عدم حضور علما در شهرها موجب انحراف و رکود فکری جامعه می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در ارومیه، اصل روشنگری و هدایت مردم به سمت مبانی دینی و ارزشها در عصر غیبت و غیاب امام معصومی که در بین امت اسلامی حاضر بوده و از مردم رفع شبهه و تردید کنند، بر عهده جامعه روحانیت است.

علما و فضلای دینی و جامعه روحانیت بنابر وظیفه ای که به عهده گرفته اند، باید به سراغ مردم رفته و آنان را از علم و بصیرتی که در اثر تحصیل و تهذیب نفس به دست آورده اند، بهره مند سازند.

اما این مهم نیازمند فراهم کردن شرایطی است که عالم مجاهد جبهه نرم و مهاجر فی سبیل الله که قصد تبلیغ و ترویج دین دارد، از آنها استفاده کرده و ضمن رفع حوائج طبیعی زندگی خود و خانواده اش در امر تبلیغ موفق عمل کنند.

در عرصه ای که جنگ نرم شدت گرفته و دشمنان به هر شکل و راهی موفق شده اند مردم را از جامعه روحانیت حتی به شکل محدود و کم اثری دور کنند، این وظیفه و تکلیف علمای دین است که وارد میدان شده و با یافتن روشهای ثمر بخشی که منتج به نتیجه شود، تمام تاکتیکها و عملیاتهای روانی دشمنان اسلام را خنثی سازند.
متآسفانه امروز به علت تمرکز امکانات تحصیلی در قم و نبود زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری  درحوزه های علمیه استان ها و به ویژه شهرستان ها؛ طلاب و روحانیون برای ادامه تحصیل به قم هجرت می کنند که این امر سبب آسیب جدی در تبلیغ دین و همچنین خالی شددن بلاد از حضور روحانیون شده است.
با توجه به نگرانی مطرح شده از سوی مراجع و بزرگان مبنی بر خالی شدن بلاد از حضور علما و خالی بودن بسیاری از مناطق کشور از حضور روحانیان و طلاب، با حجت الاسلام والمسلمین عسگر دیرباز، نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری گفت و گو کرده ایم که تقدیم حضورتان می شود:

رسا ـ بر اساس آموزه های دینی و قرآنی و آیه نفر، رسالت اصلی طلاب تبلیغ دین و معارف اهل بیت است؛ به نظر حضرتعالی چرا بسیاری از طلاب و روحانیان با وجود کسب مدارج علمی حاضر نیستند از قم هجرت کنند و همچنان در قم مشغول تحصیل هستند؟

در آیه نفر خداوند متعال ترغیب می کند که عده ای از مؤمنان کوچ کرده و در دین تفقه کنند، این آیه چون در ردیف آیات جهاد است عده ای از مفسرین کوچ کردن را در ارتباط با جهاد و جهاد فی سبیل الله تفسیر کرده اند، اما عده ای هم با توجه به ذیل آیه و ادامه آیه آن را در مورد تفقه در دین و انذار مردم تفسیر کرده اند.

طبق تفسیر دوم یکی از وظایف علمای دین این است که بعد از اینکه وارد حوزه های علمیه شدند و مدارجی از علم و تقوا را پیمودند، باید برای منتشر کردن دین در جامعه، جا انداختن تعالیم دینی، تبلیغ دین و تعظیم شعاعر الهی کوچ کرده و به جاهایی که از آن جا آمده بودند، بروند در آیه نفر اینکه خدای متعال می فرماید: «به میان قوم خود بر گردند» یعنی هر کسی از هر قوم، قبیله، مکان و سرزمینی باشد به خصوصیات، فرهنگ، آداب و رسوم آنجا بیشتر آگاه بوده و بهتر می تواند تاثیر گذار باشد، اگر چه امروزه تبلیغ در خارج از کشور هم مطرح است، بنابراین آموزش زبان های زنده دنیا برای طلاب دینی لازم و مطرح است.

رسا ـ موانع هجرت طلاب و روحانیان در چیست؟

اینکه چرا عده ای از علما مهاجرت نمی کنند در عین حال که هجرت برای تبلیغ دین وظیفه است، می تواند علل متعددی داشته باشد؛ اول اینکه عده ای اینطور تشخیص می دهند که اگر در قم یا جاهای دیگر مشغول کارهای دیگری یا تالیف کتاب شوند یا برنامه های را برای رادیو و تلویزیون ضبط کنند یا ادارات دولتی مثل قوه قضائیه، مقننه، مجریه  یا مرجع تشخیص مصلحت نظام یا با نیروهای مسلح مشغول همکاری شوند، با انجام کارهای فرهنگی و دینی در این زمینه خود را موفقتر می بینند.

آنچه به نظر می آید مهم باشد این است که باید در حوزه های علمیه معاونت تبلیغ حوزه های علمیه، دفتر تبلیغات، سازمان تبلیغات اسلامی و اداره اوقاف و امور خیریه دست به دست هم داده و نیاز سنجی کرده و افراد را بر اساس نیازها و توانمندی ها ساماندهی کنند، اگر چنین اولویتی یعنی اول تبلیغ، بعد تحقیق و پروهش و بعد کارهای اجرایی را ایجاد کنند در این صورت به نظر می رسد که نیازها بهتر تأمین شود.

حوزه های علمیه و شورای مدیریت به نظر باید تسهیلات بیشتری به کسانی که هجرت کرده و به شهرستان ها می روند، قائل شوند، الآن تسهیلات بسیار اندکی می پردازند، این امکانات را باید چندین برابر بکنند تا افراد بتوانند فعالیت بیشتری داشته باشند، مخصوصا در استان های مرزی که مردم مورد هجمه نرم دشمنان هستند باید امکانات تسهیلاتی و رفاهی بیشتری برای حور روحانیون فراهم شود تا افراد با رغبت بیشتری برای تبلیغ دین در این مناطق حاضر شوند.

باید صدا و سیما، وسایل جمعی، رسانه های ملی، نوشتاری جمعی و فضاهای مجازی به گونه ای عمل بکنند که از روحانیان بیشتر استفاده شود، ممکن است یک روحانی به مکانی رفته و آنجا ساکن شود، در کنار فعالیتهای رایج و تبلیغات چهره به چهره فرهنگی و دینی بهتر است، امکاناتی از قبیل تلویزیون، رادیو و فضاهای مجازی در اختیار او باشد تا از توانمندی علمی اش استفاده شود، عده ای ترجیه می دهند  که در قم یا مراکز استانها بمانند و از طریق فضاهای مجازی به تبلیغ و ترویج دین بپردازند.
عدم احساس مسؤولیت، سستی و تنبلی می تواند از دیگر عواملی باشد که مانع از هجرت طلاب به مناطق محروم می شود و باید به شدت از این عوامل پرهیز کرد.

رسا ـ پیامدهای خالی ماندن شهرها، مساجد و مناطق از حضور روحانیان و علما کدام است؟

به طور عموم علما در مراکز تبلیغی حضور پیدا می کنند و سال به سال حضور آنان بیشتر می شود، اما چون نیاز خیلی وسیع است، باز باید رشد جهشی داشته باشد، چون اگر این شتاب صورت نگیرد از دو حالت خارج نیست؛ اول اینکه دشمن که با انقلاب و نظام اسلامی سر ستیز دارد از طریق کانالهای ماهواره ای، وبلاگها، سایتها و فرستادن روحانیانی که انحراف فکری دارند و در مسیر داعش و تکفیری ها فعالیت می کنند، صحنه را به نفع خود تغییر دهند که آفت بسیار بزرگی است، پیامد دیگر هم این است که عدم حضور علما خلأ فکری و فرهنگی در جامعه ایجاد کرده و در اثر این خلأ مردم یا دچار انحراف فکری یا دچار رکود فکری میشوند که هر دو برای جامعه ضرر دارد، ما انقلاب کرده ایم که جامعه مان در حال رشد و ترقی فرهنگی، دینی، علمی، ایمانی و اجتماعی باشد.

وقتی مبلغان به عنوان کسانی که تربیت عمومی جامعه را بر عهده دارند در انجام تکلیف خود سستی کنیم سبب عدم تعالی شخصیتی در عموم جامعه شده، در نتیجه جامعه ما نسبت به گذشته خود دچار پسرفت و عقبگرد اعتقادی می شود.

رسا ـ نظر حضرتعالی درباره سفرهای تبلیغی و فرهنگی علمای برجسته از جمله مراجع تقلید به مناطق مختلف کشور چیست؟ چه پیشنهادی در این باره ارائه می فرمایید؟

بنده از این کار استقبال می کنم، برای دعوت از مراجع تقلید به استان آذربایجان غربی نزد تعدادی از مراجع تقلید ساکن قم رفته و خواستم که در ماه محرم و رمضان که درسهای حوزه های علمیه تعطیل است در حد یک دهه یا پنج شب و روز در این استان حضور پیدا کنند اما بعضی از مراجع به لحاظ کهولت سن، مسافرت برای آنان دشوار است، عده دیگر کارهای پژوهشی دارند که در ایام تعطیلات باید تکمیل کنند و یا مراجع تقلیدی نیز هستند که در این ایام به استفتائات پاسخ می دهند.

به عنوان طلبه کوچک از مراجع خواهش می کنم که بیش از پیش به حضور در استانها اهتمام داشته باشند؛ مثلا دهه محرم را اگر آیت الله سبحانی تبریزی به ارومیه آمده و ده شب در این شهر باشند و منبر بروند، هم مردم خود استان، هم آذربایجان شرقی، اردبیل، جمهوری آذربایجان و عده ای از اهالی شریف ترکیه بحثهای اخلاقی، دینی و معنوی وی  را پیگیر کرده و استفاده می کنند، بر این اساس باید تلاش کنیم که مراجع تقلید را به استانها دعوت کنیم.

رسا ـ مراجع، مرکز مدیریت و شورای عالی برای ساماندهی امر هجرت طلاب باید به چه مواردی توجه کنند؟ اولویت ها در این بخش کدام است؟

طلابی که حاضر به هجرت الی الله می شوند باید تجهیزات بیشتری فراهم شود، فرض کنید یک روحانی زندگی و خانوداه دارد و بچه های او مشغول تحصیل هستند، برای رفتن به روستایی اگر بخواهد تنها برود در مضیقه و سختی می افتد و اگر بخواهد با خانواده برود، بچه های او در مدارس شهری درس خوانده اند و رفتن به روستا و مدارس روستایی ممکن است سبب افت تحصیلی آنان شود و این سبب می شود که از طرف خانواده ها دچار فشار و سختی شود.
خانواده های روحانیان موقع انتخاب همسرشان به عنوان یک فرد روحانی به تمام موارد توجه داشته و کمتر کسی است که بخواهد به خاطر فرزندان خودش که در قم تحصیل بکنند همسر خود را وادار کند که از تبلیغ دین دست بکشد، ولی باز ممکن است افرادی پیدا شوند و از این لحاظ باید فکری کرد که هم شرایط تحصیل موفق فرزندان طلاب فراهم شود و هم روحانی بدون دغدغه تحصیل و اشتغال فرزندان خود به کار تبلیغ بپردازد.

اگر شورای روحانیت و مدیریت حوزه های علمیه چنین تسهیلاتی را فراهم نکند بعدا جای توبیخ، گلایه و سرزنش روحانیون نیست، چون روحانیانی که می خواهند در طرح هجرت شرکت کنند باید حداقل امکانات اولیه و لازم را داشته باشند.

همیشه یک اقلیتی هستند که حتی اگر با فقر، نداری و آوارگی هم مواجه شوند، هجرت کرده و وظایف تبلیغی خود را انجام می دهند، الحمدلله ما چنین افرادی را هم داریم که به جاهای صعب العبور و جاهایی که امکانات اولیه را برای حتی نوشیدن یک جرعه آب آشامیدنی سالم ندارند، رفته و بخاطر آبی که معلوم نیست سالم هست یا نه مسیر طولانی را طی می کنند، به چنین مکانهایی روحانیون هجرت کرده، مسجد، مدرسه، حمام و جایی برای تهیه آب آشامیدنی می سازند، چنین علمایی وجود دارند اما در کنار آنان روحانیانی هستند که اگر شورای مدیریت، معاونت تبلیغ، دفتر تبلیغات، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان اوقاف و امور خیریه مساعدت بیشتری بکنند نتیجه و بهره آن را در بلند مدت در جامعه مشاهده خواهند کرد.

رساـ آیا فقط روحانیان وظیفه دارند که به سمت مردم رفته و برای هدایت آنان اقدام کنند یا مردم هم وظیفه دارند به سمت روحانیت رفته و از محضر آنان استفاده کنند؟

طبق فرمایش امیرمؤمنان علی(ع) در نهج البلاغه خدای متعال قبل از اینکه از فردی که به عالم احتیاج دارد تعهد بگیرد که به محضر عالم برود، از عالم تعهد گرفته است که به سمت کسی برود که به علم او احتیاج دارد، در حالت رسول الله(ص) حضرت علی(ع) می فرمایند که پیامبر(ص) طبیب دوره گرد روحانی و جسمانی مردم بودند.

برخی از روحانیان واقعا به لحاظ جسمی ناتوان هستند، نسبت به این دسته از علما مردم باید به خانه او یا مسجدی که در آن حضور دارد رفته و از علم و دانش وی استفاده کنند، اما اگر مردم نسبت به روحانیت و استفاده از علم آنان سستی کنند، این وظیفه علما است که به سراغ مردم رفته، آنان را تشویق و دعوت کرده و شیرینی و حلاوت تعالیم دینی را به کام آنان بریزند تا مردم بفهمند که زندگی با دین یعنی آرامش،شادی، امیدواری، هدفمندی و استفاده از خدمات دیگران.

حلاوت زندگی دینی را اگر مردم حس کنند در این صورت رغبت آنان به دین بیشتر می شود، در حال حاضر در کنار فعالیت های روحانیان دیگر فعالیت های هنری، ورزشی، خبری، ماهواره ها،  فضاهای مجازی، اینترنت، وبلاگهای شخصی و سایتهای مختلف از هر طرف جوانان را به طرف خود دعوت می کنند، در چنین شرایطی روحانی باید دعوتش از همه قویتر باشد تا بتواند جذب مخاطب کند.

آموزه های دین مطابق فطرت و آفرینش انسان است، واقعا اگر روحانی، روحانی باشد، تبلیغش مؤثر واقع می شود، چرا که دعوت به دین با دعوت شیطان به امور گناه و شر فرق می کند؛ مردم می فهمند دعوت به مجالسی که پارتی های شبانه، فسق و فجور، مواد الکلی، مواد مخدر و ایدز در آنجا وجود دارد، سبب فلاکت آنان در دنیا و آخرت می شود، ولی در مقابل تبلیغ و دعوت به دین سبب خوشبختی، سعادتمندی، امیدواری، شادی و آرامش می شود، بر این اساس ما باید فواید تبلیغ دینی را به مردم منتقل کنیم./936/404/ب2

رسا ـ با تشکر از شما بابت فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.

خبرنگار: طاهره زینالی