هنر اسلامی عامل بیداری انسان و هدایت او به سمت کمال است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام رضا کرمی، استاد حوزه و دانشگاه، عصر امروز در نشست علمی « نقش آموزه های دینی در هنر معماری اسلامی» که در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: نقش آموزه های دینی در معماری اسلامی از سه منظر آموزه های دین، باستان شناسی آثار اسلامی و سوم هم از منظر تمدن اسلامی قابل طرح است.
وی با اشاره به نقش آموزه های اسلامی در معماری ابراز داشت: نقش آموزه ها گاهی بازدارنده و سلبی و گاهی جلو برنده و ایجابی است؛ آموزهای دین نقش واحدی در آثار معماری ندارند و با توجه به دوره های مختلف متغیر است و هرجا نحله های مختلف کلامی فقهی و عرفانی حاکمیت داشته همان آموزه ها در معماری جلوه کرده است.
حجت الاسلام کرمی با اشاره به این که آموزه های دین در قالب اندیشه و افکار به صورت نظری و در قالب احکام و فقه اسلامی به صورت عملی ظاهر می شود، افزود: در باب اندیشه اسلامی آثار هنر اسلامی نباید غفلت را ایجاد کند بلکه باید ذکر و حرکت را ایجاد کند بر خلاف هنر اومانیستی که انسان را به غفلت و فراق خاطر وا می دارد.
وی با بیان این که نقش آموزه های دینی در مساجد تجسم پیدا کرده و مشاهده می شود، گفت: مسجد تجلی گاه معماری و هنر اسلامی بوده چرا که مسجد به عنوان رکن شهر و جامعه اسلامی مطرح است و باید برای شناخت بهتر نشست های علمی مختص معماری مساجد برگزار شود.
استاد جامعه المصطفی به معماری مساجد در شهرهای تأسیس شده به دست مسلمانان اشاره و خاطرنشان کرد: در بغداد به عنوان اولین الگوی شهرسازی طراحی شده اسلامی مساجد در 5 ساحت مساجد محل، مساجد بازار، مساجد جامع، مصلی ها و مساجد عید تقسیم می شدند که مساجد محل و مصلی ها کمرنگ تر بودند و مساجد جامع و بازار در مرکزیت قرار داشتند که نوعی شریان سازی حرکتی و دینامیک در شهرها ایجاد می کرد.
وی با بیان این که تمدن اسلامی از نگاه مستشرقین و از نگاه محققان اسلامی قابل بحث است، ابراز داشت: مستشرقین در رابطه با هنر اسلامی می گویند که یا اسلام دارای هنر نیست و هنر اسلامی مصادره هنر ملل مستصرفه است و یا اگر هست اقتباسی است و خواستگاه درونی برای هنر اسلامی قائل نیستند؛ برای مثال رابرت براند که از صاحب نظران غربی در رابطه با هنر اسلامی است تمام ارکان مسجد را اقتباس و کپی برداری از کلیسا می داند.
استاد دانشگاه تهران با بیان این که ما باید در آثار اندیشمندان مسلمان به دنبال تأثیر آموزه های دینی در معماری باشیم، اظهار داشت: برای این که ما بتوانیم آموزه های دین اسلام را در آثار هنری پیدا کنیم دو امر مسلم است؛ یکی این است که اسلام زایشگر هنر است و کسی که مسلمان شد نوع رفتارش زیبا می شود و ساحت وجود و عدم، ساحت خیر و شر، ساحت زشت و زیبا و ساحت خوب و بد در یک هارمونی و توالی منظم معنا می شود.
وی دومین امر مسلم را آشکار بودن آموزه های دینی در آثار هنر اسلامی عنوان کرد و افزود: نیاز سنجی معماری اسلامی بر اساس هنر است و این که مجسمه حرام شده است به خاطر این است که فایده ای بر آن مترتب نیست.
حجت الاسلام کرمی با بیان اینکه در معماری اسلامی هیچ کاری بی حکمت و تزیینی صرف نیست، گفت: حتی در آینه کاری اسلامی به گونه ای طراحی شده است که در آینه هیچ شیء کاملی را نمی بینیم زیرا قرار نیست هنر اسلامی جز حضرت حق وحدتی را نشان دهد بنا بر این آینه کاری متکثر و شکسته است و همینطور در تمامی اجزای معماری حکمت ذکر و خیر در آن موج می زند./843/202/ب3