جایگاه ادب در کلام امام علی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد طبسی، شامگاه امروز در نشست تخصصی اخلاق در نهج البلاغه در شبستان نجمه خاتون(س) حرم حضرت معصومه(س) در توضیح فراز دوم حکمت پنج نهج البلاغه «الْعِلْمُ وِرَاثَةٌ کَرِیمَةٌ، وَالاْدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ، وَالْفِکْرُ مِرْآةٌ صَافِیَةٌ» یعنی علم و دانش میراث گرانبهایى است، آداب انسانى لباس زیبا و کهنگى ناپذیر است و فکر آئینه صافى است» با اشاره به این که امام علی(ع) در این خطبه آداب را به لباس زیبا و کهنگی ناپذیر برای انسان توصیف می کنند، گفت: منظور از آداب دراینجا تمامی فضایل از جمله امانتداری، خوش اخلاقی، تواضع، صداقت، فصاحت و بلاغت و محبت به دیگران است.

وی با تاکید بر اینکه در اینجا منظور امام علی(ع) بیشتر فضایلی است که مربوط به روابط اجتماعی می شود، افزود: همانطور که گفته شد امام علی(ع) در اینجا می فرمایند که هر چیزی کهنگی و فرسودگی دارد به جز آداب که پیوسته تجدید و نو می شود.

استاد حوزه علمیه قم تصیرح کرد: که امام علی(ع) در اینجا برای بیان دقیق منظور خود از کلمه «مُجَدَّدَةٌ» به معنای چیزی که پیوسته تجدید و نو می شود استفاده می کنند و به صورت دقیق بیان می کنند که آداب چیزی نیست که کهنه شود بلکه به مرور زمان نو تر و تازه تر می شود.

حجت الاسلام و المسلمین طبسی ادامه داد: بر پایه این کلام منظور امام علی(ع) این است که مجموعه آداب به عنوان صفات برجسته انسان همچون لباس زیبایی است که آدمی بر تن می کند و هرگز فرسوده نمی شود؛ برخلاف لباس ظاهری که هم کهنه می شود و هم ممکن است دست سارقان به آن دراز شده و هم جنبه ظاهری دارد ولی آداب در اعماق وجود انسان تاثیر گذار است.

وی افزود: امام علی(ع) در حدیثی درباره ادب می فرمایند که « برای این که ادب داشته باشی همین بس که از آنچه برای دیگران نمی پسندی دوری کنی».

سخنران حرم حضرت معصومه(س) با اشاره به اینکه امام صادق(ع) در حدیث دیگری در مورد ادب می فرمایند که « پدرم من را به سه چیز ادب کرد این که فرزندم کسی که با رفیق بد همنشین شود از آفات در امان نخواهدبود، و کسی که سخنان خود را مهار نکند پشیمان می شود، و کسی که  در محل های آلوده وارد گردد متهم و بدنام خواهد شد»، گفت: همچنین امام صادق(ع) در توصیه به شیعیان ورع و تقوا را از نشانه های ادب و آداب جعفری بیان می کنند.

حجت الاسلام و المسلمین طبسی اظهار کرد: امام علی(ع) در حدیثی کوتاه بیان می کنند که ادب انسان را از شرافت خانوادگی و فامیلی بی نیاز می کند که این موضوع نشان دهنده اهمیت ادب در شرع مقدس اسلام است.

وی یادآور شد: همانطور که گفته شد مسیر رسیدن به ادب ورع و تقوا است و انسانی که تقوا داشته باشد به نعمت ادب آراسته خواهد بود بنابراین میان ادب و تقوا رابطه مستقیمی وجود دارد./968/202/ب3