کیفیت اوقات فراغتِ منتظران

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، با توجه به انتشار کتاب «سبک زندگی منتظرانه» به قلم حجت الاسلام حسن ملّایی از سوی انتشارات مرکز تخصصی مهدویت و ضرورت آشنایی این سبک خاص از زندگی برای مدعیان انتظار و زمینه سازی ظهور امام عصر(عج) در سلسله گفت وگو هایی با مولف این سبک خاص از زندگی را به بحث و بررسی گذاشته ایم که بخش اول از نهمین شماره آن را در ادامه می خوانید:

جایگاه اوقات فراغت در اسلام

حجت الاسلام حسن ملایی، مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت و مؤلف کتاب سبک زندگی منتظرانه با اشاره به جایگاه اوقات فراغت در اسلام اظهارداشت: یک انسان مومن بنا دارد، از تمام فرصت های عمر خود برای رسیدن به کمال و رشد مدنظر استفاده کند که در این مسیر آمادگی جسمی و روحی لازم است تا انسان بتواند در مسیر خود موفق باشد.

وی با بیان اینکه پیامبر(ص) در سفارش 5 گانه خود به اباذر فرموده اند که اوقات فراغت را باید غنیمت شمرد، تصریح کرد: ایشان فرموده اند، انسان باید فرصت ها و زمان های خالی خود، قبل از مشغولیت به کارهای دیگر را غنیمت شمرد.

ملایی با اشاره به اینکه امام رضا(ع) فرموده اند که باید برنامه زندگی را به چهارق سمت تقسیم کرد و یک قسمت را خالی گذاشت تا به تفریح و فعالیت های نشاط آور در آن، پرداخت، تصریح کرد: ایشان فرموده اند: این ساعتی که انسان به تفریح می پردازد، توان لازم برای ادامه فعالیت ها، عبادت و کسب حلال را برای انسان ایجاد خواهد کرد.

امکان فساد در اوقات فراغت!

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه در روایتی از پیامبر(ص) داریم «نِعمَتانِ مَفتونٌ فيهِما كَثيرٌ مِن النّاسِ: الفَراغُ و الصِّحَّةُ، دو نعمت وجود دارد که بسیاری از مردم در آن به گمراهی و فساد می افتند که یکی اوقات فراغت و دیگری صحت و سلامتی است»، ابرازکرد: در این روایت هشدار داده شده است که در عین توجه و پرداختن به تفریح و اوقات فراغت، باید توجه داشت که اگر این فرصت با نگاه و برنامه ریزی صحیح همراه نباشد، فتنه انگیز خواهد بود و موجب فساد و گمراهی می شود.

وی با اشاره به اینکه عموما اوقات فراغت را که از غرب وارد شده است، فرصت و زمان بعد از انجام کارهای روزانه معرفی می کنند، گفت: طبق این تعریف، این فرصت زمانی برای سرگرمی و تفریح بیان می شود اما اگر به گزاره های اسلامی در این زمینه توجه داشته باشیم، در می یابیم که اوقات فراغت، از نظر اسلام، زمان های بی مسئولیتی و بیکاری نیست زیرا در هر زمانی که انسان عقل، اختیار، آگاهی و قدرت داشته باشد، مسئولیت هم دارد اما در این زمان، تنها رویه کاری انسان متفاوت است که در آن هم باید برای آخرت ره توشه بگیرد.

ملایی با اشاره به اینکه امیرالمومنین امام علی (ع) در تفسیر آیه «وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا» فرمودند: «سلامتی، اوقات فراغت، جوانی و نشاط خود را فراموش نکن تا بوسیله آنها برای آخرت، پس انداز داشته باشی»، تصریح کرد: یک منتظر در سبک زندگی خود باید از اوقات فراغت همچون ایام تعطیلات نوروز، تابستان و ... استفاده کند تا «تـَطْلُبَ بِهِ الاْخَرَه» برای آخرت بهره برداری کند گرچه سنخیت فعالیت ها در این زمان ها ممکن است، متفاوت باشد.

شاخصه های اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه

مؤلف «سبک زندگی منتظرانه» با اشاره به شاخصه های اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه، تاکید کرد: برنامه ریزی اولین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه است و زمانی که یک منتظر هدف گذاری می کند تا آمادگی فردی، خانوادگی و یا اجتماعی را به وجود آورد، باید برای آن برنامه ریزی کند که بخشی از آن مربوط به اوقات فراغت است و دومین شاخصه براساس روایت امام صادق (ع) که ویژگی یاران امام زمان(عج) را بعد از منتظر بودن، برخورداری از ورع و اخلاق معرفی کرده اند، اخلاق محوری و تقوامحوری در برنامه های اوقات فراغت است که باید از تفریح های غیراخلاقی و غیرالهی پرهیز و جلوگیری کند.

وی با اشاره به اینکه امروزه کتب خوبی در زمینه چارچوب های لازم اوقات فراغت تالیف شده است، افزود: انسان نباید با رفتارهای خود در اوقات فراغت، به گونه ای عمل کند که در عرصه نبرد حق و باطل، در جبهه دشمن قرار گیرد و سومین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه، نقش محوری خانواده هاست، به این معنا که تفریح شخصی و فردی باید به حاشیه برود و فرد به گونه ای تربیت شود که درحد امکان با خانواده به تفریح بپردازد.

ملایی با بیان اینکه چهارمین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه، رعایت موارد حلال و حرام است، گفت: در این سبک زندگی انسان نباید به بهانه تفریح به هر عملی پرداخت و یا در هر مکانی حضور پیدا کرد بلکه باید در استفاده از این محصولات، ابزارهای رسانه ای و ... دقت داشت.

توجه به بعد سلامت و بهداشت شاخصه اوقات فراغت

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت پنجمین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه را توجه به بعد سلامت و بهداشت برشمرد و ابراز کرد: انسان منتظر مریض، سودی برای امام زمان(عج) نخواهد داشت بنابراین، توجیه پذیر نیست که در اوقات فراغت به اموری پرداخته و یا مواد غذایی مصرف َشود که سلامت فرد را تحت تاثیر قرار دهد، زیرا انسان منتظر علاوه بر توجه به بهداشت روحی باید به بهداشت جسمی خود هم توجه داشته باشد تا در نهایت، کادر کارآمدی برای امام زمان(عج) تشکیل دهیم.

وی با اشاره به مصادیق اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه گفت: اولین مصداق، مسافرت هدفمند است که پیامبر(ص) در این خصوص فرمودند: «سافروا تصحوا و ترزقوا؛ مسافرت کنید تا سلامتی و رزق و روزی شما افزایش یابد» اما مسافرت باید هدفمند باشد و باید مکان مسافرت و نوع رفتارها در این سفر، یکی از ابعاد روابط چهارگانه ارتباطی انسان منتظر را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، تعمیم، تقویت و ارتقا ببخشد.

ملایی با اشاره به اینکه بخشی از اوقات فراغت را می توان به کارهای بدنی مناسب اختصاص دهیم، بیان کرد: همانند برخی از دانشجویان و طلابی که در ایام اوقات فراغت در اردوهای جهادی حضور یافته و به روستاهای محروم کمک می کنند که نفس این کارهای بدنی، نشاط آور است.

مطالعه یا تالیف کتب مهدوی فرصتی برای غنی سازی اوقات فراغت منتظران

مؤلف و محقق مهدوی با اشاره به اینکه در ویژگی های یاران امام زمان(عج) آمده «کدادون مُجِدُّونَ فی طاعَةِ اللّهِ؛ اهل تلاش و مجاهدت در اطاعت از خداوند و امام زمان(عج) هستند»، افزود: مصداق سوم در زمینه اوقات فراغت منتظران ظهور، مطالعه است زیرا این زمان های فراغت، به معنای تعطیلی معرفت اندوزی نیست و در این زمان می توان بخشی از فرصت را به مطالعه کتاب های معرفتی و مهدوی اختصاص دهیم و حتی فراتر از آن اگر اهل اندیشه هستیم، به تالیف کتب بپردازیم که بسیاری از بزرگان در همین فرصت ها نگارش کتاب های ارزشمند را آغاز کرده اند.

وی با بیان اینکه یک منتظر واقعی باید در جهاد کبیر خود از فرصت اوقات فراغت کمال استفاده را ببرد، تصریح کرد: مصداق دیگر اوقات فراغت منتظران، پرداختن به فعالیت های هنری است یعنی منتظر ظهور می تواند در این فرصت ها به نگارها و ابزارهای هنری توجه کند که این فعالیت ها همچون خوش نویسی، طراحی و تولید طرح های گرافیکی و ... نشاط آور هم است.

ملایی با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) تصریح کرد: ایشان می فرمایند: «هر فردی که درباره ما اهل بیت(ع) یک بیت شعر بگوید، خداوند در بهش خانه ای برای وی خواهد ساخت.» لذا ما نیز می توانیم بخشی از اوقات فراعت خود را به فعالیت های هنری اختصاص دهیم.

مؤلف «سبک زندگی منتظرانه» با بیان اینکه فعالیت های ورزشی از دیگر مصادیق اوقات فراغت برای منتظران ظهور است، خاطرنشان کرد: در برهه های زمانی که طولانی تر است، می توان در زمان اوقات فراغت به فعالیت های ورزشی پرداخت تا به تربیت و افق های جسمانی نیز توجه شود./۱۳۲۵//۱۰۲/خ