چرچیل بود. وینستون چرچیل که در کنفرانسی تاریخی در این ساختمان (سفارت روسیه در تهران) هم شرکت کرده، از چمبرلین به شدت انتقاد کرد.
بعدا وقتی که دولت چکسلواکی امضا کرد و تسلیم شد، آقای کرافتا، وزیر امور خارجه جمهوری چک به سفرای ایتالیا، انگلیس و فرانسه گفت که امروز ما قربانی تجاوز آلمان فاشیستی شدیم، بعدا نوبت شما خواهد رسید. اینطور هم شد، چون در ماه مارس 1939 آنها به لهستان حمله کردند و در سال بعدی یعنی 1940 فرانسه تسلیم شد. ضمنا لهستان هم نقش منفی داشت. آن زمان لهستان هم یک استان را از چکسلواکی گرفت که استان تشین بود. نه تنها انگلیس و فرانسه، بلکه لهستان هم به مردم چکسلواکی خیانت کرد. آنها الان تمایل ندارند که درباره این معامله ننگین صحبت کنند. ولی ما به آنها یادآوری می‌کنیم که اشتباهی را که آن زمان مرتکب شدند را دیگر تکرار نکنند. آنها باید به یاد داشته باشند که از سیاست خائنانه استفاده نکنند. این درسی است که معامله ننگین مونیخ می‌دهد.
نظر شما درباره نشست اخیر دبیران شورای امنیت ملی کشورهای ایران، روسیه، افغانستان و هند که هفته گذشته در تهران برگزار شد چیست؟ اهمیت این نشست در چیست؟
جاگاریان: در اینجا از فرصت استفاده می‌کنم و از مسئولین عالیرتبه شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی برای برگزاری این اجلاس و مهمان نوازی سنتی ایرانی تشکر می‌کنم. این کنفرانس نتایج خیلی مهمی داشت. ما خیلی خوشحال هستیم و آقای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه و رئیس هیات ما از نتایج این جلسه بسیار راضی بودند. ملاقات دوجانبه هم در حاشیه این نشست با دوستان هندی و دوستان ایرانی یعنی آقای شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در روز پنجشنبه انجام شد. مذاکراتی هم با حمدالله محب مشاور جدید امنیت ملی افغانستان و آقای آجیت کومار دُوَل مشاور امنیت ملی نخست وزیر هند برگزار شد.
محوریت این بحث‌ها اوضاع فعلی در افغانستان بود. ما به تبادل نظر پرداختیم. وضع بسیار پیچیده و بحرانی است. نیروهای خارجی در راس آنها آمریکا 17 سال است که در افغانستان هستند و تا بحال متاسفانه به نتایج چشمگیری چه در بعد سیاسی و چه در بعد نظامی نرسیده‌اند. تلاش می‌کنیم به احیای صلح و اقتصاد در افغانستان کمک کنیم. فکر می کنم در این راستا ادامه چنین رایزنی‌هایی در سطوح مختلف بخصوص در سطح دبیران شورای امنیت ملی خیلی مهم است. فکر می کنم این نوع جلسات منظم خواهد بود و انشاءالله در سال آینده یک جلسه نوبتی هم برگزار خواهد شد.
وضع بسیار پیچیده و بحرانی است. نیروهای خارجی در راس آنها آمریکا 17 سال است که در افغانستان هستند و تا بحال متاسفانه به نتایج چشمگیری چه در بعد سیاسی و چه در بعد نظامی نرسیده‌اند.
در خصوص بحث سوریه، اخیرا نشست سه جانبه سران در تهران درباره ادلب برگزار شد و سپس در سوچی نشستی میان سران ترکیه و روسیه برگزار شد. آیا ایران در جریان این نشست بود یا توافق جداگانه ای میان ترکیه و روسیه صورت گرفت؟ بعد از آن هم نشستی سه جانبه در نیویورک با حضور وزرای خارجه سه کشور برگزار شد. این نشست‌ها تا چه اندازه می‌تواند در حل بحران سوریه موثر باشد؟
جاگاریان: شک و تردیدی وجود ندارد که فرمت آستانه مهمترین فرمت برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه است. ایران، ترکیه و روسیه در حال حاضر مهمترین بازیکنان صحنه سوریه هستند و فقط آنها به نتایج کلیدی رسیده‌اند. یک گروه محدود دیگر هم هست شما اطلاع دارید که فعالیت آنها مهم نیست و مشاهده نمی‌شود. درباره وضع فعلی در سوریه در نشست تهران ملاقات‌های دوجانبه و سه جانبه برگزار و تبادل نظر شد و بعد از آن هم در 17 سپتامبر (26 شهریور) ملاقات آقای اردوغان و پوتین در سوچی برگزار شد. در این نشست به توافقات دوجانبه درباره ادلب رسیدیم.
ما دوستان ایرانی را درباره کلیت این توافق در جریان گذاشتیم. این موضوع خیلی شفاف است به گونه‌ای که اگر ایران در این جلسه شرکت نکرده اما دوستان ایران به طور کامل در جریان بودند و هستند. می توان گفت درباره توافقات سوریه و جنبه‌های مختلف یک روز در میان به وزارت امور خارجه می روم و تماس‌های بسیار نزدیک با مسئولان عالیرتبه وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران دارم. امیدوارم توافقات ترکیه و روسیه با کمک و مساعدت دوستان ایرانی عملی شود که منجر به عادی شدن وضع فعلی در اطراف ادلب خواهد شد البته هنوز تا 15 ماه اکتبر (23 مهر) دو هفته فرصت باقی است. [طبق توافق سوچی تمام گروه‌های افراطی تروریستی باید تا 15 اکتبر از منطقه غیرنظامی خارج شوند.]
ایران، ترکیه و روسیه در حال حاضر مهمترین بازیکنان صحنه سوریه هستند و فقط آنها به نتایج کلیدی رسیده‌اند. یک گروه محدود دیگر هم هست شما اطلاع دارید که فعالیت آنها مهم نیست و مشاهده نمی‌شود.
گزارش‌هایی هم منتشر شد درباره انتقال سامانه اس-300 به سوریه.
جاگاریان: بله ما تحویل این سامانه‌های اس-300 پیشرفته را شروع کرده‌ایم. این انتخاب ما نبود ما مجبور شدیم این کار را انجام بدهیم. آقای پوتین رئیس جمهور ما در مکالمه تلفنی با نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به طور مفصل دلایل این تصمیم روسیه را مطرح کردند. بالاخره ما نظامیان خود را از دست داده‌ایم.
به نظر شما روسیه به غیر از انتقال اس-300 چه اقدام دیگری قرار است انجام دهد؟
جاگاریان: ما تجهیزات رادیو الکترونیک راهم منتقل خواهیم کرد و اسرائیل را در جریان گذاشتیم که اطلاع داشته باشند. ما شفاف هستیم. این اقدامات تحریک آمیز اسرائیل دیگر بدون جواب نمی‌ماند. ابتکار ما نبود و ما را مجبور کردند.
این اقدامات از حملات اسرائیل جلوگیری خواهد کرد؟
جاگاریان: انشاءالله. نظامیان ما آنجا هستند ضمنا با استفاده از این فرصت تاکید می کنم حضور نظامیان ما در آنجا قانونی است چرا که ما طبق دعوت دولت قانونی جمهوری عربی سوریه مثل نظامیان ایران حضور داریم. دیگر نمی‌توانیم جان نظامیان خود را که در سوریه هستند به خطر بیاندازیم.
پس از اینکه مقامات ایرانی از اروپا در زمینه برجام انتقاد کردند اخیرا اظهارات مثبت و ابراز خوش بینی‌هایی مطرح شده. آخرین وضعیت یا تحولات در خصوص حفظ برجام را چگونه ارزیابی می کنید؟
جاگاریان: آقای لاوروف در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل مفصل درباره موضع روسیه صحبت کردند. ما خیلی از جمهوری اسلامی ایران بابت پایبندی تشکر می کنیم و تشویق می کنیم به پایبندی به برجام. چنانچه می‌دانید ایران ثمره برجام را به طور کامل احساس نکرده است. ما آمادگی هماهنگی فعالیت‌های خود با اروپایی‌ها را داشته ایم اما کمی مشکل است؛ زیرا اینجا هم مشکلات فنی هست اروپا همه را تحریم کرده و همکاری کردن با کشوری که تحریم شده مشکل است.
اروپایی‌ها اعلام کردند که می‌خواهند یک قانون انسداد تحریم های 1996 و ایجاد یک مکانیزم دیگر که یک نهاد واسطه‌ای سازوکار پیشنهادی ویژه (اس پی وی) اروپا برای حفظ برجام است را اجرایی کنند. تا چه اندازه موثر خواهد بود؟ نمی‌دانم. ولی اروپایی‌ها باید خیلی عجله کنند چون وقت خیلی کم است تا چهارم یا پنجم ماه نوامبر باید یک اقدام موثر داشته باشند که دولت جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران قانع شوند که اروپایی‌ها نه فقط در حرف بلکه در عمل جدی هستند و جدی می‌خواهند از برجام حمایت کنند.
اروپایی‌ها باید خیلی عجله کنند چون وقت خیلی کم است تا چهارم یا پنجم ماه نوامبر باید یک اقدام موثر داشته باشند که دولت جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران قانع شوند که اروپایی‌ها نه فقط در حرف بلکه در عمل جدی هستند و جدی می‌خواهند از برجام حمایت کنند.
دولت آمریکا اروپا تهدید کرده و گفته است یا با ما باشید یا علیه ما.
جاگاریان: این اقدام نادرستی است. نقض آشکار حقوق بین الملل است. ما تسلیم نمی شویم. الان به اروپایی ها بستگی دارد. به یادم هست در ابتدای زمان روی کار آمدن آقای ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، آقای یونکر رئیس کمیسیون اروپایی گفت: "ما دست‌نشانده‌های آمریکا نیستیم، ما کشورهای مستقلی هستیم." این یک فرصت طلایی است که اروپایی‌ها اثبات کنند دست نشانده نیستند و مستقل هستند. بنا بر این شروع کنید! گفتار خود را با عمل اثبات کنید. منتظر اقدام جدی کشورهای اروپایی هستیم.
این یک فرصت طلایی است که اروپایی‌ها اثبات کنند دست نشانده نیستند و مستقل هستند. بنا بر این شروع کنید! گفتار خود را با عمل اثبات کنید. منتظر اقدام جدی کشورهای اروپایی هستیم.
هر زمان در آمریکا به برگزاری انتخابات نزدیک می شویم بحث مداخله در انتخابات از جانب روسیه یا کشورهای دیگر مطرح می شود. نظر شما درباره این اتهامات چیست؟
جاگاریان: ما از رد کردن چنین اتهامات بی اساس خسته شده‌ایم. آمریکا حق ندارد دیگران را به مداخله در امور داخلی دیگر کشورها متهم کند. سازمان سیا در کودتای دولت‌های خارجی دست داشته است؛ آمریکای لاتین و ایران در سال 1953 دولت محمد مصدق را سرنگون کردند. آنها که خودشان در امور داخلی دیگران دخالت می کنند آیا حق دارند که از دیگران انتقاد کنند؟ انگلیسی‌ها ضرب المثل خوبی دارند که می گوید "کسی که در خانه شیشه‌ای نشسته است به دیگران سنگ پرتاب نمی‌کند". اصلا نمی خواهم تفسیر کنم که خدای نکرده ما را متهم نکنند که در امور داخلی آنها مداخله می کنیم. این آمریکاست که مداخله می کند. اروپایی‌ها هم مداخله می کنند.
مثلا امروز همه پرسی در مقدونیه برای تعیین نام آن برگزار می شود و روسای کشورهای اروپای غربی به مردم مقدونیه مراجعه کردند و گفته‌اند که از تغییر نام به مقدونیه شمالی حمایت کنند. این مداخله نیست؟ بگذارید مردم مقدونیه تصمیم بگیرند چرا شما مداخله می کنید؟ یک بار دیگر تکرار می‌کنم آنها حق ندارند که از دیگران انتقاد کنند اول باید خود آنها به آینه نگاه کنند.
آمریکا حق ندارد دیگران را به مداخله در امور داخلی دیگر کشورها متهم کند. سازمان سیا در کودتای دولت‌های خارجی دست داشته است؛ آمریکای لاتین و ایران در سال 1953 دولت محمد مصدق را سرنگون کردند. آنها که خودشان در امور داخلی دیگران دخالت می کنند آیا حق دارند که از دیگران انتقاد کنند؟ انگلیسی‌ها ضرب المثل خوبی دارند که می گوید "کسی که در خانه شیشه‌ای نشسته است به دیگران سنگ پرتاب نمی‌کند".
آقای ترامپ بحث مذاکره با ایران را مطرح کردند. مقامات ایران هم می گویند ما میز مذاکرات را ترک نکردیم و برجام چارچوب مذاکرات بود. آیا آنها اراده مذاکره دارند؟ اگر اراده مذاکره داشتند چرا میز مذاکره را ترک کردند؟
جاگاریان: این اشتباه بزرگی از جانب آمریکا بود که میز برجام را ترک کردند. آنها اکنون ایران را به رفتار بد در منطقه، برنامه موشکی و حقوق بشر و غیره متهم می‌کنند که هیچ ربطی به برجام ندارد. ولی بهتر نیست درباره سیاست آمریکا در منطقه صحبت کنیم؟ و از آمریکا انتقاد کنیم؟ که سیاستی تحریک آمیز نه فقط در سوریه بلکه در منطقه است. لذا فکر می کنم دولت ایران درست می گوید که باید ابتدا درباره رعایت برجام صحبت کنیم. طرف ایرانی درباره مذاکره بر سر مسائل منطقه ای اعلام آمادگی کرده است. مثلا با کشورهای اروپایی درباره یمن گفتگو کردند. لذا فکر می‌کنم دولت آمریکا بدون هیچ پیش شرطی با ایران گفتگو کند ولی آنها پیش شرطی را مطرح کردند که 12 ماده ای است و اصلا قابل قبول نیست، این نوعی فشار است و هدف اصلی آن تسلیم شدن ایران است.
اگر فرضا قرار باشد که توافق جدیدی صورت گیرد چه تضمینی هست که بلای برجام بر سر آن نیاید؟
جاگاریان: اینکه یک دولت آمریکا توافقی را امضا کرده و یک رئیس جمهور دیگر می گوید توافق خوبی نیست و دو سوال مطرح می شود که آیا می توان اعتماد داشت؟ و سوال دوم اینکه آیا امضای آمریکا ارزش دارد؟
این موضوع در خصوص کره شمالی هم وجود دارد. هم فشار می آورند هم می گویند خلع سلاح، این قابل قبول نیست. آنها یک دولت مستقل هستند و نمی توان به عنوان یک ژاندارم به آنها فشار آورد.
بزودی یعنی پنجم نوامبر دوره جدید تحریم‌ها علیه ایران اعمال می شود و بعد از آن علیه روسیه اعمال می‌شود. من تاکید می کنم که ما از تحریم‌های آمریکا نمی ترسیم و هیچ اثری بر ادامه سیاست مستقل روسیه نخواهد داشت.
آنها اکنون ایران را به رفتار بد در منطقه، برنامه موشکی و حقوق بشر و غیره متهم می‌کنند که هیچ ربطی به برجام ندارد. ولی بهتر نیست درباره سیاست آمریکا در منطقه صحبت کنیم؟ و از آمریکا انتقاد کنیم؟ که سیاستی تحریک آمیز نه فقط در سوریه بلکه در منطقه است.
برخی کشورهای اروپایی رابطه نزدیک تری با روسیه دارند. ارتباط آنها با روسیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جاگاریان: برخی کشورهای اروپایی ضد روس هستند که شامل سه کشور حوزه بالتیک و لهستان هستند. ولی بعضی کشورهای اتحادیه اروپا مثل مجارستان، اتریش و ایتالیا مخالف سیاست تحریم هستند. شکافی وجود دارد بین این کشورها و دیر یا زود می‌فهمند که معنای واقعی این تحریم‌ها چیست؛ در واقع یعنی می‌خواهند یک کشور را وادار کنند که سیاست خود را عوض کند اما روسیه کشور بزرگی است و به هیچ وجه عقب نشینی نمی کند. چون سیاست ما اصولی است. آنها تحریم کردند و ما پاسخ دادیم. اگر آنها ادامه دهند ما هم ادامه می‌دهیم./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: تسنیم