طرح عربستان براي خرابكاري در برجام
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، شبكه خبري بلومبرگ نوشت: عربستان سعودي نتوانست جلوي امضاي توافق هسته‌اي ايران را بگيرد. طرح ب آنها محدود كردن توانايي ايران در استفاده از مزاياي آن است. بر اساس اين گزارش رژيم آل‌سعود تقلا مي‌كند متحدانش در خليج فارس را با خود همراه كند تا مطمئن شود، پس از بيش از چهار ماه از برداشتن تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي، ايران راه همواري براي باز كردن اقتصاد خود به روي جهان در پيش نداشته باشد. ماه گذشته سعودي‌ها در برابر حركت در جهت تثبيت قيمت نفت مانع‌تراشي كردند، زيرا باعث مي‌شد سهم دشمن خوني‌شان در بازار نفت بيشتر شود و در دوبي، جايي كه زماني دروازه اصلي ايران به جهان بود، حالا تجار ايراني در گفت‌وگوهاي خصوصي از افزايش محدوديت‌ها گلايه مي‌كنند.
براي عربستان اين آخرين دفاع در موقعيتي است كه امريكا را در حال ارزيابي دوباره نقش خود در خاورميانه ميبيند و از آن سو سرمايه‌گذاران خارجي را شاهد است كه در طمع ورود به آخرين بازار بزرگ دست نخورده جهان خود را آماده مي‌كنند. با اين حال، هنوز موانعي بر سر راه تجارت با ايران قرار گرفته كه به سعودي‌ها در رسيدن به مقصودشان كمك مي‌كند: بانكهاي اروپايي همچنان از ترس تحريم‌هاي احتمالي امريكا نسبت به فعاليت اقتصادي در ايران ترديد دارند. به عقيده پاول پيلار، استاد دانشگاه جورج تاون چه ايران در انزوا قرار بگيرد يا به عنوان بازيگر عادي منطقه‌اي پذيرفته شود، رقابت بر سر جايگاه ايران در منطقه در طول چند سال آينده همچنان ادامه پيدا مي‌كند. او مي‌گويد: «سعودي‌ها در اردوگاه انزواخواهي نمي‌توانند به پيروزي مطمئن باشند اما آنها متحداني از افراد تندرو در امريكا دارند كه با توافق هسته‌اي مخالفند.» از زمان كاهش تحريم‌ها در اوايل سال جاري، نگراني اصلي سعودي‌ها اين بوده كه ايران موج بالقوه‌اي از سرمايه‌گذاري را به راه اندازد تا حضور خود در درگيري‌هاي منطقه‌اي را افزايش دهد.
اين يكي از دلايلي است كه سعودي‌ها تمام تلاش خود را مي‌كنند تا مطمئن شوند سرمايه‌هاي خارجي هيچ گاه به ايران راه پيدا نكنند. هنري اسميت، مدير مؤسسه تحليل ريسك جهاني در دوبي مي‌گويد: «آنچه باعث نگراني مردم شده، بعضي سخنان سعودي‌ها درباره قطع تجارت با ايران و انواع مكانيسم‌ها و موانع رسمي و غيررسمي است كه مي‌تواند از سوي آنها براي اعمال فشار روي سرمايه‌گذاران براي وارد نشدن به ايران استفاده شود.» دوبي شهري است كه هميشه روابط نزديكي با ايران داشته، اما اين روزها تمديد جواز فعاليت اقتصادي براي ايراني‌ها ديگر به سادگي گذشته نيست. دريافت اقامت براي شهروندان دشوار شده و بنا به گفته فعالان اقتصادي ايراني، حساب‌هاي بانكي ايراني‌ها تحت نظارت شديد قرار گرفته است. عربستان از نفت هم به عنوان سلاحي براي حمله به ايران استفاده مي‌كند. مصطفي علاني، رئيس واحد دفاع و امنيت مركز تحقيقات خليج [فارس] مي‌گويد: «سياست نفتي فقط يكي از ابزارها بود. روش ديگر مقابله با سرمايه‌گذاري ايران در منطقه است. اين سياست تحت حكومت ملك سلمان كاملاً روشن و صريح شده، هيچ ترديدي در اين باره نيست.» همچنين در ماه گذشته عربستان مانع از گذر پروازهاي خطوط هواپيمايي ماهان از حريم هوايي عربستان شد. بر اساس گزارش مؤسسه كنترل ريسك در ماه آوريل، شركت‌هاي بيمه حمل و نقل و كشتيراني و كارگزاران از ماه فوريه به مشتريان خود هشدار داده‌اند به كشتي‌هايي كه نفت ايران را حمل كنند اجازه ورود به آب‌هاي عربستان و بحرين داده نمي‌شود. طبق اين گزارش، كشتي‌هايي كه ايران يكي از سه نقطه آخر ورودشان بوده نياز به دريافت تأييد ويژه دارند. شاژنگ جوشي، پژوهشگر ارشد مؤسسه خدمات رويال يونايتد در لندن در گفت‌وگويي تلفني گفت: «سعودي‌ها نمي‌توانند در سطح جهاني كار چنداني براي متوقف كردن ايران انجام دهند، اما هرجا كه بتوانند بر ايران فشار وارد مي‌كنند تا نفوذ سياسي و اقتصادي آن را محدود كنند.»
همراهي نه‌چندان مطلوب
يكي از مشكلات عربستان آن است كه ممكن است ديگر كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس آنچنان با عربستان همراهي نكنند. بحرين تنها كشور عربي ديگر در ميان شش عضو شوراي همكاري بود كه به همراه عربستان روابط ديپلماتيك خود با ايران را قطع كرد. كويت در ماه ژانويه سفيرش را از تهران فرا خواند و امارات سطح روابط خود را به كاردار كاهش داد. امارات چيز بيشتري براي از دست دادن نسبت به عربستان دارد: ايران پس از هند و چين در رده سوم بزرگ‌ترين شركاي تجاري امارات در سال 2015 بود. شاژنگ جوشي مي‌افزايد: «ما شاهد مخالفتهاي اساسي در شوراي همكاري خواهيم بود. ايران همين حالا هم در نظام اقتصادي خليج [فارس] ادغام شده و فكر نمي‌كنم هر كاري هم عربستان بتواند بكند، به اين نظام همكاري‌ها آسيب جدي بزند.»
اختلاف داخلي و ۴ فرمان رسانه اي
كارشكني آل‌سعود در مذاكرات مربوط به حج امسال كه به صدعن سبيل‌الله براي زائران ايراني انجاميد، اختلافات زيادي را در خود دربار سعودي در پي داشته است. به گزارش مهر، رياض كه درصدد تحميل شروط غيرعقلاني خود به دولت جمهوري اسلامي ايران و تحقق حجي غيرعزتمندانه براي حجاج كشورمان بود، نه تنها به هدف خود در اين زمينه دست نيافت كه هم اكنون با تبعات سوء ناشي از برخورد و مواجهه سياسي خود با مقوله حج دست و پنجه نرم مي‌كند. در اين باره منابع آگاه به خبرگزاري مهر اعلام كردند كه پس از تصميم قطعي ايران مبني بر عدم حضور در مراسم حج امسال، عده‌اي از شاهزادگان سعودي و حتي تعدادي از مقامات وزارت حج عربستان نارضايتي خود را از رفتار سياسي و به دور از عقلانيت مقامات ارشد دربار اعلام كرده‌اند. اين در حالي است كه شاهزاده «محمد بن نايف» وليعهد در آستانه بركناري و «محمد بن سلمان» جانشين وي سعي دارند خود را از اتهام كارشكني در مذاكرات هيئت‌هاي ايراني و سعودي مبرا كرده و در پاسخ ديگر شاهزادگان دربار، تقصير را بر گردن يكديگر بيندازند. از سوي ديگر، مقامات دربار به رسانه‌هاي سعودي، قطري و اماراتي وابسته به خود دستور داده‌اند تا چهار محور را در تحليلها و گزارش‌هاي خود در خصوص توجيه محروم كردن ايرانيان از حج در دستور كار قرار دهند. مقصر نشان دادن دولت ايرانيان، نداشتن حق بيان شروط آل سعود در خصوص عدم حمل قرآنهاي با ترجمه فارسي توسط زوار، عدم نصب پرچم ايران بر جايگاه زوار ايراني، عدم حضور پزشكان ايراني در منا و عرفات، دو محور ابتدايي هستند. همچنين مانور دادن روي ادعاي سياسي كردن مقوله حج از سوي ايران و در نهايت عدم اشاره به حفظ عزت زوار ايراني از سوي ايران موارد ديگري هستند كه بر آنها تأكيد شده است. منابع آگاه در گفت و گو با خبرگزاري مهر تأكيد كردند كه مقامات دربار سعودي به رسانه‌ها اخطار داده‌اند هرگونه خبر يا تحليلي خارج از چارچوب عنوان شده، منجر به برخوردهاي شديد با آنها خواهد شد./998/د102/ج1
منبع : روزنامه جوان