مبارزه با نفس از مهم‌ترین آثار اعتکاف است
خدیجه جلالی، مدیر مجتمع آموزشی علوم اسلامی کوثر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، درباره آثار اعتکاف در جامعه، گفت: کتب روایی و احادیث معصومین(ع) در باب اعتکاف، نشان از توجه ایشان به این عمل مهم و عبادی دارد؛ از مهم‌ترین آثار اعتکاف، تقویت مبارزه با نفس است چرا که در این حال معنوی، تمام اعضا و جوارح انسان به ویژه عقل و قلب، به سمت خداوند متعال توجه دارد و همین امر می‌تواند انسان را در تقدس، معنویت و رسیدن به کمال یاری کند.
وی افزود: منظور از اعتکاف، خلوت کردن و فرصتی برای تعدیل قوای معنوی جهت ارتباط عمیق‌تر و انس با خداوند است؛ از این رو در احادیث از این عمل به عنوان وسیله‌ای برای تضمین آینده و پاک کردن انسان از خطاهای گذشته یاد شده است.
جلالی درباره اهمیت اعتکاف با اشاره به حدیث نبوی، گفت: نبی اکرم(ص) می‌فرمایند: «مَنِ اعْتَکَفَ یَوْماً ابْتِغاءَ وَجْهَ اللهِ عَزَّ وَ جَلّ جَعَلَ اللهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النّارِ ثَلاثَةِ خَنادق اَبْعَدَ مِمّا بینَ الْخافِقَین؛ هرکس روزی را معتکف شود برای جلب نظر خدای عَزَّ وَ جَلّ، خداوند بین او و آتش جهنم سه خندق فاصله می‌اندازد که فاصله هر خندقی بیشتر از فاصله مغرب و مشرق است.»
وی در ادامه ابراز داشت: معتکفان در ایام اعتکاف می‌توانند از نظر روحی فرصت مناسبی برای تفکر پیدا کرده و در سایه این تفکر عمیق برای رسیدن به سعادت در زندگی دنیوی و اخروی، برنامه‌ریزی معنوی داشته باشند.
مدیر مجتمع آموزشی علوم اسلامی کوثر در رابطه با آداب اعتکاف، گفت: معتکفان باید سه روز سیزدهم، چهاردهم و پانزدم ماه رجب را روزه بدارند و مانند شخص محرم، از بعضی کارهای حرام چشم‌پوشی کنند؛ در روایات داریم که حضرت علی(ع) می‌فرمایند: لازم است معتکف در مسجد اعتکاف ببندد، همواره به یاد خدا باشد، قرآن تلاوت کند، نماز به جا آورد، از امور دنیا سخن نگوید، شعر نخواند، خرید و فروش نکند، در تشییع جنازه حاضر نشود، عیادت بیمار نرود، بحث و جدل نکند و از مسجد خارج نشود.
وی با اشاره به اعمال ام‌داوود که خاص ایام اعتکاف است، ابراز داشت: ام داوود مادر هم‌شیر و رضاعی امام صادق(ع) و داوود پسر خوانده امام حسن مجتبی(ع) بوده‌اند؛ که در پی اتفاقی، داوود از سوی منصور دوانیقی به زندان افتاده و مادرش نزد امام صادق(ع) برای احوال‌پرسی می‌رود؛ امام بعد از دیدن احوال ام داوود، اعمال مخصوص ایام اعتکاف را به او یاد می‌دهند که ام داوود پس از انجام آن، خواب آزادی پسرش را می‌بیند و در نهایت در شبی حضرت علی(ع ) به خواب دوانیقی آمده و به او می گوید پسر ما را آزاد کنید که دوانیقی همان شب پسر را آزاد کرده و داوود به سوی مادر باز می‌گردد.
جلالی در اشاره به اینکه اصل اعتکاف در ماه مبارک رمضان اتفاق افتاده است، تصریح کرد: آنچه نبی اکرم(ص) به عنوان اعتکاف بر آن اهتمام داشته، در ماه مبارک رمضان و به این صورت که یک سال در دهه اول ماه مبارک، سال بعد در دهه دوم این ماه و سال بعد دهه سوم بوده است.
وی در ادامه افزود: امام صادق (ع) می‌فرمایند: «کان رسول الله صلی‌الله علیه و آله اذا کان العشر الاواخر اعتکف فی المسجد و ضربت له قبة من شعر و شمر المیزر و طوی فراشه؛ رسول خدا در دهه آخر ماه مبارک رمضان در مسجد معتکف می‌شدند و برای آن حضرت خیمه‌ای که از مو بافته شده بود، در مسجد برپا می‌شد. پیامبر صلی‌الله علیه و آله برای اعتکاف آماده می‌شدند و بستر خویش را جمع می‌کردند.»
مدیر مجتمع آموزشی علوم اسلامی بیان داشت: همچنین از امام صادق(ع) روایت داریم که به نقل از پدرانشان می‌فرمایند: اعتکاف در ماه رمضان با دو حج تمتع و دو حج عمره برابری می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه از مهم ترین شرایط اعتکاف، ایمان و باور قلبی برای تحصیل رضایت خداوند متعال است، گفت: پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «مَنِ اعتَکَفَ إیمانا وَ احتِسابا غُفِرَ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ؛ همه گناهان گذشته کسى که از روى ایمان و براى رسیدن به ثواب الهى معتکف شود، آمرزیده مى شود.»
جلالی در ادامه افزود: بهتر است که در مراسم اعتکاف برنامه‌های متفرقه نظیر سخنرانی، مداحی و تواشیح کمتر اجرا شود تا معتکفان بتوانند در خلوت و با توجه خاص به محضر خداوند منان از این فرصت معنوی بهره بیشتری حاصل کنند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: الحمدلله در جمهوری اسلامی توجه شایانی به امور دینی و مذهبی نظیر اعتکاف برای تقویت اراده، حفظ آرامش و حاکم کردن فضای تفکر درجامعه شده است./966/302/ب1