اقتصاد مقاومتی راهبردی برای روزهای بدون تحریم
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، بیانیه هسته‌ای سوئیس که نشان‌دهنده حصول یک راه‌حل برای پایان دادن به بحران غیرضروری پیرامون موضوع فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان است، در حالی این روزها به سر خط اخبار رسانه‌های مختلف تبدیل شده که برخی می‌کوشند حصول این توافق را پایانی بر مشکلات اقتصادی کشور عنوان کنند. حرکتی که می‌کوشد کشور را به مسیر مصرف‌گرایی بازگرداند و اموالی را که قرار است پس از رفع تحریم‌ها به کشور بازگردد، صرف هزینه‌های غیرضروری کند. این در حالی است که در حوزه اقتصادی کشور طی دوران تحریم‌ها، فرصت‌های بی‌نظیری را برای تقویت بنیه‌های اقتصادی خود داشت و امروز تجربیات تحریم‌های ظالمانه غرب بهترین دانش برای ساخت آینده کشور است.
یکی از این تجربیات موضوع اقتصاد مقاومتی است که درست در روزهای فشارهای اقتصادی، به عنوان یک مرهم برای تن زخم‌خورده اقتصاد ایران توسط مقام معظم رهبری مطرح شد. رهبرمعظم انقلاب با طرح موضوع حرکت به سمت «اقتصاد مقاومتی»زمینه را برای گذر کم‌آفت از این دوره سخت و طاقت‌فرسا فراهم کردند؛ شیوه‌ای که اقتصاد را ملزم به تمرکز بر تولیدات داخلی و کاهش اتکا به محصولات خارجی می‌کند تا از این مسیر نه تنها اقتصاد داخلی شکوفا شود و تحمل شرایط بحران اقتصادی را آسان‌تر کند، بلکه کشور را به سمت تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی می‌برد.
در داخل ایران موضوع اقتصاد‌مقاومتی از شهریورماه سال 89 و در دیدار مقام معظم رهبری با کارآفرینان کشور توسط معظم‌له مطرح شد. این زمان درست در آغازین روزهای شکل‌گیری تحریم‌های غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی بود که بر اساس آن غربی‌ها می‌کوشیدند با اعمال تحریم‌های شدید در حوزه‌های مختلف نظیر صنعت نفت، بانکداری، صنایع خودروسازی و حتی صنایع مربوط به داروها و نیازمندی‌های اولیه انسانی، جمهوری اسلامی را وادار به عقب‌نشینی از اهداف و استراتژی‌های خود کنند. این تحریم‌ها در حالی علیه جمهوری اسلامی اعمال شد که به دلیل ناآشنایی مسئولان وقت با نوع تهدیدات، عملاً بسیاری از نیرو و فکر آنها به سمت دور زدن این تحریم‌ها رفت و کمتر کسی به این فکر افتاد که با تمرکز بر تولید داخلی و توسعه صنایع، تهدید تحریم را به یک فرصت مناسب برای پیشرفت اقتصادی تبدیل کند. در همین زمان‌ها بود که رهبری انقلاب موضوع اقتصاد مقاومتی را به عنوان یک راهبرد و استراتژی برای توسعه درون‌زای کشور مطرح کردند و در سالیان بعد همزمان با افزایش فشارهای اقتصادی از سوی غرب، با تکرار این استراتژی و تبیین شاخصه‌های آن عملاً ذهن جامعه را برای عبور از بحران اقتصادی به این مقوله متوجه کردند.
اقتصاد مقاومتی فراموش نشود
اما اگرچه پایان یافتن «بحران غرب ساخته» پرونده هسته‌ای کشورمان موضوعی خوشحال‌کننده برای همگان است، اما نگرانی بزرگ پس از آن بازگشت به اقتصاد نفتی قبل از تحریم‌ها و عدم توجه به ظرفیت‌های درونی کشور است.
ایران در دوره‌ای که دچار چنین تحریم‌های سختی نشده بود به طور متوسط روزانه حدود 2میلیون و 200 هزار بشکه نفت خام در بازار جهانی می‌فروخت و بخش بزرگی از بودجه کشور به درآمدهای نفتی متکی بود اما هم اکنون در شرایط تحریم میزان فروش نفت‌خام ایران در بازارهای جهانی چیزی حدود یک میلیون بشکه در روز است و این در حالی است که به خاطر وجود تحریم‌ها، نفت ایران بر اساس قیمت جهانی فروش نمی‌رود و دلالان نفتی مجبور به عرضه ارزان‌تر نفت ایران هستند.
همین موضوع باعث شده که دولت مجبور به فراموش کردن درآمدهای نفتی شود و تمرکز خود را برای تأمین بودجه کشور در حوزه‌های دیگر اقتصادی قرار دهد. این درست همان خواست اصلی رهبر انقلاب بود که در سخنرانی اول فروردین سال 92 خود به صراحت به آن اشاره کردند و فرمودند: «اگر تحریم‌ها اثر گذاشته است، علت آن اشکال اساسی در وابسته بودن اقتصاد کشور به نفت است و بر همین اساس باید اقتصاد بدون نفت از برنامه‌های اصلی و اولویت‌های دولت آینده باشد.»
حال آنچه باید به عنوان مهم‌ترین نکته در این میان مورد اشاره قرار داد، از دست ندادن فرصت ایجاد شده پیرامون حوزه «اقتصاد بدون نفت» است. جمهوری اسلامی در این مدت آفت‌ها و مشکلات این عرصه را به خوبی درک و با آن دست‌وپنجه نرم کرد و هم اکنون به پولادی تبدیل شده که اگرچه هنوز آب‌دیده نشده اما شکستن آن نیز کار بسیار سخت و طاقت‌فرسایی است.
بی‌شک آزاد شدن درآمدهای نفتی ایران حرکتی مثبت در عرصه اقتصاد کشور است و می‌تواند راهگشای برخی مشکلات باشد اما این موضوع نباید زمینه‌ساز آن شود که دولت تجربیات تمام سال‌های سخت تحریم را به یکباره فراموش کند و بار دیگر تمرکز خود را بر درآمدهای نفتی قرار دهد و تأمین بودجه کشور را به این درآمدها وابسته کند. از این رو لازم به نظر می‌رسد که دولت راهبرد اقتصاد مقاومتی و تأکید بر اقتصاد بدون نفت را به عنوان یک راهبرد اصلی در روزهای بدون تحریم سرلوحه کار خود قرار دهد./907/د101/ح
منبع : روزنامه جوان