بازی با برگ سوخته «احساس رضایت از برجام»
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از «جوان»، محمد اسماعیلی در این روزنامه نوشت:
1ـ در شرایطی که نشانه‌های مستندی مبنی بر اعلام عدم پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ با اتمام مهلت90روزه(مأموریت ترامپ به وزارت امور خارجه برای بیان موارد نقض برجام از سوی ایران)و ارجاع تصمیم‌گیری در باب توافق هسته‌ای به کنگره وجود دارد، دولتمردان کشورمان هنوز نتوانسته‌اند با مجموعه اقدامات و موضع‌گیری هماهنگ، در جهت منافع فرا هسته‌ای کشورمان گام بردارند.
پرسش اصلی این است، در حالی که دولت ترامپ تهدید به خروج این کشور از توافق هسته‌ای و تحریم‌های جدیدی علیه ایران کرده و احتمالاً عدم پایبندی کشورمان به برجام را رسماً اعلام و تهدیدات و گستاخی علیه ایران را مکررا بیان می‌کند، آیا دولت دوازدهم تنها باید «از اجرای برجام احساس رضایت کند» و در این زمینه فقط«به هشدار به امریکایی‌ها اکتفا کند»؟
ایالات متحده امریکا به بهانه اجرای مفاد برجام و قطعنامه2231 تلاش می‌کند عناوین اتهامی جدیدی علیه ایران طرح و همراه با تکرار این مسئله که ایران روح توافق هسته‌ای را نقض کرده، زمینه وضع تحریم‌های جدید هسته‌ای و غیرهسته‌ای را علیه کشورمان مقدمه‌سازی کرده و ایران را به شرایط ماقبل از برجام بازگرداند.
بازگشایی پرونده موسوم بهpmd ، استمرار پروژه ایران هراسی، افزایش تحریم‌های ضدایرانی و معرفی کردن ایران به عنوان تهدیدی برای امنیت و صلح بین‌المللی از جمله اهداف حاضر دولت ترامپ است که در عباراتی مانند: «ایران بازیگری بد در منطقه است و به کره شمالی کمک مالی می‌کند، خواهید دید که ما درباره ایران چه خواهیم کرد(ترامپ)»، «انتظار داشتیم که برجام باعث ثبات منطقه شود ولی نشد(تیلرسون)»و«اقدامات ایران ثبات‌زدا است و... ایران روح برجام را نقض کرده است(سخنگوی سیاست خارجه امریکا)»قابل رویت است.
2- حال در مقابل سخنان هدفمند امریکایی‌ها ، موضع‌گیری دولتمردان دوازدهم فاقد وصف «آینده نگری بر پایه منافع ملی کشورمان»است؛ به گونه‌ای که روحانی: «منافع ما از برجام غیرقابل بازگشت و10 ترامپ هم نمی‌تواند مانع این منافع شود»، و محمد جواد ظریف: «اظهارات رئیس‌جمهور امریکا به صلح و امنیت منطقه کمک نمی‌کند و به منافع طولانی مدت امریکا ضربه وارد می‌کند ... ترامپ و دوستانش، برخی سیاست‌ها را دنبال می‌کنند که جز ضرر برای خودشان و امریکا و منطقه چیزی نخواهد داشت.»
3- ویژگی مهم سخنرانی رئیس‌جمهور کشورمان همانند سایر سخنرانی‌های ایشان«احساس و ابراز رضایت از برجام»است، ویژگی‌ای که نه تنها می‌تواند حیات نباتی برجام را به معنای مطلق به خطر اندازد، بلکه منجر به افزایش تحریم‌های ایرانی توسط امریکایی‌ها نیز شود، چرا که تصور دولت کنونی امریکا این است که«برجام ایده‌آل ایران است» و دولت روحانی تمایل دارد به هر قیمت این توافق را حفظ کند و حاضر نیست در هیچ سطحی به نقض آن توسط امریکایی‌ها پاسخ دهد.
این دست موضع گیری‌ها که ویژگی بارز آن «ابراز احساس رضایت از متن و اجرای برجام » به تقویت و پایدار‌سازی عناصر تشکیل دهنده دستگاه محاسبه سنجی امریکایی‌ها -که از سال92شکل گرفته- انجامیده و اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای توسط ترامپ را رقم بزند و وضع تحریم‌ها آنی توسط کنگره امریکا را– تام کاتن سناتور امریکایی: بعد از60 روز، تحریم‌های ایران را بر می‌گردانیم ـ به همراه بیاورد.
بیان غلو‌آمیز درباره دستاوردهای برجام طی چهار سال گذشته قابل توجیه بود کمااینکه به موفقیت انتخاباتی دولت در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم نیز منجر شد، اما باید یادآور شد که احساس رضایت توام با عبارات مبالغه‌آمیز به افزایش تحریم‌ها توسط کنگره خواهد انجامید.
به معنای دیگر زمانی که دولتمردان امریکا از واژگانی نظیر«برجام فاجعه‌آمیز»و«برجام وحشتناک» استفاده می‌کند توقع نیست که دولتمردان کشورمان از مشابه چنین لغاتی - که خودزنی سیاسی در داخل کشور محسوب می‌شود-استفاده کنند بلکه جهت تحت تأثیر قرار دادن باورهای دولتمردان امریکا که دستگاه محاسبه سنجی آنها را شکل داده، حداقل از احساس رضایت خودداری کرده و متعرض نقض برجام به صورت متراکم - برای ایجاد رویه در حقوق بین‌الملل-شود.
کمااینکه گفته‌های تلویحی و هزینه‌زای حمید بعیدی‌نژاد مبنی بر «تمایل ایران برای مذاکره مجدد درباره برجام» تأثیر قابل توجهی برمحاسبات امریکا درباره ایران وجهت«اعمال فشار به ایران جهت وادار کردن به مذاکرات مجدد»داشته است.
4- تیم مشاوران دولت در حوزه توافق هسته‌ای باید در نظر داشته باشند که برخورد شعاری توأم با ابراز رضایت از اجرای برجام، به احاله تصمیم‌گیری درباب برجام از سوی ترامپ به کنگره منجر خواهد شد ، مسئله‌ای که افزایش تحریم‌های گسترده ضدایرانی را به همراه دارد آنهم در شرایطی که ایران در هیچ کدام از مراجع چهارگانه حل و فصل اختلافات نمی‌تواند مانع از چنین اقدامی شده و بر اساس ماده37 برجام(مکانیسم ماشه) امریکایی‌ها می‌توانند هر گونه تصمیم نظامی، سیاسی و اقتصادی درباره ایران اتخاذ کنند.
5- محمد جواد ظریف در موضع گیری‌های مورد اشاره تلاش می‌کند برای منصرف کردن ایالات متحده از رویکردهای ضدایرانی، به خطر افتادن منافع بین‌المللی امریکایی را گوشزد کرده!آنهم در حالی که دولتمردان ارشد این کشور با عبارات و واژگان بسیار گستاخانه‌ای از فعالیت‌های ایران یاد می‌کنند. همانطور که گفته شد«ابراز احساس رضایت از برجام و اجرای کنونی آن توسط امریکا»و یا«صرفاً یادآوری به خطر افتادن منافع ملی امریکا»نمی تواند مانع جدی در مسیر دست یابی غرب به منافع ضد ایرانی ایجاد واز سوی دیگر منافع ملی را حداقل دربعد هسته‌ای و بین‌المللی تقویت کند. این درحالی است که وزیرامورخارجه کشورمان به جای هشدار صرف درباب یادآوری منافع ملی امریکا باید از واکنش جدی و قاطع ایران نسبت به نقض برجام توسط امریکایی‌ها هشدار دهد که از جمله تهدیدهای رفتاری محمدجواد ظریف می‌تواند به قاعده«اصل اعتبار امرمختومه» استناد کند.
اگر چه هنگام انتشار گزارش دوپهلو مشهور به خاتمهPMD، دستگاه سیاست خارجه نسبت به آن اعتراض درخور توجهی نکرد اما امروز وزیرامور خارجه می‌تواند بااستناد به اینکه طبق برجام و قوانین بین‌المللی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مرجع رسمی و فنی فعالیت‌های هسته‌ای کشورهاست«ابعاد نظامی احتمالی»در پرونده هسته‌ای ایران را«اعتبار امر قضاوت شده»عنوان و سؤال کند چنانچه امریکا مخالف گزارش مورداشاره بوده چرا درهمان زمان نسبت به آن اعتراض نکرده است؟/۱۳۲۵//۱۰۳/خ