تکلیف اسرای باغی در فقه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، آیت الله محسن مجتهد شبستری، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی پیش از ظهر امروز در جلسه درس خارج فقه باب جهاد، با طرح این سؤال که تکلیف در مقابل اسرای بغات چیست؟ اظهار داشت: مرحوم شیخ طوسی در «الخلاف» دارد که در صورت سلاح بر زمین گذاشتن قتال آنها حرام است.

وی با بیان اینکه شیخ طوسی همچنین دارد که اگر در صورت شکست و بازگشت به مسیر بغی باید تعقیب شوند، ادامه داد: در جنگ جمل که طلحه و زبیر کشته شدند و تشکل آنها از میان رفت حضرت علی(ع) دستور به تعقیب نداد، اما در جنگ صفین حضرت امیر(ع) دستور تعقیب پشت کنندگان جنگ را داشتند چرا که در صفین معاویه کشته نشده بود.

امام جمعه تبریز ادامه داد: شیخ مفید در مغنعه دارد که اگر اهل بغی جنگ را ترک کنند و برگشت به طاعت کردند قتال آنها حرام است، همچنین اگر نشستند و سلاح بر زمین گذاشتند جنگ بی معنا است، اگر پشت به میدان جنگ کردند و متفرق شدند و مرکزی برای توطئه نداشتند حکم این است که به قتل نرسند و تعقیب نشوند.

وی ابراز داشت: محقق در شرایع نیز دارد که اگر اهل بغی مرکزی برای توطئه داشته باشند که به آن بازگشته و دوباره سازمان یافته و خروج کنند، تعقیب و قتال آنها لازم است، اما اگر تشکل و زعامت ندارند لازم است که اجازه ندهیم که دور هم جمع شوند و فراری‎های آنها تعقیب نمی شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری اجماع را از ادله این مسأله دانست و تصریح کرد: دیگر بزرگران فقه شیعی نیز همین فتاوای مذکور را گفته اند، آیه «فقاتلوا التي تبغي حتى تفيء إلى أمر الله» نیز دلالت بر همین فتاوا دارد، آیه دارد که با آنها مقاتله کنید تا به مسیر اطاعت الهی باز گردند.

وی با بیان اینکه روایات نیز بر این فتوا دلالت دارد، افزود: روایت «لما هزم الناس یوم الجمل قال أمیر المؤمنین علیه السلام: لا تتبعوا مولیا و لا تجهزوا علی جریح، و من أغلق بابه فهو آمن، فلما کان یوم صفین قتل المقبل و المدبر و أجاز علی جریح، فقال أبان بن تغلب لعبد اللَّه بن شریک هاتان سیرتان مختلفتان، فقال: إن أهل الجمل قتل طلحه و الزبیر و إن معاویه کان قائما بعینه، و کان قائدهم» دلالت صریح بر این فتوا دارد.

رییس شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: اگر در روایاتی ضعف سند باشد، این ضعف سند در برخی روایات با آیه مذکور، اجماع و روایات دیگر رفع خواهد شد./854/202/ب2