مبانی قرآنی و روایی حمایت از گروه های مقاومت

به گزارش سرویس پیشخوان  خبرگزاری رسا به نقل از اصفهان شرق، سید روح الله رفعتی پور، کمک به مظلومین و حمایت از ستم دیدگان، از جمله وظایف مهم جامعه و حکومت اسلامی است که تا سرحد توان باید به آن همت گمارد.

 

این موضوع در آیات قرآن کریم و فرمایشات حضرات معصومین: به عنوان مبانی دین و نیز در بیانات امام راحل; و رهبر معظم انقلاب و قانون اساسی به عنوان محکمات انقلاب اسلامی به صورت روشنی مطرح گردیده است.

 

نوشتار حاضر در تلاش است با تکیه بر مبانی، به این موضوع بپردازد.

 

خداوند متعال در آیات شریفه قرآن کریم، جامعه اسلامی را مکلف فرموده که در صورت یاری طلبیدن مؤمنین، باید آنان را یاری رسانند.

 

قرآن کریم یکی از ویژگیهای پیروان گرامی اسلام را دوستی و رحمت با مسلمین و دشمنی و مقابله با کفار مطرح می فرماید:

 

مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ… : محمد(ص) پیامبر خداست و کسانى که با اویند بر کافران سختگیر[و] با همدیگر مهربانند… (۱)

 

پروردگار عالَم پس از بیان رابطه بین مؤمنین، به آنان می فرماید: … وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ… : و اگر در [کار] دین از شما یارى جویند یارى آنان بر شما [واجب] است… (۲)

 

همانگونه که در بیان نورانی آیه شریفه مشهود است، جامعه ایمانی مکلف است کسانی از مؤمنین را که درخواست یاری دارند، کمک رساند.

 

جالب تر آن که خدامند متعال در جای دیگر، حتی درخواست کمک از جامعه اسلامی و ایمانی از سوی ستم دیدگان را نیز مطرح نکرده و صرف آنکه عده ای از مؤمنین مورد ظلم و ستم قرار گرفته باشند، جامعه اسلامی را مکلف می داند که به یاری آنان شتافته و حتی با دشمن به پیکار بپردازد:

 

وَ مَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ وَ الْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیَهِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَ اجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَ اجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیرًا : و چرا شما در راه خدا و [در راه نجات] مردان و زنان و کودکان مستضعف نمى ‏جنگید همانان که مى‏ گویند پروردگارا ما را از این شهرى که مردمش ستم‏پیشه‏ اند بیرون ببر و از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده و از نزد خویش یاورى براى ما تعیین فرما.(۳)

 

نکته قابل تأمل، خطاب عتاب گونه حضرت حق به مسلمانان است که چرا به یاری مسلمانان ستم دیده نمی شتابید (وَ مَا لَکُمْ لَا تُقَاتِلُونَ…)

 

مستضعف کسی است که توسط دیگران به ضعف کشانده شده؛ به عبارت دیگر کسی را که مورد ظلم و ستم دیگران قرار گرفته، مستضعف گویند. بنابراین همه مسلمانان باید درباره مظلومیت دیگر مسلمین حساسیت داشته و نسبت به مبارزه با ظلم و ستم اقدام جدی نمایند.

 

حال باید از آنان که به رفتار جمهوری اسلامی در دفاع از مظلومان عالَم و دفاع از حریم آل الله ایراد می گیرند پرسید چه جوابی برای این آیه شریفه دارند؟

 

یکی دیگر از نکات جالب توجه این آیه مبارکه، بیان سه کلمه “الرجال“، “النساء” و “الولدان” است که دقیقاً منطبق بر شرایط امروز جوامع اسلامی است. آنچه امروز در جوامع مورد ظلم و ستم به روشنی آشکار است آن که امروز ستمگران و مستکبرین جهان، مردان و زنان و حتی کودکان بی گناه را هدف انواع رفتارهای وحشیانه خود قرار داده اند. آنچه سالهاست در فلسطین، لبنان، افغانستان، پاکستان، سوریه و یمن مشاهده می شود همین است. به راستی خداوند مهربان چه زیبا در قالب آیات قرآن این حقیقت را به ما نمایانده است.

 

آنچه باعث تأسف است رفتار برخی حکومتهای به اصطلاح مسلمان است که نه تنها به وظیفه خود در قبال مظلومین عمل نمی کنند، بلکه به یاری ظالمان پرداخته و با آنان هم پیمان شده اند؛ و سوگمندانه تر آن که برخی از حکومتهای مدعی مسلمانی، خود به ظالمانی بدل شده اند که بدترین فجایع را نسبت به دیگر مسلمانان مرتکب می شوند.

 

اینان دستشان به خون هزاران مرد و زن و کودک بی گناه آلوده است، چرا که از قاتلان و سفاکان حمایت کرده اند و بر خلاف دستورات دین، به جای یاری مظلوم، یاری ظالم را مسیر خود قرار داده اند.

 

موضوع حمایت از مظلومان، در فرمایشات نورانی حضرات معصومین: نیز مشهود بوده و حتی به عنوان شرط مسلمانی بیان شده است.

 

پیامبر اعظم(ص) می فرمایند: « مَنْ اَصْبَحَ وَ لا یَهْتَمَّ بِاُمورِ الْمُسْلِمینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنادى یا لَلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ: هرکس صبح کند و به امور مسلمانان همّت نورزد، از آنان نیست و هرکس فریاد کمک خواهى کسى را بشنود و به کمکش نشتابد، مسلمان نیست.» (۴) جالب آنکه رسول اکرم(ص) در بخش دوم فرمایش نورانی خویش، حتی مسلمان بودن مظلوم را شرط ندانسته و مسلمین را موظف به کمک به همه مظلومان دانسته اند(رَجُلاً یُنادى یا لَلْمُسْلِمینَ).

 

امیرالمؤمنین(ع) نیز یکی از دلایل اصلی پذیرش حکومت بر جامعه را دفاع از مظلوم و ایستادگی در برابر ظالمان مطرح می فرمایند: «… اَما وَ الَّذى فَلَقَ الْحَبَّهَ، وَ بَرَاَ النَّسَمَهَ، لَوْلا حُضُورُ الْحاضِرِ، وَ قیامُ الْحُجَّهِ بِوُجُودِ النّاصِرِ، وَ ما اَخَذَ اللّهُ عَلَى الْعُلَماءِ اَنْ لا یُقارُّوا عَلى کِظَّهِ ظالِم وَ لاسَغَبِ مَظْلُوم… »(۵)

 

از امام صادق(ع) نیز نقل شده است: « مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یُعِینُ مُؤْمِناً مَظْلُوماً إِلَّا کَانَ أَفْضَلَ مِنْ صِیَامِ شَهْرٍ وَ اعْتِکَافِهِ فِى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَنْصُرُ أَخَاهُ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَى نُصْرَتِهِ إِلَّا نَصَرَهُ اللَّهُ فِى الدُّنْیَا وَ الْآخِره وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَخْذُلُ أَخَاهُ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَى نُصْرَتِهِ إِلَّا خَذَلَهُ اللَّهُ فِى الدُّنْیَا وَ الْآخِرَه: هیچ مؤمنى، مؤمن ستمدیده اى را یارى نمى رساند، مگر این که عمل او، برتر از یک ماه روزه و اعتکاف در مسجدالحرام باشد و هیچ مؤمنى نیست که بتواند برادر خود را یارى رساند و یاریش دهد، مگر این که خداوند در دنیا و آخرت او را یارى کند و هیچ مؤمنى نیست که دست از یارى برادرش بردارد، در حالى که قدرت و توانایى یارى کردن را دارد، الاّ این که خداوند در دنیا و آخرت دست از یارى او خواهد کشید.» (۶)

 

حمایت از مظلومان و دشمنی و مقابله با ظالمان و ستمگران همچنین یکی از سفارشات مهم امام المتقین حضرت علی(ع) به فرزندان بزرگوارشان است: «… وَ کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً...» (۷)

 

همچنین در عمل حضرات معصومین نیز این موضوع به خوبی مشهود است که به عنوان نمونه به دو مورد اشاره می شود:

 

الف- پیوستن پیامبر گرامی اسلام در دوران جوانی خویش (در سن ۲۵سالگی) به پیمان “حلف الفضول” که بر اساس آن شرکت کنندگان اعلام کرده بودند که از مظلومان و ستم دیدگان دفاع خواهند کرد.

 

ب- موضع جدی امیرالمؤمنین(ع) در قبال تعرض مردی از لشکر شام به منزل زنان مسلمان و غیرمسلمان و غارت زیورآلات شان در حالی که آنان هیچ وسیله ای جز التماس و گریه نداشته اند و بدتر آن که هیچ دفاعی از آنان صورت نگرفته است. حضرت درباره این اتفاق فرمودند اگر مسلمانی از روی تأسف بمیرد، ملامت نخواهد شد و از نظر من سزاوار است. (۸)

 

بنابراین می توان به روشنی دریافت که دفاع از مظلومان عالَم به ویژه مسلمانان مورد ستم دشمنان، از وظایف جامعه و حکومت اسلامی و بلکه آحاد مسلمانان است و هرکس در این زمینه کوتاهی ورزد چه بسا زمینه ظلم بیشتر را فراهم کرده و آنگاه دچار عذاب الهی خواهد شد، چرا که پیامبر بزرگوار اسلام(ص) فرمودند: « إِنَّ النّاسَ إِذا رَأَوُا الظّالِمَ فَلَمْ یَأْخُذوا عَلى یَدَیْهِ أَوْشَکَ أَنْ یَعُمَّهُمُ اللّه‏ُ بِعِقابٍ مِنْهُ: مردم آنگاه که ظالم را ببینند و او را باز ندارند، انتظار مى‏رود که خداوند همه را به عذاب خود گرفتار سازد.» (۹) و امام سجاد(ع) از این قضیه به خدا پناه برده اند: « اللّهُمَّ إِنّى أَعوذُ بِکَ مِنْ… أَنْ نَعْضِدَ ظالِماً أَوْ نَخْذُلُ مَلْهوفاً أَؤْ نَرومَ ما لَیْسَ لَنا بِحَقٍّ: خدایا به تو پناه مى ‏برم… از این که ظالمى را یارى کنیم و یا مظلوم و دلسوخته ‏اى را بى ‏یاور گذاریم و یا آنچه حق ما نیست بخواهیم.»(۱۰)

 

در مقابل، پیامبر اعظم(ص) می فرمایند: « مَن أخَذَ لِلمَظلُومِ مِنَ الظّالِمِ کانَ مَعِیَ فی الجَنَّهِ مُصاحِباً: هر که داد ستمدیده را از ظالم بگیرد در بهشت با من همنشین خواهد بود.» (۱۱)

 

و چه چیز بالاتر از آن که انسان بتواند مسیری را طی کند که پایانش بهشت موعود و همنشینی با رسول مهربانی ها باشد.

 

ادامه دارد…

 

پی نوشت ها:

 

۱) سوره فتح آیه ۲۹

 

۲) سوره انفال آیه ۷۲

 

۳) سوره نساء آیه ۷۵

 

۴) کافی/ ج۲/ ص۱۶۴

 

۵) نهج البلاغه/ خطبه۳

 

۶) بحارالانوار/ ج۲۰/ ص۷۵

 

۷) نهج البلاغه/ نامه۴۷

 

۸) نهج البلاغه/ خطبه۲۷

 

۹) نهج الفصاحه/ ص۳۲۳/ ح۸۳۳

 

۱۰) صحیفه سجادیه/ بخشی از دعای ۸

 

۱۱) بحارالانوار/ ج۷۲/ ص۳۵۹

 

/836/د102/ل