آثار و برکات علمی حضور امام رضا در ایران
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، محمدحسین رجبی دوانی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع) شامگاه 13 شهریور، در نشست تخصصی «بر آستان کرامت» با موضوع «آثار و برکات علمی حضور امام رضا علیه السلام» در مشهد، اظهار داشت: امام تاثیرات علمی کوتاه مدت و دراز مدتی در ایران داشت که منشا خیر و برکت فراوان برای ایرانیان شد.
ترویج تشیع علوی
وی تصریح کرد: قبل از ورود امام، مسلمان پیرو مکاتب دیگر و اندکی شیعه در بعضی نقاط ایران بود، بخش اعظمی از مسلمانان زرتشی بودند اما با ورود امام به تشیع گرایش پیدا کردند، با اینکه مامون سفارش کرده بود مسیر عبور امام از مدینه تا مرو باشد چون شهرهای کم برخوردار از شیعه هستند ولی نیشابور که مرکز اهل تسنن بود به مذهب امام (ع) یعنی تشیع علوی گرایش پیدا کردند، از این رو ترویج حدیث و تبیین فقه شیعه را می توان یکی از برکات حضور امام رضا(ع) به خراسان دانست.
مهاجرت علمای شیعی به ایران
پژوهشگر و کارشناس حوزه تاریخ و تشیع در رسانه ملی عنوان کرد: علما و دانشمندان از نقاط مختلف اسلام برای بهره گیری از علم امام هشتم(ع) به ایران آمدند، با اینکه امام ولایت عهد بود اما توسط مامون در حصر قرار داشت و همه وقت و با هرکسی اجازه ملاقات نداشتند با همه این محدویت ها بیش از 18 هزار مسأله علمی در مجالسی که حضرت با دانشمندان داشتند، مطرح و ازسوی امام پاسخ داده شد.
مناظره با ادیان دیگر
وی تصریح کرد: مامون با آوردن امام(ع) به ایران آن هم به جبر، هدف قطع ارتباط بدنه جامعه با امام رضا(ع) و عدم معرفت ایشان را دنبال می کرد اما این حرکت مامون به بیان امروزی که «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد» با آوردن ایشان به مرکز خلافت جلسات مناظره ای که امام با پیروان ادیان و مکاتب دیگر داشت، مامون ناخواسته به انتشار علم امام هشتم(ع) کمک کرد، زیرا مردم اخبار و علم امام را در سطح شهر منتشر می کردند.
رجبی دوانی به تبیین آثار علمی دراز مدت و پس از شهادت امام(ع) در ایران پرداخت و افزود: گروه کثیری از علویان به سوی ایران آمدند برای اینکه در ذیل آن حضرت قرار گیرند، همچنین حضرت معصومه سلام علیها خواهر رضا(ع) به قصد زیارت ایشان به سوی توس حرکت کردند، اما توفیق دیدار امام(ع) را پیدا نکردند و در شهر قم به شهادت رسیدند.
پدید آمدن مراکز علمی
وی با بیان اینکه پس از ورود حضرت معصومه(س) به قم این شهر جایگاه ویژه ای از نظر علمی پیدا کرد، اظهار داشت: اگر امام رضا(ع) به ایران نیامده بودند، ورود حضرت معصومه(س) به ایران موضوعیتی نداشت بنابراین به برکت حضور ایشان امروز شهر قم به عنوان مرجع و مرکز بزرگ فقهی شناخته می شود.
پژوهشگر و کارشناس حوزه تاریخ و تشیع در رسانه ملی تصریح کرد: همچنین با ورود احمد بن موسی(ع) برادر ایشان و امامزادگان دیگر حوزه علمیه و مراکز علمی دیگر در ایران به وجود آمد.
آگاهی به حقیقت علم
این نویسنده تاریخی و مذهبی گفت: ایرن از عراق فاصله داشت، مردم به درستی از آن آگاه نبودند و تنها از طریق دستگاه های رسمی به مردم می رسید، حضور امام رضا(ع) و امامزادگان دیگر باعث آشنایی بیشتر مردم با حقیقت علم شد.
اتتقال مرکز تشیع از عراق به ایران
وی با اشاره به اینکه انتقال مراکز شیعی از عراق و حجاز از دیگر آثار علمی امام رضا(ع) در ایران است، افزود: تا قبل از حضور امام رضا(ع) در ایران مرکز تشیع حجاز و عراق بود اما کم کم به ایران انتقال یافت چرا که شهر توس قبل ورود حضرت یکی از شهرهای معمولی به حساب می آمد اما بعد حضور حضرت در ایران به یکی از قطب های شیعی تبدیل شد و بعد ها براثر حمله مغول از بین رفت.
پژوهشگر و کارشناس حوزه تاریخ و تشیع در رسانه ملی افزود: مامون معتزله مسلک بود با این حال خود باعث شد تا امام با مناظرات علمی حدیث و کلام با علمای سنی علم کلام در ایران جایگاه ویژه ای پیدا کند، اهل تسنن به فلسفه و کلام روی آوردند از این رو مناظره با پیروان ادیان و مکاتب دیگر از دیگر آثار علمی حضور امام است.
موقوفات
عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع) یادآور شد: از آثار و برکات حضور علمی حضرت رضا(ع) در ایران موقوفاتی است که به نام حضرت در نظر گرفته شد، که از جمله آن می توان به کتابخانه معظم مرکزی رضوی و کتابخانه ملی اشاره کرد.
گفتنی است، نشست های تخصصی «برآستان کرامت» با همکاری معاونت تبلیغات و ارتباطات آستان قدس رضوی و اداره پاسخگویی به سوالات دینی حرم مطهر رضوی و نهاد رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد به مدت سه روز از 11 تا 13 شهریورماه در تالار شیخ طبرسی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد./1308/پ201/ب4