انگیزه روانی بدپوشان هویت سازی اجتماعی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمدرضا زیبایی نژاد، رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران در افتتاحیه چهارمین دوره سیر مطالعاتی حجاب و عفاف موسسه فرهنگی پژوهشی طهورا که شامگاه شنبه در پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار شد، به ایراد سخن پرداخت.
وی با بیان این‌که روحانیت دچار چاله تحلیلی شده است، گفت: بسیاری از روحانیان از واقعیت تحولات اجتماعی غافل بوده و آنان را امری صرفا عرفی می‌پندارند؛ این در حالی است که حل مشکلات جامعه نیازمند شناخت صحیح از ریشه تحولات مربوطه است.
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران در ادامه افزود: ایران در طول تاریخ کشوری احساسی بوده است؛ ما احساساتمان بالاست و سریع تصمیم به حل موضوعی می‌گیریم که هیچ فهمی از آن نداریم.
ایرانی‌ها بیشترین تقلیدپذیری را از کشورهای دیگر دارند
حجت‌الاسلام زیبایی نژاد تصریح کرد: هرودت که بیش از 2500 سال پیش در یونان می‌زیسته، می‌گوید هیچ جامعه‌ای مثل ایرانیان از فضای خارج از کشور خود تقلید پذیری نمی‌کند.
وی خاطرنشان کرد: فریضه امر به معروف و نهی از منکر از ضروریات فقه اسلامی است اما همین فریضه در برخی از جوامع می‌تواند از جمله محرمات باشد چراکه در سیستم اجتماعی اختلال به وجود می‌آورد.
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران عنوان کرد: به اعتقاد جامعه شناسان، در هر جامعه‌ای که فردگرایی فراوان شود و افراد جامعه به شرطی در کنار هم زندگی کنند که کاری به کار هم نداشته باشند، دیگر نمی‌توان بر سر برخی موضوعات به آن‌ها تذکر داده و امر و نهی کرد.
وی اضافه کرد: جمعیت کشور آمریکا از مهاجران 200 کشور دنیا شکل گرفته است؛ تنها شرط این جمعیت بسیار عدم دخالت در زندگی یکدیگر است؛ از این‌رو تذکر و امر و نهی در چنین کشوری باید با رعایت حدود بسیاری تحقق یابد که شیوه‌های خاص خود را نیز می‌طلبد.
نهی از منکر با روشی مدرن و قاعده مند تأثیرگذار است
حجت‌الاسلام زیبایی نژاد ادامه داد: جامعه ما روز به روز به سمت فردگرایی برود، در این صورت تصویر ذهنی مردم جامعه از نهی از منکر مداخله در امور دیگران خواهد شد؛ زمانی که فرهنگ «به تو چه» در جامعه رواج یابد، نهی از منکر هم می‌بایست از شیوه سنتی به روشی قاعده مند و مدرن تبدیل شود.
وی با بیان این‌که مرجعیت در جامعه سنتی حکام و علما بوده‌اند، گفت: مرجعیت در دوران مدرن جای خود را به روشن‌فکرها و نخبگان سپرد و امروزه که جامعه به سمت پست مدرنیته می‌رود، مرجعیت هم در حال انتقال به هنرمندان و خواننده‌ها است.
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران اظهار داشت: فرهنگ در گذشته و جامعه سنتی معنایی متعالی داشت و شخص عالی مقام را بافرهنگ می‌نامیدند اما در تعریف جدید و مدرن، در لفظ فرهنگ به هیچ وجه معنای متعالی لحاظ نشده است؛ بلکه فرهنگی بودن در جامعه مدرن به معنای کنش فرهنگ داشتن و عرضه کردن نماد فرهنگی به جامعه است.
جامعه پست مدرن به سمت فردگرایی حرکت می‌کند
وی با بیان این‌که جامعه پست مدرن به سمت فردی شدن حرکت می‌کند، تصریح کرد: فردی شدن به معنای مهم شدن و قاعده مند شدن منیت ها است؛ مظهر فردی شدن جامعه آنجا مشخص می‌شود که افراد حتی خانواده را هم به این شرط می‌خواهند که در خدمت منیت آن‌ها باشد.
حجت‌الاسلام زیبایی نژاد افزود: مفاهیمی همچون «شادکامی فردی در زمان حال»، «آزادی فردی و حق تسلط بر بدن» و «نسبیت ارزش‌های اخلاقی» اصلی‌ترین کلیدواژه‌های گفتمان فردگرایی را تشکیل داده و امروز در حال شیوع میان جوامع پست مدرن جهانی هستند.
وی با بیان این‌که در گفتمان فردگرایی مصالح به منافع تبدیل می‌شوند، عنوان کرد: انسان در جامعه پست مدرن، موجودی مادی و تنها به فکر منافع خویش است؛ همچنین آینده نگری انسان‌ها نیز به لذت فردی در لحظه تبدیل شده است.
گفتمان فردگرایی گفتمان توحیدی و خانواده محوری را به حاشیه می‌راند
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران با بیان این‌که اشاعه گفتمان فردگرایی سبب شده به تدریج گفتمان‌های جمع‌گرایانه، خانواده گرایانه و توحیدی به حاشیه برود، تأکید کرد: در جامعه پست مدرن و فرد گرا، رفتارهای تولیدی کنار گذاشته شده و هرکسی در جامعه به سمت مصرف بدن می‌رود.
وی اضافه کرد: افراد در فضای فعالیت‌های فراغتی جامعه پست مدرن، هرطور که دوست دارند، رفتار می‌کنند و هر کسی با رفتارهای مصرفی‌اش برای خود هویت سازی کرده و از خود به جامعه تصویری نشان می‌دهد.
برخی بدحجابی را تجدد می‌دانند
حجت‌الاسلام زیبایی نژاد خاطرنشان کرد: زن بدحجاب با این بدپوشی خود اعلان می‌دارد که من در گروهی خاص، امروزی و متجدد هستم و از گروه‌های سنتی فاصله دارم؛ بسیاری از خانم‌ها با این‌که می‌دانند چنین پوششی دلالت جنسی دارد اما قصد ندارند که با انتخاب این نوع پوشش، حرکتی جنسی داشته باشند، انگیزه حقیقی آنان برای چنین رفتارهایی، ترغیب جامعه به رفتارهای پسندیده‌تر با آنان است.
وی بیان کرد: زنان بدپوش احساس می‌کنند که شیک پوشیدن با نحوه آرایشی خاص، آن‌ها را باکلاس و مدرن‌تر نشان می‌دهد و از همین رو اعتماد به نفس بیشتری در این شکل پوشش پیدا می‌کنند؛ آن‌ها می‌دانند که این‌گونه پوشش‌ها، چشم جوانان بسیاری را به دنبال خود می‌کشاند و می‌دانند که از چنین پوششی تلقی جنسی می‌شود، اما تنها شخصیت متجددشان برایشان اهمیت دارد.
انگیزه روانی بدپوشان هویت سازی اجتماعی است
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران اظهار داشت: از آن‌جایی که انگیزه روانی بدپوشان هویت سازی اجتماعی است، زمانی که حکومت از ابزارهای سلبی در محاربتی پوشی استفاده می‌کند، روحیه مقاومت در جوانان تقویت شده و از دستورات سرپیچی می‌کنند تا اعلان استقلال کنند؛ چنین جوانانی ضدانقلاب نبوده و با حاکمیت مشکلی ندارند و حتی مقاومت آنان نیز سیاسی نیست بلکه مقاومتشان اجتماعی و تنها از نوع لج‌بازی فرزندان در برابر والدینشان است.
وی با بیان این‌که خانم‌ها در جامعه پست مدرن سعی دارند تا با اشتغال هویت نمایی کرده و معمول آن‌ها نیازی به حقوق کار خویش ندارند، خاطرنشان کرد: علم در کشورها به غرض نخبگی نبوده و تنها پُز اجتماعی است؛ امروزه خانواده‌ها با تحصیل فرزندانشان، موقعیت خود را در جامعه تحکیم می‌بخشند.
حجت‌الاسلام زیبایی نژاد با بیان این‌که یک تحولاتی در مقیاس بزرگ در عالم در حال اتفاق است که یکی از زمینه‌های آن حجاب و عفاف است، گفت: امروزه تصویری از دین در ذهن نسل جوان در حال نقش بستن است که تصور آنان را از دین شریعت محور به سوی دین معنوی سوق می‌دهد؛ جنبه‌های شریعت محور دین در نسل جدید تضعیف شده و به سوی دین عبادی‌ای می‌رود که مزاحمتی برای زندگی دیگران نداشته باشد.
فردگرایی تأثیر مستقیمی بر روی بدحجابی دارد
وی خاطرنشان کرد: زمانی که گفتمان فردگرایی همگانی شود، تأثیر خود را در مصادیقی همچون پوشش و حجاب گذاشته و جوان احساس می‌کند که با تعیین پوششی خاص از سوی حکومت یا شریعت، محدود می‌شود؛ این را مخالف با آزادی فردی می‌داند و احساس می‌کند که در حریم خلوتش مداخله شده است
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران با بیان این‌که در جمهوری اسلامی، تنها ولی فقیه آن اسلامی است، گفت: حاکمیت ملعبه‌ای از دولت ایرانی و اسلامی و کاملا بی خاصیت است؛ از این رو نمی‌توان امر دین را به وزارت ارشاد واگذاشت در صورتی که اگر این وزارت توانایی داشته باشد، کارمندهای خود را اصلاح می‌کند.
وی افزود: اشکالی که وجود دارد این است که انتظار داریم حاکمیت پیش از این‌که جامعه را نسبت به موضوعی حساس کند، در آن مسأله دخالت کرده و از ابزارهای محاربتی یا حاکمیتی استفاده کند.
حجت‌الاسلام زیبایی نژاد با بیان این‌که راه موفقیت ما تولید مطالبه و مدیریت آن است، گفت: قدرت آن‌جایی خود را نشان می‌شود که مقاومتی وجود داشته باشد؛ حال که مقاومت‌های اجتماعی فراوانی وجود دارد، زمینه نشان دادن مقاومت هم بالا رفته است./997/پ201/ف