مفهوم جهاد ابتدایی و پیش دستانه در اسلام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی تخصصی «حج شط همیشه جاری» با موضوع حج و جهان اسلام عصر امروز با حضور جمعی از اساتید حوزه در سالن جلسات سازمان حج و زیارت استان قم برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی علیزاده‌موسوی در این نشست با اشاره به مسأله حساس حج و برائت از مشرکین اظهار داشت: در موضوع برائت رهیافت های زیادی وجود دارد؛ نخست رهیافت دینی است که ما موضوع برائت را در این حوزه داریم و آیاتی نیز بر آن دلالت می کند؛ نگاه به برائت گاهی از زاویه مکاتب سیاسی است همچون نگاه سوسیالیستی، مدرنیزم و رئالیزم؛ هابز می گوید انسان گرگ انسان است به این معنا که هر انسانی باید به فرد دیگری به شکل دشمن نگاه کند.

رییس پژوهشکده حج و زیارت افزود: در روایت ایده آلی، انسان ها همواره در صلح و آرامش هستند که این نظر در نگاه پست مدرن ها دیده می شود و دشمن در این نگاه مفهوم خاص خودش را دارد؛ در رهیافت فرهنگی نیز برائت از باب غیریت سازی مطرح می شود به این معنا که برای تعریف هر واژه ای آن را با ضد می سنجند به عنوان نمونه در تعریف سفیدی می گویند سفید آن چیزی است که سیاه نباشد.

وی تأکید کرد: باید مبانی برائت را در تمامی این حوزه ها بررسی کنیم تا متوجه بشویم رویکرد اسلام در حوزه سیاست چگونه است؟ و ارتباط آن با مسائل اسلامی چیست و یا در هنگام مطرح کردن بحث های فرهنگی به نوعی به مباحث میان رشته ای  توجه داشته باشیم؛ مسأله مهم این است که معیارهای برائت و دشمن چیست؟

مفهوم جهاد ابتدایی بد جا افتاده است

حجت الاسلام والمسلمین علیزاده‌موسوی با طرح سؤالی مبنی بر این که آیا می توان برای گسترش اسلام جهاد ابتدایی کرد، یادآور شد: برخی این موضوع را قبول دارند و استناد به آیاتی همچون «فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ» که ابن عربی می گوید این آیه 126 آیه مربوط به تعامل و گذشت را نسخ کرده است.

وی تأکید کرد: در این موضوع باید مشخص شود که آیا کفار حربی ملاک هستند یا مطلق کفار؟ و یا وقتی قرآن می گوید کفار نجس هستند، نجاست در آیه و برائت به این معنا است که باید مرگ بر مسیح و یهود بگوییم؟ یکی از محورهای مهم در تبلیغات دشمن این است که گفته اند مرگ بر آمریکا یعنی مردم آمریکا، بنابراین متوجه می شویم اگر در این حوزه تحقیق و بررسی صورت نگیرد گاهی تأثیر منفی دارد و گاهی تسری به خود جهان اسلام پیدا می کند.

داعش شیعه را بدتر از یهود می داند

رییس پژوهشکده حج و زیارت با بیان این که داعش و تکفیری شیعه را از یهود و نصاری بدتر می داند، خاطرنشان کرد: در موضوع برائت این که فقط روی کلیات بحث کنیم و بگوییم باید تبری جست و تولی لازم است، فایده ای ندارد و می شود مثل بیداری اسلامی که حرکت خوبی بود ولی امروز شمشیر دو لبه ای شده که بخشی از آن را سلفیه در دست گرفته است و افراد را جذب می کنند؛ در مباحث برائت رهیافت دینی را دلیل بر برائت گرفتیم ولی حدود آن مشخص نشده است.

وی تصریح کرد: ما در اسلام جهاد دفاعی داریم ولی جهاد ابتدایی به این معنا که بیاییم برای گسترش اسلام به یک کشور حمله کنیم درست نیست، بلکه باید از جهاد ابتدایی تعبیر به جهاد پیش دستانه کنیم، به این معنا که ما برای گسترش دین حق حمله نداریم چون سیره پیامبر هم همین گونه بوده است و آیات نیز هم دلالت بر مشرکین مکه دارد، ولی اگر یقین پیدا کنیم که کشوری هست که قصد جدی نابودی اسلام را دارد ولی فعلا شرایط آن را ندارد، می توانیم جلوتر از حمله آن ها، آن کشور را از بین ببریم./1330/پ202/ی