چرا اردوغان به آغوش پوتين پناه برد
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، در عصر حاضر «سوريه» به يك نقطه عطف مهم تبديل شده است. گرانيگاه تغييرات و تحولات بين المللي كه رويكردها، ائتلاف ها و اتحادها را ژله اي كرده است. در اين فضا هر كشور ممكن است هر زماني به هر سمتي گرايش پيدا كند و بر همين اساس معادلات و چينش هاي پيشيني را در سطح خورد و كلان تغيير دهد.
»تروريسم‌سازي» در سوريه از يك سو اين كشور را به مرز نابودي و فروپاشي در حوزه اجتماعي و زيستي كرده است و از سوي ديگر در حال به چالش كشيدن «نظم بين المللي» و «اخلاق انساني» در سطح جهاني است. به اين دليل كه كشورهاي تاثيرگذار كمتر مشغول آنچه كه در اين كشور مي گذرد هستند، بلكه بيش از هر چيز به خروجي آن مي انديشند كه كفه منافع شان سنگين تر شود نه سبك تر!
اما در ميان كشورهاي منطقه نقش و تحركات تركيه از جايگاه و موقعيت خاصي برخوردار است. اين كشور حدود 800 كيلومتر با سوريه مرز خاكي دارد كه منطقه حساس حلب از جمله آنها است. در همين حوزه مرزي كردها حضور دارند كه به نقطه اختلاف تركيه با اروپا و همچنين تركيه و امريكا تبديل شده است.
پيش از اين حضور كردها حوزه اختلاف تركيه و روسيه بود. همچون تركمن ها كه مورد حمايت تركيه هستند. اتفاقا همين مسائل سبب شد تا تركيه در نوامبر سال گذشته (حدود 9 ماه قبل) جنگنده روسي را سرنگون و تيرگي بي سابقه اي را بين دو كشور ايجاد كند. تيرگي اي كه از بعد از فروپاشي عثماني و تقابل هاي روسي با آن سابقه نداشت.
تركيه حدود 9 ماه پيش در زمينه سوريه، هنوز به تقابل رويكردي با اروپا و غرب نرسيده بود و هنوز به اين جمله باور نياورده بود كه «شما راه خودتان را برويد، ما هم راه خودمان را». اين جمله مهم حكايت از آن دارد كه راه تركيه به شكل جدي تري در حال جدا شدن از غرب است.
اما در اينجا تكليف ناتو چه مي شود؟! گفته مي شود كه تركيه كه ورود روسيه به سوريه را با منافع خود در تضاد مي ديد، ناتو را پشت سر خود داشت كه سوخوي روسي را هدف گرفت. اتفاقا به همين دليل بود كه با اصرار روس ها براي عذرخواهي رسمي گوش نداد و حتي گهگاهي ضد روسي نيز موضع گرفت.
چرا اردوغان به آغوش پوتين پناه برد؟
حال به نظر مي آيد موضع تركيه تغيير كرده است و در نامه اي رسمي از روسيه عذرخواهي كرده است. اين چرخش هاي 180 درجه اي را نمي توان به بوقلمون صفتي (turkey) تركيه انتساب داد، بلكه مي توان تا حدودي عقلانيت لازم را پشت آن ديد.
تركيه درست است كه به دنبال سرنگوني دولت بشار اسد است اما از طرح فدراليسم سوريه و چندپاره شدن آن كه اكنون غرب از آن حمايت مي كند، نگران است. از نظر تركيه اين همان مسئله اي است كه نبايد رخ دهد زيرا اين طرح مي تواند بخشي از تركيه را ببلعد! همانگونه كه نوع برعكس آن در «سايكس - پيكو» انجام شد و بخشي از خاك توافق شده سوريه به تركيه منظم شد.
در چنين شرايطي و با اين تصوير تركيه خود را به رويكردهاي روسيه در سوريه نزديك تر مي بيند تا امريكا! همساني نگاه تركيه با امريكا در سوريه تا پشت در دفتر كار بشار اسد و سقوط دولت وي است، در حالي كه رويكردهاي دو كشور براي آينده سياسي اين كشور اختلافات صددرصدي دارد. اين مسئله باعث شده تا تركيه مجبور شود دست به قلم شود و همچون شاهان عثماني براي همسايه خود نامه نگاري كند؟
بخشي از اختلاف كوتاه و ميان مدت تركيه و روسيه در خاك سوريه، نوع نگاهي بود كه دو كشور به كردها داشتند و حال تركيه به خاطر همين كردها سعي دارد به روسيه نزديك شود تا امريكا و غرب به نتيجه مورد نظر خود نرسند.
اين مسئله معادلات را در سوريه بار ديگر پيچيده تر مي كند و اين امكان وجود دارد تركيه براي حفظ موقعيت خود با ديگر رقباي منطقه اي از جمله عربستان سعودي تا حدودي علني به مخالفت بپردازد. زيرا عربستان نه تنها ازطرح فدرال فدراليسم در سوريه نگران نيست بلكه از آن حمايت مي كند. سعودي ها عادت دارند «ريز دولت‌ها» را دور خود ببينند و همواره از همسايگان بزرگ مي ترسند. نگاهي كه مي تواند مورد توافق اردن (حياط خلوت جاسوسي و تحركات امنيتي – اطلاعاتي غرب در منطقه)، قطر، مصر، امارات و رژيم صهيونيستي هم باشد! نگاه اختلافي تركيه و عربستان سعودي در حوزه قدرت گيري يا تضعيف اخوان المسلمين در سوريه و منطقه را مي توان به اين اختلاف رقبا افزود.
بر اين اساس مي توان گفت كه تركيه در نامه عذرخواهي به روسيه براي نجات، خودش را به آغوش پوتين پرتاب كرده است و از امريكا، اروپا، ناتو و برخي متحدان منطقه اي آنها فاصله اوليه گرفته است. بنابراين بايد به آينده نگريست و چشم انتظار اين مسئله شد كه اين فاصله گيري تا كجا ادامه پيدا خواهد كرد و سرنوشت اردوغان را به چيز گره خواهد زد؟ و حال روسيه چگونه از اين زخم خورده از غرب استفاده خواهد كرد؟/998/102/ب3
منبع: روزنامه جوان