زیباکلام: روند دموکراسی‌خواهی در کشور رو به پیشرفت است/ خضریان: مشکلات اقتصادی به دلیل تکیه بر مدل اقتصاد لیبرالی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همزمان با روز دانشجو، مناظره ای با موضوع جنبش های دانشجویی با حضور صادق زیباکلام و علی خضریان در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
خضریان در این جلسه با اشاره به هدف تشکیل جنبش های دانشجویی، گفت: در 16 آذر سال 1332 اتفاقاتی افتاد، دولتمردان آن روز به دنبال اینکه کشور به هم بریزد و اغتشاشی صورت گیرد نبودند، دولتمردان از اجتماع فهم غلطی داشتند، اگر این فهم غلط را متوجه نشویم به اصل رخداد 16 آذر پی‌نخواهیم برد.
وی افزود: پس از کودتای 28 مرداد دانشجویان اعتراض کرده و این اعتراضات به 16 آذر کشید، دولتی که پس از کودتا سرکار آمد خواستار این بود که در افکار عمومی جای مصدق را بگیرد، البته توجه شود که مصدق شخصیتی لیبرال بود، دولت فکر می کرد محبوبیت مصدق به دلیل تمایل وی به ارتباط به امریکا بوده است.
استاد دانشگاه در ادامه سخنان خود تصریح کرد: دولت اعلان کرد مذاکرات ایران و امریکا از سر گرفته خواهد شد و ارتباطات با غرب پیشتر می شود، دولت آن روز به دنبال عصبانی کردن دانشجویان نبود، آنها فکر می کردند با این اقدامات دانشجویان را آرام خواهند کرد، باید توجه شود که محبوبیت مصدق به دلیل ملی شدن صنعت نفت بوده است که دولت برخلاف این موضوع عمل می کرد.
وی ادامه داد: دولت آن زمان دلیل اعتراض را متوجه نمی شد و توجه شود که جنبش دانشجویی پس از سال 32 ادامه یافت، وقتی دانشجویان مصری در سال 35 دانشگاه قاهره را تعطیل می کنند دانشجویان دانشگاه تهران را نیز همین اقدام را انجام می دهند.
صادق زیباکلام در این مناظره گفت: انسان متحیر می شود که در روز دانشجو افرادی به سخنرانی می‌پردازند که نقش موثری در اخراج و ستاره دار کردن دانشجویان دارند و این از معجزات دانشگاه های ما است.
وی ادامه داد: 16آذر در اصطلاحی به نام جنبش دانشجویی ذوب شده است و همه فرض کرده ایم این جنبش باید حضور داشته باشد و اهدافی را دنبال کند، باید سوال کنیم چرا می گوییم جنبش دانشجویی این اهداف را دنبال کند، آیا در کشور هند هم جنبش دانشجویی یا دیگر کشور ها وجود دارد، آیا اساسا باید یک جنب و جوش اجتماعی در این جامعه وجود داشته باشد.
استاد دانشگاه ابراز کرد: پاسخ این سوالات خیر است، در کشورهای توسعه یافته چیزی به نام جنبش دانشجویی وجود ندارد، برای اینکه از لحاظ جامعه شناختی هر یک از نهادها یک وظیفه ای دارند، و وظیقه دانشگاه تربیت انسان ها است، در دیگر کشورها به جای اینکه صحبت از جنبش باشد سخن از علم و مقاله است.
زیباکلام با بیان اینکه چرا در کشور ما جنبش دانشجویی وجود دارد، تاکید کرد: در جامعه ما فضایی برای آزادی و بیان خواسته ای سیاسی و نقد و مخالفت با حکومت وجود نداشت و هر چه حکومت انجام می‌داد عالی تلقی می شد، هیچ جایی برای نقد وجود نداشت، دانشگاه به دلیل پیچیدگی های خود این امکان را داشت که نقد و مخالفت خود را ابراز کند.
وی افزود: اگر جامعه ما مانند جوامع توسعه یافته می شد می توانستیم حکومت را نقد کرده و دیگر به جنبش و نقش دانشگاه نیازی نبود.
خضریان در ادامه سخنان خود تصریح کرد: باید توجه شد که جنبش دانشجویی در کشور های توسعه یافته مانند فرانسه نیز وجود دارد و این جنبش در جاهایی در مسیر عمران و جریان اجتماعی همسو نیز حضور دارند، مشکل ما در کشور یا لیبرال ها این است که همه چیز را باید از غرب بیاوریم و برخی نیز می‌گویند که همه چیز را باید با کدخدا هماهنگ کنیم.
وی با اشاره به مهمترین دلیل ماندگاری جنبش دانشجویی در سال 32، گفت: پس از کودتا جریان روشن فکری دو دسته شدند، برخی به دنبال منافع بودند یا در مقابل کودتا سکوت کردند یا با آن همکاری کردند، جنبش دانشجویی از جمله معدود جاهایی بود که در مقابل کودتا ایستاد، دعوای اساسی امروز کشور نیز مانند آن زمان است.
خضریان گفت: یک دیدگاه این بود که با تکیه درون زا، دانشگاه و مردم پیشرفت کنیم، یک جریانی مدعی بود نیکسون را می آوریم تا مشکلات حل شود، مشکل امروز کشور نیز همین دو دیدگاه است، یک جریانی در کشور وجود دارد که می خواهد مشکل را با غرب حل کند.
استاد دانشگاه با اشاره به مقاله ای از صادق زیباکلام، گفت: ایشان مدعی است در کودتا مصدق مقصر بوده و نباید ملی شدن را دنبال می کرد.
وی ادامه داد: فرمول بانک جهانی این بود که به رسمیت شناختن ملی شدن صنعت نفت به من ربط نداشته و ما ملی شدن صنعت نفت را به رسمیت نمی شناسیم، انگلیسی ها در این صنعت متخصص هستند و نباید اخراج شوند، قیمت نفت آن روزگار حدود 3 دلار بود، بانک جهانی می گفت نفت ایران را حدود یک دلار و هفت سنت می خریم و مصدق این الزامات را قبول نکرد، برخی چون می خواهند به هر دلیلی با غرب مذاکره کنند این الزامات را در نظر نمی گیرند.
زیبا کلام گفت: به وجود آمدن جنبش دانشجویی معلول ساختارهای سیاسی اجتماعی یک جامعه است، در جوامعی که پارلمان مستقل و مطبوعات آزاد وجود داشته باشد اقدامات جنبش های دانشجویی دیگر نیاز نیست، در جامعه ما پس از کودتا که دیکتاتوری حاکم شده بود دانشگاه ها فعالیت های سیاسی را برعهده گرفته بودند.
وی ادامه داد: در سال 1356 شمار زندانیان سیاسی بیشرین بود، در آن زمان که جمعیت دانشجویان 100 هزان نفر بود 5 هزار نفر زندانی سیاسی داشتیم، مبارزه با استبداد بخشی از آرمان های جنبش ها دانشجویی بود که حدود 70 درصد زندانیان از دانشجویان بوند، پس از انقلاب می توانیم بگوییم جنبش به عنوان مقابله کننده با حکومت بی معنا شد.
زیباکلام ابراز کرد: در ابتدای انقلاب دانشجویان در جهادسازندگی و دادگاه های انقلاب حضور داشتند و این افراد طرفدار نظام بوند، بخش مارکسیستی جنبش دانشجویی تقریبا از ابتدای انقلاب جدا شده و به دنبال مبارزه مسلحانه رفتند این وضعیت در دهه نخست بود، اما پس از جنگ در اولین دوره ریاست آقای هاشمی به دلیل آرمانگرایی دانشجویان با سیاست های آقای رفسنجانی مخالفت کرده و دانشگاه وارد یک دوره سکوت شد و انجمن های دانشجویی در سال های نخست دهه هفتاد ساکت بودند.
وی ادامه داد: مرحله بعدی از دوم خرداد 76 شروع شد، پس از تیر 78 یک حالت سکوت پدید آمد و در دوره دوم احمدی نژاد پلیسی شد و پس از حوادث 88 این اتفاق افتاد و یکی از پیامدهای سال 92 حذف فضای کمیته های انضباطی و رفع سکوت بوده است.
خضریان با اشاره به جنبش دانشجویی در سه دولت قبلی، ابراز کرد: اقای زیباکلام به دلیل علقه ای که به آقای هاشمی دارند دلیل اصلی سکوت دانشجویان در دوره آقای هاشمی را بیان نکردند، الان می‌بینیم در دانشگاه آزاد این تفکر عقب ماندگی جنبش دانشجویی وجود دارد.
وی افزود: در دولت آقای هاشمی و دوستانشان تحلیلی را در جامعه دامن زدند و می گفتند مخالف ما دشمن رهبری است و دشمن رهبری دشمن پیامبر(ص) است، در آن روزها بحث نظارت اقتصادی در حال پیشروی بود، دوستان دانشجویی چپ مارکسیستی نبودند، برخی می گفتند سرمایه مانند یک کیک کوچک است و این کیک را به مسوولان می دهیم واگر چند برش گم شود اشکالی ندارد، آنها می گفتند مخالفان ما دشمنان پیامبر(ص) هستند و مردم را ساکت کردند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر می خواهیم دوم خرداد را درک کنیم باید پیش از دوم خرداد انتخابات پنجم و فراکسیون حزب الله را درک کنیم.
زیباکلام در ادامه با اشاره به آینده جنبش دانشجویی با توجه به نگاه جامعه شناسی، گفت: جنبش دانشجویی در ایران اینکه به کدام سمت و سو خواهد رفت به تحولات سیاسی کلان کشور مرتبط است، دانشگاه یک جزیره در وسط اقیانوس نیست، اگر روند دموکراسی که بزرگترین خواسته انقلاب بود محقق شود یقینا چیزی به نام جنبش دانشجویی کمرنگ تر خواهد شد و مشروط به اینکه فضای جامعه بازتر شود و احزاب مستقل از دولت روی پای خویش بیاستند، مشروط براینکه مجلس ما آن طور باشد که نمایندگان در یک انتخابات آزاد شرکت کنند، اگر مطبوعات بتوانند نقد سیاست های کلان را انجام دهند بار اضافه از روی دانشگاه ها ما برداشته خواهد شد.
وی افزود: وظیفه سیاسی که دانشجویان و دانشگاه انجام می دهد احزاب انجام خواهند داد، منحنی جنبش دانشجویی رو به افول خواهد رفت، ولی یک سری توجهات است که اجتماعی بوده و در جامعه ما نیز مطرح است.
خضریان گفت: در سال 50 ساواک به شاه گفت که باید برای مبارزه با جنبش و تفکر دانشجویان رقاص خانه راه بیاندازد و باید توجه کنیم که چرا امروز می گویند باید موسیقی در دانشگاه شروع شود.
وی ادامه داد: تصور نشود فکر تقلب در 88 آغاز شد بلکه در گذشته نیز وجود داشت، یک برنامه تلوزیونی با نام فارسی را پاس بداریم در گذشته تولید می شد، یک نشریه دولتی آمد یک کاریکاتور چاپ کرد که می گفتند می نویسیم خاتمی از صندوق رای در می آوریم ناطق نوری، هاشمی در خطبه آخر خود گزارشی از دولت اعلان کرده و می گفت به همان فلانی رای بدهید و نگران نباشید رای می آورد.
خضریان ادامه داد: احمدی نژاد و خاتمی از چاه لیبرال ها خارج نشدند، هردو کشور را دچار مشکل کردند اما ریشه هردو این دولت ها به اقتصاد لیبرالی بر می گردد، هاشمی در خطبه نماز به نموداری اشاره می‌کردند، نموداری که نسخه لیبرال ها بود، امیدوارم این نسخه در دوره آقای روحانی ادامه نیابد.
زیباکلام در پایان گفت: روند دموکراسی خواهی در کشور ما رو به پیشرفت خواهد بود و با این فرض آینده جنبش دانشجویی ترسیم می شود و اگر نهادهای دموکراتیک در جامعه نهادینه شوند جنبش دانشجویی کمرنگ خواهد شد، تغییر نگاه اجتماعی دانشجویان در ایران نیز اتفاق خواهد افتاد.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه جامعه ایران در پهلوی توسعه نیافته بود ما ایده ال بودیم، ادبیات گروه‌های مبارزه دانشجویی را مطالعه کنید، در آن زمان دنیای ما کوچک بود، فکر می کردیم اگر پهلوی نباشد دنیا بهشت خواهد شد. نسل امروزی از نسل های قبل بهتر می فهمد، دانش ما بسیار کم بود و فکر می کردیم اسلام از خود مدل حکومتی و اقتصادی دارد./811/پ201/ج