اسلام معقتد به کرامت، انسانیت و عدالت در حق زن است/ حیات طیبه تنها مختص مردان نیست
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، از مراجع تقلید ظهر امروز در آیین آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور که در تالار بیداری اسلامی جامعه الزهرا(س) برگزار شد، با اشاره به نگرش قرآن کریم نسبت به آفرینش زن، گفت: قرآن کریم می فرماید «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ».
وی افزود: قرآن کریم در آیه اشاره به خلقت مستقل زن و مرد و حضرت آدم و حوا(ع) از یکدیگر دارد و این آیه در زمانی نازل شد که عرب جاهلی زمانی که متوجه می شد خداوند به او فرزند دختری داده است سر به زیر افکنده و نمی دانست که باید با این دختر چه کند؛ او را زنده به گور کند و یا اینکه به روشی دیگر او را از خود دور کند.
قرآن اعتقاد به خلقت یکسان، کامل و مستقل زن و مرد از یکدیگر دارد
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم تصریح کرد: قرآن کریم در چنین جامعه ای که برای زن ارزش قائل نبودند به زن کرامت بخشید و آفرینش زن و مرد را یکسان تلقی کرده و زن و مرد هر دو را یک انسان کامل می داند.
حضرت آیت الله سبحانی با تأکید بر اینکه خطاب قرآن کریم در این آیه به همه انسان ها بوده و اختصاص به اسلام ندارد، افزود: در اینجا از لفظ «یا ایها الناس» استفاده شده و خداوند به تمام بشریت اعلام می کند که کوچکترین تفاوتی میان زن و مرد قائل نیست و خلقت هر دو یکسان و مستقل است در حالی که در آیین یهود و مسیحیت چنین نگرشی نسبت به زن وجود نداشته و این آیین ها خلقت زن را مستقل نمی دانند.
وی افزود: در قرآن کریم نه تنها در مسیر آفرینش بلکه در مراحل بعدی خلقت نیز به آفرینش مستقل حضرت حوا(ع) از حضرت آدم(ع) اشاره شده است.
یکسان بودن زن و مرد در تکریم و انسانیت/ حیات طیبه تنها مختص مردان نیست
این مرجع تقلید با اشاره به اینکه در آیه «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَني آدَمَ» نیز خطاب آیه به هر دو جنس زن و مرد است و قرآن کریم در این آیه بیان می کند که کرامت نیز مختص مردان نبوده بلکه به هر دو جنس تعلق دارد و در آیه 97 سوره نحل نیز قرآن کریم می فرماید «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» یعنی هر كس از مرد يا زن كار شايسته كند و مؤمن باشد قطعا او را با زندگى پاكيزه اى حيات[حقيقى] بخشيم و مسلما به آنان بهتر از آنچه انجام مى دادند پاداش خواهيم داد» که این آیه بیانگر این مطلب است که حیات طیبه نیز مختص مردان نبوده و به عبارت دیگر قرآن کریم در خلقت، در کرامت و در ارزش عمل برای زن هویتی مستقل قائل است و این امور تنها به مردان اختصاص ندارد.
نگرش اسلام به قصاص زن و مرد
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه در قصاص نیز زن و مرد مشترک هستند، گفت: اما باید دقت کرد که ضرر اقتصادی کشتن یک مرد به دلیل قدرت تأمین معاش خانواده از زن بیشتر است و این تفاوت ها در یک نظام اسلامی مورد بحث قرار می گیرد نه یک نظام غربی؛ بنابراین بعضی از این تفاوت ها طبیعی است زیرا زن در اسلام نقش تأمین معاش و نان آوری ندارد و مربی و مسؤول تربیت فرزندان است در حالی که خداوند قدرت تأمین معاش خانواده را بر دوش مرد قرار داده است.
حضرت آیت الله سبحانی افزود: بنابراین زنان در انسانیت، تکریم، خلقت، ارزش عمل و قصاص حقوق یکسانی با مردان دارند.
نگرش های متفاوت اسلام به سهم الارث زنان
وی با اشاره به اینکه در نظام اسلامی زنان و مردان هر دو از ارث نصیب دارند، ادامه داد: این بالاترین حقوقی است که اسلام برای زنان در نظر گرفته است اما در کشورهای اروپایی مانند فرانسه که تا چند وقت پیش زنان از ارث و کار خود بهره ای نداشتند و بدون اذن شوهر نمی توانستند در مال خود تصرف کنند به اسلام اتهام می زنند که چرا در اسلام حق ارث مرد از زن بیشتر است که باید دقت کرد که در همه جا اینطور نیست و برای نمونه در یکجا سهم ارث زن و مرد برابر است مثلا اگر فرزند پسری از دنیا برود پدر و مادر به صورت مشترک از این فرزند خود ارث می برند و همچنین در یک جا سهم ارث زنان از مردان بیشتر است و آن در جایی که زنی دارای اولاد فوت کرده باشد و این زن اگر فرزند دختری داشته باشد به دلیل داشتن اولاد سهم مرد به عنوان شوهر از ارث کمتر بوده و سهم دختر به عنوان فرزند زن از ارث بیشتر است و اسلام در زمانی این موضوع را بیان کرد که در عربستان دختران را مانند کالا می فروختند و در غرب زن کمترین حقی نداشت.
مهریه تکریم زن یا نگاه تحقیر آمیر به زن
این مرجع تقلید با اشاره به اینکه اسلام برای زن مهریه قرار داده است، گفت: گاهی بعضی از قلم شکسته ها می نویسند که مگر زن کالا است که بخواهد خرید و فروش شده و مهریه داشته باشد و که این نگرش کاملا اشتباه است و باید در پاسخ به این افراد بیان کرد که خداوند به زن لطف و کرامت داشته است که برای او مهریه قرار داده تا پس انداز و جبرانی برای روز مبادای او باشد و قرآن کریم همچنین خطاب به مردان می فرماید که اگر می خواهند زن را طلاق بدهند حق ندارند که از مهریه او بکاهند و مهریه او را کم پرداخت کنند.
حضرت آیت الله سبحانی افزود: خداوند در مقابل حقوقی که به زن داده از او انتظاراتی دارد و در آیه 233 یکی از اولین انتظارت خداوند از زن بیان شده که می فرماید«وَ الْوالِداتُ يُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَيْنِ کامِلَيْنِ لِمَنْ أَرادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضاعَةَ وَ عَلَي الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَ کِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لا تُکَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَها لا تُضَارَّ والِدَةٌ بِوَلَدِها وَ لا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ وَ عَلَي الْوارِثِ مِثْلُ ذلِکَ فَإِنْ أَرادا فِصالاً عَنْ تَراضٍ مِنْهُما وَ تَشاوُرٍ فَلا جُناحَ عَلَيْهِما وَ إِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلادَکُمْ فَلا جُناحَ عَلَيْکُمْ إِذا سَلَّمْتُمْ ما آتَيْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ» یعنی « و مادران باید فرزندان خود را دو سال کامل شیر دهند این(دستور) برای کسی است که می خواهد دوران شیرخوارگی(طفل) را تکمیل کند، و روزی و لباس آنها به نحو متعارف بر عهده کسی است که طفل از آن اوست(پدر) هیچ کس جز به مقدار توانش مکلّف نمی شود، نباید مادری به خاطر فرزندش به زیان افتد و نه صاحب فرزندی برای فرزندش(نه به مادر تحمیل شود که مجّانا شیر دهد و نه به پدر که هزینه بیشتر بپردازد) و نباید مادر و پدر(به خاطر اختلافات خود) به فرزند خود ضرر و آسیب برسانند و مانند این تکلیف بر عهده وارث(پدر) نیز می باشد(که اگر پدر بمیرد و ترکه به همان طفل رسد، نفقه مادر با شرایط فوق از آن مال ادا می شود)، حال اگر پدر و مادر بخواهند روی توافق و مشورتشان(فرزند را قبل از موعد مقرر) از شیر بگیرند بر آنها گناهی نیست. و اگر بخواهید برای شیر دادن اولادتان دایه طلبید بر شما گناهی نیست در صورتی که آنچه را که باید بدهید به نیکی و معروف بپردازید. و از خدا پروا کنید و بدانید خدا به آنچه می کنید بیناست».
وی تصریح کرد: این آیه نشان می دهد که اولین انتظار از مادران این است که حقوق فرزندان خود را به صورت کامل ادا کنند که متأسفانه در غرب چنین نگرشی ارزش نیست و گاهی حتی داشتن چنین نگرشی و بودن زن در خانه و تربیت فرزندان و خانه داری ضد ارزش تلقی می شود و متأسفانه در جامعه امروز خانه داری ضد ارزش و پشت میزنشینی برای زنان تبدیل به ارزش شده اما خداوند در قرآن کریم می فرماید «اگر تو را بالا بردم این انتظارات را هم از تو دارم».
عدالت مهم است نه مساوات
حضرت آیت الله سبحانی با بیان اینکه عدالت مهم است نه مساوات، گفت: گاهی مساوات ضدارزش است برای مثال در کلاس درس یکی زحمت می کشد و یک نفر دیگر کاری نمی کند، حال اگر میان این دو مساوات باشد بی عدالتی است و به عبارتی مساوات در همه جا به معنای عدالت نیست.
زنان هدف دشمنان در فضای مجازی هستند
استاد برجسته درس خارج حوزه علیمه خواهران در بخش دیگری از سخنان خود، اظهار داشت: در غرب می گویند که چرا اسلام به مردان اهمیت می دهد و به زنان نه که در پاسخ باید بیان کرد که همین جامعه الزهرا(س) و توجه به علم آموزی زنان یکی از گام های بزرگ است، یکی از گام های بزرگی که انقلاب اسلامی برداشته است.
وی افزود: زنان نیمی از جامعه را تشکیل می دهند به همین دلیل به بهانه آزادی هدف دشمن قرار گرفته اند.
حضرت آیت الله سبحانی با بیان اینکه معنی آزادی این نیست که میکروبی را در جامعه پخش کنید و بعد جلوی آن را بگیرید، یادآور شد: بر همین اساس زنان جامعه اسلامی باید به این موضوع توجه داشته باشند که در فضای مجازی در تیررس و هدف دشمنان هستند./968/۲۰۱/ح