گام های پسین در فلسفه برین

حجت الاسلام والمسلمین حسین عشاقی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به یکی از آثار خود در حوزه فلسفه که در هجدهمین همایش کتاب سال حوزه حائز رتبه شایسته تقدیر شده است، اظهار داشت: بنده یک طرحی برای تنظیم فلسفه خاص داشتم که این طرح را از سال 88 در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آغاز کردم و بر مبنای بازسازی فلسفه موجود در حوزه شروع به نوشتن کتاب «گام های پسین در فلسفه برین» کردم.

عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: جلد اول این کتاب که به تنظیم مبانی فلسفه جدید می پردازد به نوعی نقد بر دیگر مذاهب فلسفی است از جمله فلسفه حکمت متعالیه صدرایی که بیش از 400 سال در حوزه تدریس می شود و البته نیاز به اصلاحات عمده داشته و دارد.

وی با بیان اینکه فلسفه های رایج مشائی، اشراقی و متعالی بر دو نظریه اصلی متكی هستند، ابراز داشت: نخست تكثر «هستی» به معنای مطلق واقعیت كه در همه فلسفه های رایج، به گونه ای، اصل آن مسلم گرفته شده است و اگر هم اختلافی هست، در مقدار و چگونگی آن است و دوم حكم پذیری «هستی» كه این هم اصلی مسلم در این گونه فلسفه ها پنداشته شده است.

حجت الاسلام والمسلمین عشاقی افزود: بر مبنای این دو نظریه، نه تنها برهانی نیست؛ بلكه بر نفی آنها براهینی می توان ارائه كرد، بنابراین پذیرش این دو نظریه، شکافی را بین فلسفه های رایج و فلسفه واقعی ایجاد کرده است که ضرورت دارد فلسفه دیگری بر پایه کثرت ناپذیری و حکم ناپذیری هستی بنا گذاشت؛ کتاب حاضر به دنبال باز تولید چنین فلسفه ای است.

وی با بیان اینکه جلد نخست كتاب «گام های پسین در فلسفه برین» در دو بخش اصلی سامان یافته است، عنوان کرد: بخش اول، به قضیه حكم ناپذیری «هستی» اختصاص یافته و در آن با براهینی اثبات شده که نه «هستی» حكم پذیر است و نه می توان آن را موضوع فلسفة اولی قرار داد، از این رو، نمی توان مسائلی را برای چنین موضوعی اثبات کرد.

عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: این بخش همچنین به مبانی و مسائل اصلی هر سه مكتب مشائی، اشراقی و حکمت متعالیه صدرایی پرداخته و بطلان یا نارسایی آنها را به دلیل موضوع بودن «هستی» و حكم پذیری آن، نشان داده است؛ نتیجه این بخش آن شده است كه فلسفه های رایج در موضوع، حكم و مسائل دچار خطا یا نارسایی اند، بنابراین لازم است فلسفه اولی را با موضوع، حكم و مسائل جدید از نو آفرید.

وی عنوان کرد: بخش دوم، ابتدا موضوع فلسفه اولی را «وجود متجلی» دانسته و سپس به مبادی تصدیقی لازم برای انعقاد یك فلسفه اولی پرداخته و ده نمونه از این مبادی را اثبات کرده است و البته جلد دوم این کتاب که در آستانه چاپ قرار دارد به بیان احکام این فلسفه جدید پرداخته و تأکید می کند احکام سایر مذاهب فلسفی نمی تواند بر این فلسفه جدید بار شود./1330/ت۳۰۲/ی