توصیه به طلاب علاقه‌مند به کسوت امامت جمعه/ تذکر ائمه جمعه به مسؤولان تسویه‌حساب شخصی نیست
به گزارش خبرنگار سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، پنجم مرداد سال 1358، برابر با سوم ماه مبارک رمضان سال 1399 قمری، نخستین نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به امامت مرحوم آیت‌الله سید محمود طالقانی در دانشگاه تهران برگزار شد.
امام خمینی (ره)، بنیان‌گذار انقلاب و نظام اسلامی چند روز قبل از این تاریخ، این مهم را به مرحوم طالقانی سپرده و حکم برپایی و اقامه نماز جمعه را صادر کرده بود.
امروز پس از گذشت نزدیک به چهار دهه از عمر انقلاب و نظام اسلامی، در کل کشور 900 امام جمعه وجود داشته و هر هفته نماز بابرکت جمعه در 900 شهر ایران اسلامی برگزار می‌شود.
به مناسبت پنجم مرداد و به منظور واکاوی نقش و جایگاه امام جمعه و نیز تأثیر عبادی، سیاسی و اجتماعی برپایی نماز جمعه در کشور به سراغ حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم یعقوبی، امام جمعه بجنورد و نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان شمالی رفتیم. وی که از 15 سال پیش تاکنون در کسوت امام جمعه شهرهای مختلف ایران اسلامی فعالیت کرده، در این گفت‌وگو به سؤالات مختلف خبرگزاری رسا پیرامون مسائل مربوط به امام و نماز جمعه پاسخ داده است. آنچه در پی می‌آید حاصل این گفت‌وگوی صمیمی است.
رسا - با تبریک پنجم مرداد، سالروز اقامه نخستین نماز جمعه در کشور پس از انقلاب، بفرمایید که جایگاه امام جمعه در مرکز یک استان با توجه به نماینده ولی‌فقیه بودن، چه جایگاهی است؟
یکی از عبادت‌هایی که در اسلام دو بعد عبادی و سیاسی دارد نماز جمعه بوده و این آیین به دلیل همین بعد عبودیت و سیاست از مابقی عبادت‌ها حساب جداگانه‌ای دارد؛ از این‌رو می‌توان گفت نماز جمعه مرکب بندگی و کوکب زندگی است؛ نماز جمعه مرکبی است که انسان‌ها را به بندگی رسانده و چراغ فروزانی است که زندگی انسان‌ها را روشن می‌کند.
بر این اساس نماز جمعه دو بعد برجسته دارد؛ یکی بعد اعتقادی، فکری، تربیتی و تقرب الی الله و دیگری بعد اجتماعی و سیاسی، اینکه انسان مسلمان چگونه زندگی کند، معاشرت‌ها و برخوردهای او چگونه بوده و موضع‌گیری سیاسی و اجتماعی او چگونه باشد همه در قالب نماز جمعه بیان و تبیین می‌شود.
به دلیل اینکه نماز جمعه این دو بعد و ویژگی برجسته را دارد، امام خمینی(ره) فرمود: نماز در جمعه در رأس همه امور است؛ یعنی همه امرها، چه امر سیاسی، چه امر اقتصادی، چه امر عبادی و چه امر فرهنگی به نماز جمعه بازمی‌گردد؛ به بیان دیگر نماز جمعه محوریتی دارد که وقتی در یک استان و شهرستان نماز جمعه اقامه می‌شود در حقیقت چشم همه به نماز جمعه دوخته شده و همه دقت می‌کنند که سیاست دینی، اعتقادات مردمی و روش‌های تربیتی چگونه در نماز جمعه تشریح و تبیین می‌شود.
بنابراین نماز جمعه جایگاه بسیار حساس و برجسته‌ای داشته و امام(ره) در یک جمله فرمود: نماز جمعه در رأس همه امور است؛ یعنی هر کاری را که ما بخواهیم بسنجیم و نمره بدهیم باید با تراز نماز جمعه بسنجیم.
از طرف دیگر جایگاه نماز جمعه از لحاظ قرآن و اهل بیت(ع) به‌صورت کامل تبیین شده و در حقیقت نماز جمعه هم فکر و هم ذکر است؛ یعنی هم خوراک فکری و هم خوراک روحی به انسان‌ها داده و عقل و روح آن‌ها را تقویت می‌کند.
نماز جمعه باید دو خوراک عقل و تعقل، رشد فرهنگی و اجتماعی و بالندگی فکری را به نمازگزاران هدیه دهد و افزون بر این غفلت‌های زندگی را نیز بزداید؛ ازاین‌رو امام جمعه در ابتدای خطبه نخست و دوم نمازگزاران را به تقوا دعوت می‌کند؛ دعوت به تقوا به معنای غافل نبودن، در محضر خدا بودن و فراموش نکردن باری تعالی است.
نماز جمعه جامعیت دارد؛ یعنی تغذیه فکری و عقلی، بصیرت افزایی، موعظه، رشد احساسات معنوی و تعقل را در کنار یکدیگر دارد و به دلیل این جایگاه عظیم، نقش و جایگاه امام جمعه نیز حساس و مهم بوده و ائمه جمعه می‌بایست با درک این جایگاه خطیر برای ایفای رسالت مهم خود تلاش همیشگی داشته باشند. در این میان جایگاه ائمه جمعه مرکز استان با توجه به نمایندگی ولی‌فقیه حساس‌تر و خطیرتر است.
رسا - امام جمعه باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد که از نماز جمعه بهترین بهره‌وری صورت گیرد.
امام جمعه در وهله نخست می‌بایست کارشناس و دین‌شناس بوده و به‌عنوان یک کارشناس مسائل دینی نقش‌آفرینی کند. حوزه کاری امام جمعه دین و اعتقادات مردم است؛ ازاین‌رو باید کاملاً در این زمینه چه از نظر علمی و چه از نظر تجربی کارشناس باشد.
دومین ویژگی امام جمعه مخاطب‌شناسی است، امام جمعه نباید داخل اتاق خود رفته، فقط مطالعه کند و سپس در خطبه‌های نماز جمعه موضوعات و مسائلی را مطرح کند که به درد مردم نخورد، امام جمعه باید با حضور مستمر در جامعه دردها، نیازها و مشکلات مردم را رصد کرده و بر اساس نیازها و اولویت‌سنجی انجام‌شده مطالب خطبه‌ها را چینش و مطرح کند.
سومین ویژگی امام جمعه این است که زمان‌شناس باشد؛ اینکه در چه زمانی با چه نیازها و مقتضیاتی زندگی می‌کنیم، در چه موقعیتی می‌خواهیم خطبه بخوانیم، الآن زمان صلح یا جنگ است، دوست و دشمن چه کسانی هستند، مشکلات اساسی مردم چیست، قاطبه مردم مشکل سیاسی دارند یا اقتصادی و فرهنگی و یا همه مشکلات را دارند. اگر همه مشکلات هجوم آورده باید به همه آن‌ها توجه شود، اگر یک مشکل برجسته‌تر است باید آن مشکل را بیشتر تحلیل کند.
افزون بر این موارد می‌بایست امام جمعه برای نماز جمعه سرمایه‌گذاری کند. سرسری برخورد نکند. به قول حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی، رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور نماز جمعه از شنبه شروع می‌شود؛ یعنی امام جمعه باید از روز شنبه برای روز جمعه فکر خود را تنظیم کرده و به فکر خطبه‌ها باشد نه آنکه شب جمعه بنشیند که فردا چه سخنانی بگوید.
امام جمعه باید حتماً صبح جمعه متمرکز باشد، ملاقات عمومی را به زمان دیگری موکول کند؛ زیرا احتمال دارد فردی آمده و به امام جمعه خط بدهد در نتیجه خطبه را خراب کند. قبل از خطبه‌ها باید ملاقات با امام جمعه ممنوع شود تا تمرکز امام جمعه به هم نخورد و بتواند اطلاعات و مسائل جاری در طول هفته را به درستی به مخاطبان و نمازگزاران منتقل کند.
علاوه بر این موارد باید امام جمعه روحیه مردم‌داری قوی داشته باشد و با مردم به خوبی جوش بخورد. با مردم رفت‌وآمد و تعامل داشته باشد، سخن مردم را بشنود، همیشه گوینده نباشد بلکه شنونده خوبی هم باشد. اگر به امام جمعه انتقادی شد بدون ناراحتی آن را بپذیرد و در صدد اصلاح و رفع آن برآید.
همچنین نباید امام جمعه برای خود حریمی قائل شود که در نتیجه آن حریم برای مردم قابل دسترس نباشد. لازم است امام جمعه با مردم و برای مردم باشد در غیر این صورت نمی‌تواند نقش خود را به خوبی ایفا کرده و اثرگذاری شایسته‌ای داشته باشد.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که عمل امام جمعه بیشتر از صحبت‌ها و بیان وی تأثیرگذار است. امام جمعه باید در عمل تواضع داشته باشد و بنا به روایات اسلامی مانند پدر مهربانی بوده و همه را به یک چشم نگاه کند، ممکن است پدر فرزند شلوغی هم داشته باشد، نمی‌توان همیشه با فرزند شلوغ‌کار دعوا کرد بلکه باید این بچه به نحوی مدیریت شده و بچه آرام به‌صورت دیگری مدیریت شود.
امام جمعه پدر معنوی شهر و استان است؛ از این‌رو باید ابوت و پدری اجتماعی خود را حفظ کند تا سایه پدرگونه او بر سر همه بوده و همه احساس کنند که در نگاه امام جمعه قرار دارند.
رسا - آیا در خطبه‌های نماز جمعه به‌ویژه خطبه دوم می‌بایست حتما مسائل و مشکلات شهر و مردم مطرح شود؟ به طور کلی طرح این مسائل و مشکلات و تذکرهای ائمه جمعه به مسؤولان را مفید می‌دانید؟
تذکرهایی که امام جمعه در خطبه‌های نماز جمعه به مسؤولان می‌دهد از روی غرض نیست، بحث شخصی هم نیست و امام جمعه قصد ندارد با کسی تسویه‌حساب شخصی کند. جایگاه امام جمعه جایگاه تسویه‌حساب‌های شخصی نیست بلکه جایگاه تقوا بوده و اگر قرار باشد خود امام جمعه بی‌تقوایی کرده و با مسؤولان تسویه‌حساب شخصی کند، وامصیبتا می‌شود.
بر این اساس تذکرات امام جمعه به مسؤولان و مدیران در خطبه‌ها، تلنگرهایی در راستای غفلت‌زدایی از مسؤولان است، نه اینکه مسؤولان این مسائل را ندانند بلکه امکان دارد فشار کاری، فشار ارباب رجوع و مسائلی از این دست مدیر دستگاهی را از برخی اولویت‌ها غافل کند.
امام جمعه گاهی باید این تلنگر را زده و تذکر بدهد و مشکلات کار را بگوید. مثلاً چند روز گذشته یک انفجار برنامه‌ریزی‌شده در یکی از معادن حاشیه شهر بجنورد انجام شد که به دلیل عدم اطلاع‌رسانی عمومی، باعث ترس و وحشت مردم شد در حالی‌که باید حتماً اطلاع‌رسانی به مردم صورت می‌گرفت.
اینکه تنها مسؤولان مرتبط و متولیان امنیتی بدانند کافی نیست، مگر مسؤولان غیر از مردم هستند، چرا نباید انجام این انفجار از طریق رسانه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شد؟! بیان این موضوع در خطبه‌های نماز جمعه یک تذکر است.
رسا - با بیان این مسائل، آیا مشکلات از سوی مسؤولان حل می‌شود؟ میزان همکاری مسؤولان چقدر است؟
واقعیت آن است که تذکرهای امام جمعه بسیار مؤثر است. در طول حدود 15 سال سابقه امامت جمعه این موضوع را کاملاً لمس کرده‌ام که تذکرهای مستقیم و یا غیرمستقیم امام جمعه در اصلاح و بهبود امور تأثیر زیادی دارد.
گاهی تذکرهایی داده می‌شود و بعد از چند روز مسؤول مربوطه عنوان می‌کند موضوع حل شده است که این مسأله نشان‌دهنده تأثیر تذکر و تلنگر امام جمعه در راستای رفع مشکلات مردم است.
همکاری مسؤولان و مدیران استانی نیز در این زمینه مناسب است. البته برخی موارد هست که موضوع بیخ پیدا کرده، کار قفل است و از دست مسؤولان نیز کار و کمکی برنمی‌آید؛ مثلاً مسائل اقتصادی و رکود که اکنون فراگیر شده و دامن بسیاری از کسب‌وکارها و واحدهای تولیدی را گرفته است، بسیاری از کارگاه‌های تولیدی از بالا تا پایین خوابیده‌اند و با تذکر و تلنگر به مسؤولان استانی نیز حل نمی‌شود بلکه باید اقدام و چاره اساسی در سطح کلان اندیشیده شود.
این‌گونه نیست که مسؤولان در برابر تذکرهای امام جمعه موضع بگیرند؛ زیرا می‌دانند ما که زنگ می‌زنیم یا نامه می‌نویسیم، مسأله شخصی نداریم بلکه هدف حل کردن مشکل مردم است. انصافاً باید گفت در این راستا تعامل مدیران و مسؤولان خراسان شمالی خوب بوده و تا جایی که امکان داشته باشد همکاری می‌کنند.
رسا - نظرتان درباره اعمال نفوذ ائمه جمعه برای مناصب مختلف استان و همچنین سایر امور اجرایی چیست؟ به‌طورکلی دخالت ائمه جمعه در این‌گونه موارد در چه حد لازم و به صلاح است؟
ما طلبه‌ها اصطلاحی تحت عنوان حکم مولوی و ارشادی داریم. گاهی به شما می‌گویم «باید این کار را بکنید»، گاهی می‌گویم: «بهتر است این کار را بکنید»؛ به کار بردن قید تأکیدی «باید» امر را مولوی می‌کند اما استفاده از عبارت «بهتر است» حکم ارشادی است.
فکر نمی‌کنیم هیچ کدام از ائمه جمعه در مورد مناصب مختلف استان و امور اجرایی حکم مولوی بکنند که مثلاً آقای فرماندار این کار را باید بکنید، فلان کس را باید در فلان سمت قرار دهید و از این موارد، بیشتر توصیه‌های ائمه جمعه به مسؤولان و مدیران ارشادی است.
مثلاً روز گذشته یکی از مسؤولان ارشد استان خراسان شمالی نزد من آمد و وقتی صحبت از انتخاب معاون برای او شد، گفت: می‌خواهم فلان کار را انجام دهم، من هم در حد ارشاد گفتم: اگر این کار را بکنید بهتر نیست؟
گاهی ممکن است مدیرکلی برای انتخاب معاون خود با امام جمعه مشورت کرده و امام جمعه هم نظر خود را اعلام کند که من فلانی را بهتر می‌دانم، اما این نظر ارشادی بوده و امکان دارد از سوی مدیر مربوطه عمل بشود یا نشود.
این‌گونه موارد ایرادی نداشته و نمی‌توان آن‌ها را دخالت و یا اعمال نفوذ ائمه جمعه دانست، این موارد خیرخواهی و نصیحت است، روایتی در اسلام داریم که می‌فرماید: «النصیحة لائمة المسلمین»؛ مؤمن نبايد از آنچه شرط خيرخواهي است، در مقام مشاور براي ائمه فروگذار كند. ائمه جمعه خیرخواه هستند و اگر گاهی روی مصداقی انگشت گذاشته و تأکید می‌کنند به دلیل اطلاعاتی است که در مورد آن شخص دارند که اگر این فرد در این سمت قرار بگیرد مفسده‌اش از مصلحتش بیشتر است.
این موارد را نباید اعمال نفوذ و دخالت ائمه جمعه بدانیم، این اصطلاحات زیبنده ائمه جمعه نیست، توصیه‌ها و دخالت‌های ائمه جمعه در امور اجرایی شهر و استان خیرخواهی اجتماعی است، موارد مطرح‌شده ارشادی بوده و به امر مولوی نمی‌رسد.
حتی اخیراً در موضوع تغییر استانداران خراسان شمالی و جنوبی و انتصاب استاندار سابق خراسان شمالی به‌عنوان استاندار خراسان جنوبی، اگر چه یکی از روحانیان این استان موضع‌گیری تندی کرده و از برخورد مردم با چوب و چماق خبر داده بود اما امام جمعه بیرجند چنین موضع‌گیری نکرد. این برخوردها چماقی است در صورتی‌که ما امام جمعه چماقی نداریم!
رسا - امام جمعه در واقع امام جمع است و ولی‌فقیه تمام استان است؛ یعنی امام جمعه تنها برای افرادی که در نماز جمعه شرکت می‌کنند نیست. با این حال شما چه برنامه‌ای برای کسانی که در نماز جمعه نیز شرکت نمی‌کنند دارید؟ تعاملتان با این افراد چگونه است؟
ابتدا این نکته را در نظر داشته باشید که مأموم به دنبال امام می‌آید، امام به دنبال مأموم نمی‌رود و دوم اینکه ما هیچ وقت حاضر غایب نمی‌کنیم که چه کسی به نماز جمعه ما می‌آید و چه کسی نمی‌آید. مثلاً وقتی امام جمعه را به مراسمی دعوت می‌کنند اصلاً نمی‌پرسیم که این جماعت به نماز جمعه می‌آیند یا خیر، یا وقتی اداره و مدرسه‌ای امام جمعه را دعوت می‌کند از آمدن و یا نیامدن این افراد به نماز جمعه سؤالی نشده و هیچ‌گاه قیدوبندی برای ارتباط با امام جمعه وجود ندارد.
امام جمعه هر جا که مناسب و اثرگذار باشد می‌رود و مردم به ملاقات او می‌آیند. درِ دفتر امام جمعه همیشه به روی همه افراد باز است. معمولاً روزی دو سه ملاقات جمعی انجام شده و چندین دیدار با مردم و مراجعان صورت می‌گیرد.
این‌گونه نیست که ما شهروندان را تقسیم‌بندی کرده و بین کسانی که به نماز جمعه می‌آیند و افرادی که نمی‌آیند تفاوت قائل شویم. سفره نماز جمعه پهن بوده و همه می‌توانند از آن استفاده کنند، کسانی که همیشه می‌آیند از این سفره بیشتر بهره می‌گیرند اما در نماز جمعه حضور و غیاب صورت نمی‌گیرد.
رسا- چه اقداماتی در راستای جذب بیشتر مردم به‌ویژه جوانان به نماز جمعه انجام داده‌اید؟
در کنار اقدامات انجام‌شده در زمینهٔ فرهنگی و عمرانی نماز جمعه، حتی در مسائل سیاسی هم اعتقاد داریم نماز جمعه فوق این جداول و جناح‌های سیاسی معمول در جامعه است، عناوینی چون اصلاح‌طلب و اصولگرا جامعه را جدول‌کشی کرده است. وجود این‌گونه موارد در هنگام انتخابات و بر سر صندوق‌های رأی مناسب است اما وقتی از این مرحله عبور کردیم نباید در این تقسیم‌بندی‌ها گیر بیفتیم.
اگر امام جمعه می‌خواهد امام شهر بوده و نهاد نماز جمعه قلب فرهنگی منطقه باشد، نباید در این جداول سیاسی گیر کند. امام جمعه دریایی است که باید همه بتوانند به او دسترسی داشته باشند و اگر قرار باشد امام جمعه داخل جداول سیاسی شود محدود شده و اثرگذاری لازم را نخواهد داشت و وقتی امام جمعه محدود شد جایگاه وی افت می‌کند.
بر این اساس جناح‌های سیاسی و اجتماعی در محل خود خوب هستند؛ اختلاف سلیقه‌ها و رقابت سیاسی مناسب بوده و سبب پویایی و نشاط اجتماعی می‌شود اما در نماز جمعه به این مسائل کاری نداریم. ما هیچ وقت در پای خطبه‌ها نمی‌گوییم چه کسانی از چه گروهی به نماز جمعه می‌آیند و چه کسانی نمی‌آیند اما می‌دانیم بسیاری از افرادی که تحت عنوان اصلاح‌طلب طبقه‌بندی می‌شوند پای ثابت نماز جمعه بوده و در طرف مقابل برخی از اصولگرایان اصلاً به نماز جمعه نمی‌آیند؛ یعنی حضور مردم در نماز جمعه تلفیقی بوده و خط‌کشی سیاسی در این آیین معنا ندارد. نظام مقدس جمهوری اسلامی هم هیچ‌گاه به دنبال خط‌کشی نبوده و نیست، نماز جمعه نیز مدار باز بوده و مدار آن بسته نیست.
رسا - به جز بحث محتوایی خطبه‌های نماز جمعه، کارهای فرهنگی و عمرانی انجام‌شده در راستای افزایش حضور مردم در نماز جمعه بجنورد چیست؟
یکی از برنامه‌های انجام‌شده در این زمینه این است که در کارهای فیزیکی و عمرانی مرتبط با نماز جمعه هم سلیقه به خرج داده شده است، کار عمرانی و فرهنگی باید در کنار هم انجام شود؛ اگرچه در سال‌های گذشته در رابطه به نهاد امامت جمعه و برپایی نماز جمعه در بجنورد زحمات زیادی کشیده شده بود اما نواقص و کاستی‌هایی نیز هم از نظر عمرانی و هم از نظر فرهنگی وجود داشت.
یکی از مواردی که در ابتدا باعث آزار و اذیت می‌شد، سروصدای کودکان و بچه‌ها در نماز جمعه بود که تمرکز نمازگزاران را به هم می‌زد ازاین‌رو به فکر ایجاد یک مهدکودک افتادیم؛ از پتروشیمی خراسان و خیران کمک گرفتیم و مهدکودک آدینه آماده شد.
اکنون این مهد ظرفیت خوبی است، روزهای جمعه مربی در این مهد حضور داشته، معمولاً 40 یا 50 کودک و شاید هم بیشتر به این مهد تحویل داده شده و به مدت دو ساعت برای آن‌ها برنامه‌های مختلفی اجرا می‌شود، پذیرایی می‌شوند، قرآن و نماز به آن‌ها آموزش داده می‌شود و والدین آن‌ها نیز در مصلا با فراغ بال و آسودگی خاطر نماز جمعه خود را اقامه می‌کنند.
مهد آدینه به‌جز روزهای جمعه در سایر روزها و در طول سال نیز فعال است، این مهد از آموزش‌وپرورش و بهزیستی نیز مجوز داشته و از سوی والدین به خوبی استقبال شده چراکه رویکرد آن قرآنی و دینی است.
افزون بر پیش‌دبستانی و مهدکودک آدینه، برای راه‌اندازی مدرسه و دبیرستان زیر نظر نهاد امامت جمعه هم تقاضا وجود دارد و قصد داریم مجوز راه‌اندازی دبیرستان را از آموزش‌وپرورش بگیریم تا فرزندان را از سن و سال نوجوانی وارد گردونه مذهبی کنیم.
یکی دیگر از اقدامات انجام‌شده در راستای بهبود وضعیت اقامه نماز جمعه در مرکز استان خراسان شمالی این است که پیش از این مصلای امام خمینی(ره) بجنورد از نظر سرمایشی و گرمایشی وضعیت مناسبی نداشت، تابستان بسیار گرم و طاقت‌فرسا بود و زمستان‌ها هم سرد می‌شد و حرارت در تابستان هم ما و هم مستمعان را زمین‌گیر کرده بود به همین دلیل به فکر چاره افتادیم و در سفر رهبر معظم انقلاب به خراسان شمالی در مهرماه سال 91 بودجه مناسبی برای این کار اختصاص داده شد، سیستم سرمایشی و گرمایشی مصلای نماز جمعه بجنورد نصب شد و از ماه رمضان پارسال به بهره‌برداری رسید.
علاوه بر این سقف مصلای امام خمینی(ره) بجنورد زیبنده نماز جمعه نبود از این‌رو با مشارکت خیران و مردم برای مصلای نماز جمعه سقف کاذب تهیه و نصب شد و این طرح نیز اکنون رو به اتمام است.
نورافشانی مناسب، نظافت و تمیزی مصلا، نصب پرده‌های مناسب، تمیزی و مرتب بودن چادرهای نماز بانوان که هر هفته به‌صورت مناسبی تا شده و تحویل داده می‌شود، چادرهای کثیف شسته شده و چادرهای کهنه تعویض می‌شوند، تعویض مهرهای شکسته و قرآن و کتاب‌های دعای فرسوده و به‌طورکلی حاکم کردن نظم و انضباط و نظافت در برپایی نماز جمعه از دیگر اقداماتی است که در این راستا انجام شده است.
یکی دیگر از کارهای انجام شده در این راستا این است که به بانوانی که جوراب نازک و نامناسب داشته باشند، با برخورد مناسب و اخلاق حسنه جوراب مناسب هدیه داده می‌شود که ناراحتی به بار نمی‌آورد و از طرف دیگر امر به معروف عملی نیز محسوب می‌شود.
همچنین چند سال پیش نهاد امامت جمعه مرکز استان خراسان شمالی دفتر مناسبی نداشت که برای رفع این مشکل نخست حسینیه‌ای با مشارکت بانیان خیر ساخته شد که در این حسینیه دو وعده نماز برپا می‌شود، سپس طبقه دوم این حسینیه به‌عنوان دفتر امام جمعه احداث شد، افزون بر این کتاب‌فروشی مناسبی در کنار دفتر امام جمعه راه‌اندازی شد و در کنار این‌ها، مسائل و اقدامات فرهنگی زیادی نیز انجام می‌شود.
رسا - به نظرتان جایگاهی که انقلاب اسلامی برای ائمه جمعه بزرگوار داده، به حد کافی و وافی مورد استفاده قرار گرفته است؟
از نظر معنوی و فرهنگی که جایگاه امام جمعه کاملاً برای مردم جا افتاده است. نهاد امامت جمعه در نظر مردم پرتوی از رهبری نظام اسلامی است، به همین دلیل مشکلات، دردها و گرفتاری‌ها، مسائل مختلف خود را با امام جمعه مطرح می‌کنند. در دفتر امام جمعه به روی مردم بسته نیست، همین‌که مردم امید دارند که این در همیشه به روی آن‌ها باز است برای ما بسیار مهم است و از طرف دیگر مسؤولان دستگاه‌های مختلف به دفتر امام جمعه آمده و گزارش می‌دهند.
این گردش و فعالیت مستمر نشان می‌دهد مردم برای نماز جمعه نقش اول را قائل هستند. البته گاهی تعابیر شرک‌آمیز هم می‌گویند که ما آن‌ها را قبول نداریم. اینکه می‌گویند «اول خدا، بعد پیامبر و بعد شما» را قبول نداریم؛ زیرا ما می‌گویم: اول و آخر خدا است.
مردم می‌دانند در دفتر امام جمعه مقررات خشک ادارات نیست، وقتی می‌خواهند مسؤول اداره‌ای را ببیند شاید ماه‌ها برو و بیا داشته باشند اما دیدار با امام جمعه این‌گونه نیست. قبل و بعد از نماز، در خیابان و یا مراسم‌های مختلف می‌توانند با امام جمعه صحبت کنند و البته بسیاری از مشکلات نیز همین‌طور سرپایی حل شده است.
نماز جمعه به‌عنوان یک نهاد وابسته به رهبری توقع مردم را برآورده می‌کند؛ حداقل سخنان آن‌ها را شنیده و در راستای رفع آن تلاش می‌کند که این بسیار باارزش است.
رسا - ارتباط ائمه جمعه مرکز استان‌ها با حضرت آقا به چه صورت است؟
هر دو سال یک‌بار کل ائمه جمعه سراسر کشور نشستی با رهبر معظم انقلاب دارند، در مواقع خاص نیز ائمه جمعه مراکز استان‌ها به خدمت رهبری دعوت می‌شوند، مثلاً عید فطر، عید مبعث، روز غدیر، ماه رمضان و غیره به‌طوری‌که ائمه جمعه مراکز استان‌ها سالیانه در پنج یا شش مناسبت به خدمت رهبری مشرف می‌شوند.
اما اینکه هر وقت دلمان خواست بتوانیم به‌صورت خصوصی خدمت رهبری برسیم امکان ندارد، نه رهبری این میزان وقت دارد و نه این کار به صلاح است، ولی ارتباط با دفتر آقا به‌صورت همیشگی و مداوم است.
رسا - توصیه حضرت‌عالی به طلابی که علاقه دارند در کسوت امامت جمعه خدمت کنند، چیست؟
امام جمعه بودن یک شغل نیست، اصلاً ذات روحانیت است؛ به این معنا که اگر طلبه‌ای بخواهد طلبگی بکند، سنگر امامت جمعه بهترین ظرفیت برای طلبگی و آخوندی است؛ زیرا امکانات هست، مستمع هست، مخاطب هست، تشنگی هم هست و اگر کسی هنر داشته باشد اینجا جای هنرنمایی است.
بر این اساس تریبون نماز جمعه بهترین پایگاهی است که انسان می‌تواند در آن کار آخوندی کند، آموخته‌ها و تجربیات خود را به مردم منتقل کند، آن‌ها را به ارزش‌ها دعوت کند و تفسیر قرآن بگوید، به‌طورکلی جایگاه امامت جمعه جایگاه پرمخاطبی بوده و هیچ آخوندی هم این اندازه مخاطب و پامنبری ندارد.
توصیه من به طلاب علاقه‌مند به فعالیت در کسوت امام جمعه این است که ابتدا خود را از نظر علمی و دینی غنی‌سازی کرده و برای فعالیت در این کسوت عجله زیادی نداشته باشند؛ زیرا فعالیت به‌عنوان امام جمعه افزون بر علوم دینی، نیازمند تجربه، حوصله، مردم‌شناسی و بهره‌مندی از سایر توانمندی‌ها نیز هست و اگر فرد روحانی پس از کسب تجربه وارد این جایگاه شود می‌تواند نقش خود را در کسوت امام جمعه به خوبی ایفا کرده و انذار قوم کند.
در واقع یکی از بهترین جایگاه‌هایی که نظام اسلامی برای روحانیت فراهم کرده، نهاد نماز جمعه است که سطح بالا و جایگاه والایی داشته و ائمه جمعه از طریق آن می‌توانند به مستمعان و مخاطبان زیادی دسترسی پیدا کنند و موعظه‌های خود را مطرح کنند.
به حمد الهی امروز شمار ائمه جمعه و شهرهای محل برپایی این آیین عبادی سیاسی در سطح کشور به مرز 900 شهر رسیده که هر هفته در آن‌ها نماز جمعه اقامه می‌شود.
همچنین در حالی‌که این آیین عبادی سیاسی هر هفته در 17 شهر خراسان شمالی برپا می‌شود، بر اساس بررسی‌های انجام‌شده از سوی دفتر شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه استان، به‌طور میانگین هر هفته 20 درصد جمعیت شهرهای محل برگزاری نماز جمعه در خراسان شمالی، در نماز جمعه شرکت می‌کنند.
این موضوع نشان می‌دهد امروز نماز جمعه جایگاه معنوی، عبادی و سیاسی خود را در سطح کشور و جامعه اسلامی یافته است؛ هر چند که باید فرهنگ حضور و اقامه نماز جمعه در سطح کشور بیش از گذشته ترویج یابد تا میزان حضور مردم به‌ویژه جوانان و نسل‌های جدید در این آیین عبادی سیاسی افزایش یابد.
یکی از ملزومات تحقق این مهم و افزایش حضور مردم در نماز‌های جمعه نقش‌آفرینی درست ائمه جمعه در زمینهٔ تعامل با مردم، ارتقای محتوایی خطبه‌های نماز جمعه، رفع نواقص و کاستی‌های مربوط به نهاد امامت جمعه و مسائلی ازاین‌دست است.
رسا - از اینکه وقت خود را در اختیار خبرگزاری رسا گذاشتید، سپاسگزاریم.
من هم از شما و همکارانتان و تلاشی که در راستای اعتلا و ترویج بیش از پیش اقامه نماز جمعه در سطح کشور انجام می‌دهید، قدردانی می‌کنم.
/9314/402/ر
گفت‌وگو: هادی رحیمی کوهستان