افزایش گرانی و کاهش عمر نتیجه ترک امر به معروف و نهی از منکر است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محسن مجتهد شبستری نماینده مجلس خبرگان رهبری در درس خارج خود که ظهر یکشنبه در حوزه علمیه آیت الله ایروانی(ره) برگزار شد با اشاره به آیه 105 سوره مائده گفت: براساس آیه«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لایَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ إِلَى اللّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمیعاً فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» خداوند می فرماید؛ ای مسلمانان مراقب خود باشید وقتی خویش هدایت پیدا کردید گمراهی دیگران به شما ضرر نمی رساند، از ظاهر آیه استفاده می شود که کار به کار دیگران نداشته باشید و برشما باشد که به فکر خویش باشید. این آیه شریفه که می فرماید«كُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ»  مقداری با آیه 105 تفاوف پیدا می‌کند.

وی افزود: پاسخ به این تفاوت روشن است، با توجه به آیات قبلی مشخص می شود آیه مربوط به کفر کافران است و نه هدایت مسلمانان، که در آیه قبل که می فرماید«وَ إِذا قيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلي‏ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَي الرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ آباؤُهُمْ لا يَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ لا يَهْتَدُونَ» آیه 104 سوره مائده مربوط به کفار است که می فرماید؛ به آنچه خدا و پیامبر نازل کردند ایمان بیاورند که در پاسخ می گویند ما به دین پدران خود پایبند هستیم.

آیت الله شبستری در ادامه توضیح این آیه، اظهار داشت: خداوند در این آیه اشاره دارد؛ اگر کفار در کفر خویش اصرار داشتند و مسلمان نشدند رهایشان کنید. ابتدا خود را حفظ کنید و اگر کفار نیامدند نیز نیامدند و این شبه تعارض وارد نیست. زیرا برخی می گویند آیه اشاره دارد «هرکه به دین خود» که اینطور نیست و خطاب آیه به کفار است.

وی گفت: ازجمله آیاتی که که اشاره دارد این فریضه به اندازه ای مهم است که حتی در ادیان گذشته هم موجود بوده  آیه 78 سوره مائده است؛ آیه اشاره دارد«لُعِنَ الَّذينَ کَفَرُوا مِنْ بَني‏ إِسْرائيلَ عَلي‏ لِسانِ داوُدَ وَ عيسَي ابْنِ مَرْيَمَ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا يَعْتَدُونَ» از این آیه استفاده می شود که این فریضه فقط به اسلام برنمی گردد، آنها نهی از منکر نمی کردند. امیرمومنان(ع) در شرح این آیه که در نهج البلاغه جلد دوم ص180 آمده می فرماید: «ان‌الله لم یلعن القرن الماضی بین ایدیکم الا لترکهم الامر بالمعروف و النهی عن المنکر» پروردگار لعنت نکرد اهل قرون گذشته را مگر به خاطر ترک امر به معروف ونهی از منکر.

آیت الله شبستری در ادامه خاطرنشان کرد: در خطبه فدکیه و در فرمایشات امام علی(ع) بیان شده است که در اصل ارتکاب منکر مختص سفیحان است و عاقل منکر انجام نمی دهد. «فلعن الله السفهاء لرکوب المعاصی، والحلماء لترک التناهی»آنهایی که امربه معروف و نهی از منکر انجام نمی دهند براساس روایت ضعیف های بی دین هستند.

وی افزود: به طور مثال شرب خمر در ادیان دیگر نیز حرام بوده است و مسیحیان در انجیل آوردند که عیسی(ع) و حضرت مریم(س) به عروسی رفتند و شراب به آنان نرسید و عیسی(ع) دعا خواند که آن آب به شراب تبدیل شود و خود و مادرشان آن را خوردند، این کذب محض و تحریف است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با اشاره به روایتی از کتاب وسائل الشیعه جلد 16 ص 118، گفت: براساس این روایت؛ وای به حال مردمی که دین خدا را اختیار نکردند و تسلیم نشدند مگر به امر به معروف و نهی از منکر. یکی از ارکان دین اسلام مساله امر به معروف و نهی از منکر است، اولین حدیث که حُر عاملی در وسائل نقل می کند این حدیث است.

وی افزود: بدقومی است قوم یا دولتی که به امر به معروف و نهی از منکر عیب می گیرند، مثلا بیان می‌دارند اگر گشت ارشاد وجود داشته باشد برای مردم و کشور خوب نیست و احکام دیگر اسلام  باید اختیاری باشد.

متولی مدرسه علمیه آیت الله ایروانی با اشاره به خطبه 155 نهج البلاغه، گفت: «وَإِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْيَ عَنِ المُنكَرِ، لَخُلُقَانَ مِنْ خُلُقِ اللهِ سُبْحَانَهُ، وَإِنَّهُمَا لاَ يُقَرِّبَانِ مِنْ أَجَلٍ، وَلاَ يَنْقُصَانِ مِنْ رِزْقٍ» امربه معروف و نهی از منکر دوصف است از صفات الهی و اولین امر به معروف خداوند است. تخلقوا به اخلاق الله که پیشوایان الهی بیان دارند همین موضوع است.
وی افزود: «وَلاَ يَنْقُصَانِ مِنْ رِزْقٍ» فردی اگر به این دو فریضه اهتمام ورزد طول عمر پیدا کرده و روزی اش کم نمی شود. این فرمایش برای تحرک بخشیدن به افراد مومن است تا روحیه شجاعت در آنان بیدار شده و روحیه لیبراری از آنان دور شود زیرا برخی چنین روحیه ای دارند.

آیت الله شبستری اظهار داشت: اگر این فریضه در جامعه ترک شود گرانی ها افزایش می یابد. براساس روایات اگر جامعه که این فریضه را ترک کند، گرانی در آن جامعه افزایش پیدا کرده و عمر افراد جامعه کم می شود و همچنین اشرار برآنان تسلط پیدا می کنند.

وی افزود: علت اهمیت امر به معروف به خاطر این است که با وجود این فریضه دیگر احکام انجام شده و ضامن اجرای دیگر احکام است که «اسمی الفرائض» نامیده شده است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تعریف امربه معروف و نهی از منکر، گفت: از محقق در شرائع نقل است؛ «المعروف هو كل فعل حسن اختص بوصف زائد على حسنه إذا عرف فاعله ذلك أو دل عليه و المنكر كل فعل قبيح عرف فاعله قبحه أو دل عليه» هرکار حسن به معنای نیکو معنی نشده است و هرکار مجاز منظور است و غیرحرام، تنها مجاز بودند کافی نیست، یک فعل مجازی که وصف زائد خوب به آن متصل است، و اینکه فرد بداند این فعل را یعنی خودش بشناسد یا اینکه از روی اجتهاد باشد یا تقلید.

آیت الله شبستری با اشاره به نظر صاحب جواهر در این مساله، گفت: منظور از حسن کار نیک نیست و حسن یعنی مجاز نیز شامل می شود، حتی مباح و مکروه را نیز تصور می شود، وی می گوید اختصاص به وصف زائده مباح را خارج می کند. مباح به این خاطر اینکه جائز است به معنی اعم تلقی می شود و مکروه هم به طریق اولی از تعریف خارج می شود./811/پ۲۰۱/ب۱