مدلهای مختلف تربیت بر محور مَحبت تبیین شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عباسی نیا، سخنران حرم حضرت معصومه(س) ظهر امروز در نشست تخصصی تربیت اثر‌بخش در شبستان نجمه خاتون(س) حرم حضرت معصومه(س) با بیان اینکه خانواده اولین پایه‌گذار شخصیت، ارزش‌ها و معیارهای فکری کودکان است، گفت: خانواده نخستین محیط زندگی فرد و به‌عبارت دیگر الگوی کوچک‌شده اجتماع بوده که کودک برای نخستین بار از دریچه آن با عالم هستی و جهان آشنا می‌شود.
وی با اشاره به اینکه یکی از پرزحمت‌ترین کارها در عالم هستی تربیت به‌خصوص تربیت فرزند است، افزود: تربیت فرزند اگر مطابق با الگوهای اسلامی باشد نه‌تنها تربیتی مؤثر و سازنده خواهد بود بلکه خواهد توانست زمینه موفقیت اجتماع را هم فراهم کند.
سخنران حرم حضرت معصومه(س) با بیان اینکه خانواده‌ها برای تربیت فرزندان خود از الگوها و مدلهای مختلفی استفاده می‌کنند، تصریح کرد: بعضی از والدین واقع‌بین بوده و با توجه به توانمندی و استعدادهای فرزندانشان به آن‌ها مسؤولیت واگذار کرده و از آن‌ها انتظار دارند که همین موضوع موجب موفقیت کودک در آینده می‌شود.
حجت‌الاسلام عباسی نیا اظهار کرد: همان‌طور که گفته شد در امر تربیت کودک مدلهای مختلفی وجود دارد که یکی از این مدل‌ها، مدل تربیت آزادمنشانه مبتنی بر شیوه عقلایی است که در این مدل تمام افراد خانواده قابل‌احترام هستند و هرکدام از اعضای خانواده حق‌دارند درباره مشکلات مربوط به خود اظهارنظر کنند.
وی افزود: در خانواده‌ای که از این مدل تربیتی استفاده می‌کنند همه کارها با همکاری و مشارکت اعضای خانواده انجام‌شده و در این مدل تربیتی مَحبت والدین به کودک جا و به‌موقع و کافی بوده و انتظار از کودک بر اساس توانمندی و واقع‌بینانه خواهد بود.
استاد حوزه علمیه قم گفت: در این مدل تربیتی وظایفی که به فرزندان واگذار می‌شود به نحو احسن انجام می‌دهند که همین موضوع موجب رضایت والدین و احساس رضایت کودک و توانمند شدن استعدادهای او و افزایش احساس امنیت در خانواده می‌شود که باید گفت مدل موردقبول اسلام همین مدل تربیتی است.
حجت‌الاسلام عباسی نیا تصریح کرد: یکی دیگر از مدلهای تربیتی کودک مدل «بی‌قیدوبند و بی کنترلی» است که در این مدل افراد خانواده مطابق دلخواه و خواسته‌های خود رفتار کرده، زندگی اعضای خانواده با هرج‌ومرج و بی‌نظمی همراه است و آثار تزلزل در این خانواده در رفتار کودکان قابل‌مشاهده بوده و اعضای چنین خانواده‌ای بی‌هدف، بی‌بند بار و سهل‌انگار هستند.
وی بی مسؤولیتی و عدم توانایی برای زندگی اجتماعی و افزایش شکست در عرصه‌های مختلف را از دیگر پیامدهای مدل تربیتی بی کنترلی و بی‌قیدوبند عنوان کرد و گفت: در مقابل این مدل تربیتی، مدل تربیتی خانواده‌های دیکتاتور و مستبدانه وجود دارد که در این مدل برخلاف مدل قبلی یک نفر چه پدر و چه مادر برای سایر اعضای خانواده تصمیم گرفته، هدف تعیین می‌کند و مابقی اعضای خانواده را وادار می‌کند که مطابق میل او حرکت کنند.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: متأسفانه در این مدل تربیتی به شخصیت، نیازها و خواسته‌های کودکان هیچ توجهی نشده و کودک از مَحبت والدین محروم است و اغلب کودکانی که در چنین خانواده‌هایی پرورش می‌یابند در ظاهر تسلیم، آرام، سازگار و مطیع بوده اما درواقع دچار هیجان و اضطراب هستند.
حجت‌الاسلام عباسی نیا با بیان اینکه بچه‌هایی که در چنین خانواده‌هایی پرورش می‌یابند اغلب در مقابل دیگران حالت دشمنی به خود گرفته و به بچه‌های هم سن و یا کوچک‌تر از خودآزار می‌رساند، گفت: اضافه بر این کودکان از به سر بردن با دیگران ناتوان هستند و از رشد اجتماعی و عاطفی خوبی برخوردار نبوده و در مراحل مختلف زندگی از ضعف و بی‌لیاقتی رنج‌برده و در امر تحصیل و برخوردهای اجتماعی ناموفق هستند.
وی افزود: گاهی خانواده‌ها در امر تربیت از مدلهای ترکیبی استفاده می‌کنند که باز این مدل‌ها هم موجب ناکارآمدی در امر تربیت کودک شده و بهترین مدل همان مدل عقلایی و مبتنی بر واقع‌بینی است.
سخنران حرم حضرت معصومه(س) با تأکید بر اینکه میزان «مَحبت به کودک» در امر تربیت او نقش مؤثری دارد، ادامه داد: اگر کنترل والدین بر کودک زیاد بوده ولی نسبت به او مَحبت کمی داشته باشند موجب می‌شوند که کودک اعتمادبه‌نفس خود را از دست داده و به فردی ناتوان تبدیل شود زیرا کودک به‌صورت طبیعی میل به آزادی و استقلال عمل دارد و والدینی که نسبت به کودک کنترل شدید و مَحبت کم داشته روح آزادی را در کودک از بین برده و به‌شدت موجب رنجش او می‌شوند و همین موضوع موجب می‌شود که فرزند آن‌ها آینده چندان روشنی نداشته باشد.
حجت‌الاسلام عباسی نیا اظهار کرد: اگر در مقابل والدین نسبت به فرزند خود مَحبت زیاد و کنترل کم داشته باشند این موضوع هم زیان‌بار بوده و زمینه افزایش جرائم و لوس شدن کودک را فراهم می‌کند که این امر هم موجب عدم موفقیت در امر تربیت کودک خواهد شد.
وی افزود: همچنین بعضی از والدین نسبت به کودکان خود کنترل کم و مَحبت کمی دارند که این موضوع موجب می‌شود که زندگی برای کودک بی‌ارزش و بی‌ثمر شود و چنین کودکی به دلیل فقر و محرومیت عاطفی والدین بیشتر اوقات نمی‌توانند زندگی مشترک موفقی داشته و زندگی مشترک این‌گونه کودکان خیلی زود به طلاق و بن‌بست می‌رسد.
استاد حوزه علمیه قم یادآور شد: بهترین مدل برای تربیت کودک این است که والدین نسبت به فرزندان خودکنترل کافی و مَحبت کافی داشته باشند و زمانی که والدین به این شکل رفتار کنند قطعاً خواهند توانست کودکی موفق را تربیت کرده و چنین کودکی نه‌تنها در اجتماع موفق خواهد بود بلکه زمینه موفقیت دیگران را هم فراهم خواهد کرد./968/پ202/ی
فاطمه قاسمی