محاسبه و مراقبه قلب راهکار مواجهه با آثار رسانهای مسموم است
حجت‌الاسلام عبدالله جلالی، کارشناس عرصه دین و رسانه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به اهمیت آموزش سواد رسانهای به مردم اظهار داشت: یکی از ابزارهای مهم انتقال پیام، رسانه‌ها هستند و درک این رسانه و پیام آنها نیازمند دانشی به نام سواد رسانهای است.
تأثیرگذاری رسانه‌های تصویری و شنیداری در ذهن مخاطب
وی به تأثیرگذاری رسانه‌های تصویری و شنیداری در ذهن مخاطبان اشاره کرد و گفت: فیلم، سریال، مستند و همه قالب‌های دخیل در یک اثر تصویری، حاوی یک متن تصویری است که مخاطبان برای درک بهتر و مناسب این متن‌ها، نیازمند آموزش و سواد رسانهای هستند.
کارشناس عرصه دین و رسانه با اشاره به آیه «فلینظر الانسان الی طعامه»، نظارت بر غذای مادی و معنوی را دستور دینی و عقلی خواند و تأکید کرد: هیچ انسان عاقلی، غذای مسموم و مضر را مصرف نمی‌کند؛ زیرا به عوارض جبران ناپذیر آن واقف است، چنان که آسیب و عوارض غذای مسموم در روح انسان به مراتب بیشتر است.
وی به جلوه‌های شیطانی در رسانه‌های تصویری، شنیداری و عواقب و پیامدهای آن در قلب و روح انسان اشاره و تصریح کرد: از آنجا که ما، خانوادها و جامعه در دنیای امروز به صورت مداوم با پیام‌های رسانه‌های تصویری مواجه هستیم، ناگزیر هستیم برای تجزیه و تحلیل و درک این پیام‌ها با توانایی به نام سواد رسانهای آشنا باشیم، همان گونه که در رویات نیز از نگاه مسموم همچون تیری زهر‌آگین تعبیر می‌شود.
تأثیرات نامرئی و پنهانی رسانه‌های تصویری و ضرورت آموزش سواد رسانهای
حجت‌الاسلام جلالی با اشاره به تأثیرات نامرئی و پنهانی رسانه‌های تصویری تصریح کرد: سواد رسانهای به ما قدرت کشف پیام‌های نامرئی را می‌دهد که در ناخودآگاه انسان تأثیرگذار است، تا پادزهر و راه مواجهه با این گونه رسانه‌ها را تهیه کرده و به یک فهم و درک بالایی برای دریافت پیام‌های رسانهای برسیم.
وی آموزش سواد رسانهای را یک ضرورت و نیاز عمومی خواند و تأکید کرد: رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی باید در کنار نمایش فیلم‌های مختلف به مخاطبان به مباحث فرهنگی و آموزش سواد رسانهای نیز توجه داشته باشند، زیرا عمده کارکرد رسانه‌ها در حال حاضر برای سرگرمی و تفریح است که سبب غفلت‌زایی است.
کارشناس عرصه دین و رسانه به خلأ معنویت در عصر حاضر اشاره کرد و گفت: دین اسلام مکتب تذکر و توجه به واقعیت‌ها است؛ در حالی که انسان مدرنیته با خلأ خود فراموشی و خدا فراموشی مواجه است و مکتب مدرنیته نیز برای جبران این خلأها، انسان را به گرداب بزرگتری به نام تفریح و سرگرمی سوق می‌دهد که باعث غفلت در غفلت است.
وی یادآور شد: در دنیایی امروز، صاحبان رسانه با پیام‌های مختلف در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی به دنبال اهداف ایدئولوژیک هستند و در حوزه‌های شناخت، اخلاق، احساس و زیبا شناختی بر مخاطبان تأثیر گذارند و با تبدیل کردن انسان‌ها به توده‌های منفرد، آنها را از اطرافیانشان نیز غافل می‌کنند، از این‌رو آموزش سواد رسانهای، افراد را از حالت انفعال خارج کرده و آنها را به مخاطب فعال تبدیل می‌کند، تا در مقابل پیام‌های مسموم و تأثیر گذار رسانه‌ها، زمین‌گیر نشوند.
پرسش آگاهانه مخاطب، قلب سواد رسانهای است
حجت‌الاسلام جلالی، قلب سواد رسانهای را پرسش آگاهانه خواند و تأکید کرد: امروزه والدین ناچارند که با تماشای برخی فیلم‌ها و تصاویر در کنار فرزندانشان، در ذهن آنها سؤال‌هایی را به وجود آورده و آنها از پیام‌های نامرئی فیلم‌ها و اهداف رسانهای آگاه کنند.
وی مهمترین ویژگی سواد رسانهای را ارتقای آگاهی خانواده‌ها نسبت به مصرف رسانهای دانست و تصریح کرد: همان گونه که در کشور ما در مصارف مادی، اسراف زیاد است، امروزه با وجود گوشی‌های هوشمند و ابزار دیگر در منابع رسانهای و منابع تصویری نیز زیاده‌روی می‌شود که برای رهایی از این گرداب دنیای مدرن باید در این زمینه مدیریت داشته باشیم و سواد رسانهای خانواده‌ها و جامعه را ارتقا دهیم.
کارشناس عرصه دین و رسانه خاطرنشان کرد: در روایات آمده است که اگر انسان، صدا و تصویری را شنونده و بیننده باشد، همانند این است که آن را تبعیت و در واقع پرستش کند، از این‌رو اگر این تبعیت و پرستش در مسیر شیطان و هوای نفس باشد، سبب خسران و ضرر دنیوی و اخروی است.
محاسبه و مراقبه در مواجهه با آثار رسانهای مسموم
وی دروازه‌بانی قلب را از دستورات دینی خواند و تأکید کرد: امروزه با وجود رسانه‌های مختلف، دروازه‌بانی قلب، چشم و گوش بسیار اهمیت و ضرورت دارد؛ همان گونه که از حضرت علی(ع) درباره راه رسیدن ایشان به مقامات بلند معنوی سؤال شد، حضرت در پاسخ به دروازه‌بانی قلب و مراقبت بر اعضا و جوارح تأکید فرمودند.
حجت‌الاسلام جلالی با تأکید بر محاسبه و مراقبه در مواجهه با آثار رسانهای یادآور شد: در حال حاضر شیطان و افرادی که پیام‌های شیطانی تولید می‌کنند و مردم را به سمت اهداف شیطانی سوق می‌دهند، بسیار فعال هستند؛ بنابراین همه انسان‌ها نیازمند مراقبه و محاسبه هستند و صاحبان رسانه نیز مسؤولیت سنگینی در قبال مردم دارند./908/ت301/ی