برنامه‌ها و اقدامات این دانشگاه در حوزه کرسی‌های نظریه پردازی
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه شهید باهنر کرمان به عنوان یکی از مراکز فعال در حوزه کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره اخیرا میزبان نشست استانی «کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره» بود. برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های انجام گرفته و همچنین اهمیت موضوع کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره دکتر مریم احتشام زاده معاون پژوهشی و فناوری این دانشگاه شهید باهنر و دبیر کمیته دستگاهی کرسی‌های نظریه پردازی در گفتگویی به تشریح این موضوع پرداخته که مشروح این گفتگو از نظرتان می‌گذرد:
با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار داده‌اید؛ نظر سرکار عالی در خصوص جایگاه و اهمیت برگزاری کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره در دانشگاه‌ها و سایر مراکز علمی پژوهشی چیست؟
در کشور ما، علوم به هفت رشته شامل علوم انسانی، علوم فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم کشاورزی و منابع طبیعی، هنر، دامپزشکی و پزشکی گروه‌بندی می‌شوند. اگر معتقد باشیم که انسان محور توسعه است آنگاه همه انواع توسعه اعم از توسعه اقتصادی، توسعه صنعتی و هر نوع توسعه پایداری که ظرفیت‌های قانونی آن نیز در برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور دیده شده است و در حال حاضر، ششمین برنامه توسعه کشور نیز آغاز شده است بر مبنای انسان، شکل می‌گیرد و انسان، محور توسعه پایدار محسوب می‌شود.
همچنین، در بسیاری از ادیان، انسان متعالی دارای سه رکن متعالی شامل فکر، ذکر و فعل است. یعنی هرآنچه که می‌اندیشد، هر آنچه که می‌گوید و هر آنچه که انجام می‌دهد باید متعالی باشد و بنابراین، فکر متعالی اولین قدم برای تعالی است.
از سوی دیگر، فقدان بستر لازم جهت تفکر و تولید علم با توجه به مؤلفه‌های خاص حاکم بر هر جامعه‌ای، موجب محدودیت در ارائه‌ی ایده و نظر از سوی صاحب نظران حوزه علوم انسانی آن جامعه می‌شود فلذا، راه‌اندازی هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره اتفاق مهمی بود که قریب 15 سال پیش، ضرورت آن احساس شد تا این فقدان از بین برود و هر چند در سال‌های اخیر تلاش‌ها و موفقیت‌های چشمگیری در این خصوص حاصل شده اما کافی نیست و هنوز نیز این فضا توسط تمام صاحب نظران حوزه علوم انسانی، معارف دینی و هنر برای ارائه نظریه‌ها و ایده‌های ایشان استفاده نمی‌شود.
از سوی دیگر، نباید صرفاً به جهت رشد کمّی کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و نظریه پردازی که بر مبنای پژوهش‌ها و مطالعات صاحب کرسی شکل می‌گیرد کرسی‌هایی برگزار شود که از نظر محتوی، ضعیف می‌باشند که این پدیده اگر به وقوع بپیوندد یک آسیب جدی در این حوزه محسوب شده و قطعاً موجب عدم ارائه‌ی ایده‌های ناب از سوی صاحب نظرانی خواهد شد که چشمداشتی به امتیاز برگزاری کرسی جهت ارتقاء ندارند و بالعکس، جامعه نیازمند نظرات ایشان است.
چالش‌ها و موانع موجود در زمینه بسط نظریه پردازی و نقادی در محافل علمی را بیشتر چه مواردی می‌دانید؟
متأسفانه اینجانب در هیچیک از زمینه های علوم انسانی، معارف دینی و هنر صاحب نظر نیستم اما حسب مسئولیت در حوزه معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه شهید باهنر کرمان که یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های جامع کشور است به مواردی از چالش‌ها و موانع موجود در زمینه بسط نظریه پردازی و نقادی در محافل علمی دانشگاهی اشاره می‌نمایم:
عدم اطلاع کافی اعضای هیأت علمی و صاحب نظران حوزه علوم انسانی از ظرفیت ایجاد شده توسط هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره.
عدم برگزاری کرسی توسط پیشکسوتانی که از تمامی آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های برگزاری کرسی‌ها آگاه می‌باشند اما به دلیل اینکه تا مرتبه استادی ارتقاء یافته‌اند و نیازی در این خصوص احساس نمی‌کنند جامعه از نظرات ایشان بی نصیب می‌ماند. در این موارد لازم است کمیته دستگاهی با شناسایی ایشان، از ایشان دعوت به عمل آورد تا نظرات و ایده‌های خود را ارائه دهند.
هراس صاحب نظران از برخورد امنیتی با ایشان. البته همواره از سوی مسئولان هیأت حمایت از کرسی‌ها، ادله‌ی کافی جهت اطمینان خاطر صاحب نظران ارائه می‌شود اما به نظر اینجانب، هنوز یک چالش محسوب می‌شود.
مورد آخر نیز همان موردی است که قبلاً اشاره شد و آن اتخاذ رویکرد کمیتی به جای رویکرد کیفیتی است. برگزاری کرسی‌های ضعیف از نظر محتوی، می‌تواند به یک مانع جهت بسط کرسی‌ها و برگزاری کرسی‌های قوی توسط صاحب نظران تبدیل شود.
عدم استقبال دانشجویان مقاطع بالا از کرسی‌ها. البته بخشی از این عدم استقبال به دلیل عدم آگاهی دانشجویان است و بخشی نیز به عدم پویایی و نداشتن مطالبه توسط ایشان در این خصوص است. باید توجه کرد که مخاطبان مباحثی که در قالب یک کرسی برگزار می‌شود تمامی دانشجویان در تمانی رشته‌ها می‌باشد. به عنوان مثال در بحث بانکداری و تأمین مالی شرکت‌ها یا مباحث تربیتی، مخاطب فقط دانشجویان علوم انسانی و معارف دینی و هنر نیستند بلکه دانشجویان رشته های مهندسی و پزشکی نیز نیازمند اطلاع از آخرین نظرات و ایده های تولید شده توسط متخصصان داخل کشور در این مباحث می‌باشند.
دانشگاه کرمان در زمینه برگزاری کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره چه گام‌های اجرایی برداشته است؟
کمیته دستگاهی دانشگاه شهید باهنر کرمان از سال 1394 تشکیل شد. در این خصوص، موضوع در هیأت رئیسه دانشگاه مطرح و اعضای کمیته مشخص شدند که و در سال 1395 ابلاغ ایشان از سوی رئیس محترم دانشگاه صادر شد. تاکنون سه جلسه کمیته نیز تشکیل و پنج کرسی ترویجی جهت برگزاری در سال 1396 به تصویب کمیته رسیده است. البته برگزاری همایش استانی آشنایی با کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره در اول و دوم خرداد 1396 نیز گام اجرایی مهمی بود که با مشارکت دبیرخانه هیأت حمایت در کرمان برداشته شد. طبق برنامه، مقرر است جلسات کمیته دستگاهی، به صورت ماهانه به ریاست رئیس دانشگاه برگزار شود تا ضمن پیگیری مصوبات قبلی، بازخورد اقدامات کمیته، ارزیابی و تصمیمات لازم اتخاذ گردد./۹۹۸/د۱۰۲/س