نشست تبیین نظام معرفتی قرآن و حدیث برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، علی موحدیان عطار، استاد دانشگاه شب گذشته در مجمع عالی حکمت اسلامی به تبیین پروژه (تبیین نظام معرفتی قرآن و حدیث) پرداخت و گفت: مراد از (نظام معرفتی)، مبانی اندیشه و لوازم نظری و عملی آن است که مانند یک دستگاه سازمند و به هم پیوسته و وابسته با هم در ارتباطند و فرض این است که اسلام نیز مانند هر دین و مکتبی از چنین نظامی برخوردار است و بایستی به نحو همساز و منسجمی به تمام پرسش‌ها و دغدغه‌های انسان درباره نجات و رستگاری پاسخ گوید. مراد از (تبیین) نیز عبارت است از کشف و استنباط پایه‌های معرفتی و شاخه‌های نظری و نتایج عملی این دستگاه و ارائه آن به صورت نظام‌مند و قابل درک برای هر کسی که در پی شناخت آن است، اعم از آنکه خود به آن باور دارد یا نه.

وی در ادامه به دلیل استفاده از قرآن و حدیث برای تحقیق بر روی اسلام اشاره کرد و افزود: دلیل اینکه این پروژه قرآن و احادیث را به عنوان اسلام هدف بررسی و کشف و تبیین قرار داده است، به این دلیل است که معتقدیم قرآن و حدیث، بدون اینکه بخواهیم همه آن را صادر از معصومان(ع) بدانیم یا بخواهیم الزاما آنچه را از این تحقیق استنباط می‌شود عینا به ایشان منتسب کنیم، دربردارنده طرز تفکری خاص و یک نظام اندیشگی و الاهیاتی مستقل است و همین نظام نیز بهترین منعکس کننده جهان‌بینی و ایدئولوژی اسلامی است.

استاد دانشگاه تهران ضرورت‌های این پروژه را برشمرد و گفت: البته ضرورت این پروژه واضح است اما به تعدادی از ضرورت‌ها اشاره می‌کنم؛ الف) کشف و تبیین منطق و طرز تفکر حاکم بر قرآن و احادیث معصومان. ب) معرفی روشمند و قابل درک این دستگاه اندیشگی، به همه کسانی که می‌خواهند آن را بشناسند. ج) فراهم آوردن بستری برای تحقیقات و مطالعات بعدی و نیز زمینه‌سازی برای مدارسه مکرر و مداوم معارف قرآن و حدیث.

استاد موحدیان به استقلال این طرح از مکاتب و اندیشه‌های دیگر تصریح کرد و افزود: این طرح اسلام و مکتب اهل بیت (ع) را در قالب هیچ نظام‌اندیشه‌ای دیگری مطالعه نمی‌کند؛ بلکه می‌کوشد تا چارچوب نظام فکری خود اسلام را، که فرض می‌دارد دارای نظام معرفتی مستقلی است، کشف و تبیین کند. از این جهت، این مطالعه با آثار و تلاش‌های کلامی متأخر شیعی (از مرحوم خواجه نصیرالدین به این سو) تفاوت دارد؛ زیرا کلام شیعی در این انعطاف اخیر خود، قالب فلسفه‌ مشایی را برای تبیین اسلام مناسب دیده تا بتواند از انگاره‌ها و اصول فلسفه‌ مشایی برای تبیین و نیز دفاع از اندیشه‌های اسلامی مدد گیرد؛ اما این مطالعه به هیچ روی چنین رویکردی را به کار نمی‌بندد، بلکه می‌کوشد از بنیادی‌ترین پایه‌های یک نظام اندیشه‌ای تا روبنایی‌ترین اصول و آموزه‌های معرفتی را، با ربط و پیوندهایش، از خود منابع اسلامی و شیعی استخراج و استنباط کند.

گفتنی است این جلسه به همت مجمع عالی حکمت اسلامی در قالب نشست تخصصی گروه عرفان برگزار شد./862/202/ب1