صبر استراتژیک یمن/ ارتش اجارهای هم نتوانست عربستان را پیروز کند
عربستان با همراهی 9 کشور عربی و آمریکا از ششم فروردین امسال حدود 28روز است که تجاوز هوایی و دریایی خود را به تاسیسات زیربنایی و خدماتی مردم یمن در حمایت از منصورهادی رییس جمهوری مستعفی و فراری این کشور آغاز کرده است و روز گذشته اعلام کرد عملیات متوقف شده است. گزارش‌های بین المللی حاکی است که در این حملات تجاوزکارانه حدود 950 نفر کشته و سه هزار و 500 نفر مجروح شده اند.
گرچه پس از اعلام توقف نیز در چند نوبت هواپیماهای این کشور به زیرساختها و مراکز مسکونی یمن حمله کردند اما اخبار حاکی از توقف است. توقف عملیات با اهداف اعلامی تطابق ندارد و در این نوشتار کوتاه به دنبال چرایی این توقف هستیم.
کشور عربی یمن که از سال 2011 و با اعتراضات گسترده مردمی علیه دیکتاتوری های علی عبدالله صالح وارد مرحله جدیدی از تاریخ حیات سیاسی خود شده بود در طول چهار سال گذشته شاهد درگیری های گسترده داخلی بین دو گروه تکفیری القاعده و جریان حوثی ها معروف به انصار الله یمن بود که سرانجام گروه انصار الله به رهبری سید عبدالمالک بدرالدین حوثی بود که توانست در سپتامبر سال گذشته با به دست گرفتن کنترل صنعا عملا تشکیل حکومت وحدت ملی را اعلام کند اما پس از اینکه منصور هادی رییس جمهور سابقا مستعفی یمن با حمایت های فراوان سعودی ها حاضر به ترک قدرت نشد و با جلب حمایت برخی هوادارانش درگیری های پراکنده ای را در سطح کشور یمن به اجرا در آورد این همسایه شمالی این کشور بود که برای کمک به منصور هادی به عنوان هم پیمان خود حملات هوایی را با عنوان عملیات طوفان واقعیت علیه گروه انصار الله آغاز کرد.
یکی از نکات اصلی که در این میان باید دانست این است که عربستان به شدت از سیطره گروه انصار الله بر کشور یمن وحشت دارد چرا که به خوبی می داند این گروه تحت تاثیر آموزه های انقلاب اسلامی ایران است چه اینکه حسین بدرالدین حوثی بنیانگذار این جنبش در دهه شصت با سفر به قم تحت تاثیر آموزه های امام راحل عظیم الشان قرار گرفت و به حلقه مریدان او پیوست. از سوی دیگر شعار اصلی این گروه یعنی " الله اکبر ، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل و لعنت بر یهود" دقیقا بر گرفته از پیامی است که آرمان انقلاب اسلامی به جهان اسلام صادر کرده است، از این رو عربستان که از ابتدای پیروزی انقلاب ایران همواره نگران گسترش تفکر شیعی جمهوری اسلامی در منطقه بود هیچ گاه نمی تواند ببیند کنترل همسایه جنوبی خود به دست گروهی شیعی با تفکرات نزدیک به جمهوری اسلامی افتاده است.
عربستان ومتحدانش پس از قریب یک ماه نتوانستند جنگ زمینی را آغاز کنند چون اولا از نظر ژئوپلتیک نظامی عربستان برای حمله زمینی به یمن تنها یک راه زمینی دارد که آن هم حمله از شمال سرزمینی یمن به این کشور است چرا که یمن از دو طرف به دریا و از یک طرف به کشور عمان محدود می شود که عمان نیز هیچ گاه وارد منازعاتی از این دست نمی شود و مناطق شمالی یمن سالهاست محل زندگی شیعیان این کشور بوده است و مسلمانان سنی بیشتر در نواحی جنوبی یمن زندگی می کنند. همین موضوع معالات نظامی ائتلاف سعودی را دچار مشکل کرده است چرا که اولا شیعیان این منطقه به طور کامل با گروه انصار الله که پایتخت را در اختیار دارد همسو هستند و از سوی دیگر عقاید شیعیان به خصوص شهادت طلبی آنان سد بزرگی برای تفکر حمله زمینی به یمن از این موضع را به وجود آورده است.
ثانیا عربستان می خواست یمن را به شکل سوریه وارد جنگ داخلی کند و با پشتیبانی مالی و تسلیحاتی همه جانبه از گروه های یمنی مخالف انصار الله که در در داخل خاک همین کشور حضور دارند به توزیع اسلحه در خاک یمن بپردازد و سپس با تحریک القاعده شاخه یمن، جنگ را به به آنجا بکشاند. عربستان مدعی شد که دلیل توقف این عملیات، "تحقق اهداف" تعیین شده است.
دلایل توقف که قطعا حاکی از شکست عربستان در رسیدن به اهدافش است در چند نکته خلاصه می شود:
1- طراحان عملیات طوفان قاطعیت دلیل توقف حملات را درخواست منصور هادی عنوان می‌کنند و بطلان این گفته روشن است چون منصور هادی عامل مهمی در حمله بوده و دلیل توقف نمی تواند باشد.
2- فشارهای بین المللی؛ این نیز به قابل قبول نیست چون هیچ اقدام قابل توجهی برای توقف از سوی شورای امنیت اتخاذ نشده است.
3- شروع رجب وماه حرام؛ این نیز دلیل درستی نسیت چون با شروع این ماه عملیات ادامه داشته است.
4- ناامیدی از رسیدن به اهداف و طولانی شدن جنگ؛ هوشمندی انصارالله دراتخاذ صبر استراتژیک و مقاومت اساسی مردم واتحاد گروه‌های یمنی باعث توقف شد. این دلیل پذیرفتنی است چون انصارالله توانست مواضع داخلی این گروه مردمی را تحکیم و بر عملیات روانی عربستان سعودی نیزفائق آیدو تا قبل از تجاوز عربستان ائتلاف جنبش انصار الله یعنی این جنبش به همراه گروه‌های همسو با خود، یازده استانی شمالی یمن را در اختیارداشتند و بعد از جنگ از بیست استان ۱۸ تای آنرا در اختیار گرفتند از سوی دیگر موشک‌ها و تسلیحات در اختیار انصارالله قدرت نظامی آنان را نشان می داد.
یکی از اهداف سعودی‌ها از حمله به یمن از بین بردن وجهه عمومی انصار الله بود که با حملات و بمباران های هوایی، انصارالله را عامل جنگ و خونریزی معرفی و با تهییج مردم علیه انصارالله پایگاه مردمی این جنبش را از بین ببرد؛ اما عملاً بعد از بمباران های پیاپی سعودی‌ها، این سیاست نتیجه معکوس به بار آورد و نه تنها اعتراضات مردمی علیه انصار الله شکل نگرفت بلکه بخشی از جریانات سیاسی که در حمایت از انصار الله دچار تردید بودند به سمت انصار الله آمدند مانند جنبش ناصری‌ها و دیگر جنبش‌های یمنی. از سوی دیگر حرکت بخشی از نیروهای کمیته مردمی به سمت مرزهای عربستان و برخی تحرکات نظامی موجب کشته شدن چندین سرباز سعودی شد که این اتفاق باعث شد عربستان به فکر عقب نشینی بیافتد.
5- برخی نیز پیگیریهای ایران واعزام کاروانی از ناوهای جنگی خود به دریای سرخ و خلیج عدن را در توقف تاثیر گذار دانسته اند.
اما نکته آخر اینکه عربستان در این حمله خسارات معنوی وحیثیتی بسیاری دید چون حمله به کشور مسلمان وعربی بدون توجیه قابل قبول وکشتار انسانهای بی دفاع وهمراه شدن با اسرائیل وامریکا علیه کشور اسلامی پیامد ناگواری را به همراه دارد.902/ز501/ک
دکتر کمال اکبری عضو هیأت علمی دانشگاه صداوسیما