تکیه بر قدرت عقل موجب پویایی فقه شیعی شده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام ربانی گلپایگانی، استاد حوزه علمیه امشب در برنامه اندیشه‌های نو از رادیو معارف با بیان اینکه اصولیون معتقد هستند که هرچه عقل حکم کند شرع هم به آن حکم می کند، گفت: اخباریون این نظر را قبول ندارند زیرا می‌گویند اگر این موضوع درست بود باید یک منبع روایی برای آن وجود داشت و آن‌ها به صرف نقل اکتفا کرده و نقش عقل را در استنباط حکم شرعی نادیده می گیرند.

وی افزود: در اسلام برای حکم شرعی دو منبع وجود دارد که یکی خود شرع است و دیگری عقل بوده و حکم شرعی که مبتنی بر دلیل عقلی باشند می‌گویند بر دلیل عقلی مستقل استوار است.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: در اسلام برای احکام شرعی چهار منبع وجود دارد که کتاب، سنت، عقل و اجماع از جمله این چهار منابع هستند.

حجت الاسلام ربانی گلپایگانی ادامه داد: در دیدگاه تشیع اجماع با آنچه در دیدگاه اهل سنت وجود دارد تفاوت داشته و در تشییع اجماع به همان سنت بر می‌گردد که در بردارنده قول فعل و تقریر پیامبر و ائمه معصوم(ع) است در حالی که منظور اهل سنت از اجماع تنها اجماع علمای حاضر است که هر کدام از علما هم براساس نظر شخصی خود دیدگاه ارائه می دهند.

وی با اشاره به اینکه با حذف نقش عقل در استنباط حکم شرعی جامعه اسلامی دچار جمود می شود، گفت: اگر در عصر حاضر که امام معصوم در جامعه بشری غایب است نقش عقل را در استنباط احکام شرعی انکار کنیم نخواهیم توانست متناسب با نیازهای روز به سؤالات مردم پاسخ دهیم و اگر دین قادر به پاسخگویی به سؤالات مردمی نباشد نقش خود را به عنوان ابزار هدایت جوامع اسلامی از دست خواهد دهد.

استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: آنچه موجب پویایی فقه شیعی شده است تکیه بر قدرت عقل است و اگر عقل را از مناسبات دینی حفظ کنیم مانند وهابیت در شناخت دین به بیراهه رفته و دچار جمود و افراط و تفریط خواهیم شد.

حجت الاسلام ربانی گلپایگانی با اشاره به اینکه در هیچ جای قرآن و احادیث رسول خدا(ص) و ائمه معصومین(ع) عقل مورد مخالفت و انتقاد قرار نگرفته است، یادآور شد: امام صادق (ع) با تکیه بر عقل و منابع شرعی نهضت علمی خود را آغاز کردند و توانسته اند به این وسیله جلوی بسیاری از شبهات و انحرافات را در جامعه اسلامی بگیرن./837/203/ب2