نگاهی به فیلم سینمایی «فرشته‌ها با هم می‌آیند»؛
حکایت آرمانگرایی واقعی در زندگی طلبگی
خبرگزاری رسا ـ فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» نمونه‌ای صادقانه و ساده از تصویر یک آرمانگرایی واقع بینانه در فضای زندگی یک طلبه جوان مومن است که تلاش خود را در راه رسیدن به یک حقیقت به انجام می‌رساند. حقیقتی که نه در کنج عافیت و عزلت معنا می‌یابد و نه با تخطی از ذی طلبگی و آنچه یک طلبه حقیقی و واقعی را با آن می‌شناسند.
فیلم سینمایی «فرشته‌ها با هم می‌آیند» به کارگردانی حامد محمدی، اولین ساخته اینکارگردان است که در کارنامه‌اش نویسندگی آثاری همچون «طلا و مس» را هم دارد. این فیلم از جمله آثاری است که اخیرا اکران و به روی پرده سینماهای کشور رفته است؛ فیلمی درباره زندگی یک روحانی جوان که در حیات ساده و بی‌آلایشش، با ورود یک سه قلو به زندگیش، دوران جدیدی را آغاز می‌کند.
منشوری سینمایی از ابعاد مختلف یک زندگی طلبگی
فیلم با محوریت اجزای مختلف زندگی این طلبه به بیان رویکردهای او و مصایب و مشکلات ظاهری و حقیقت معنویت باطنیش به پیش می‌رود. در حقیقت در این فیلم می‌توان تصویری امروزین از یک طلبه واقعی را دید که ادامه و استمراری است بر سنت طلبگی؛ آن هم با یک درآمیختگی زیبا و معنادار از مقتضیات روز و واقعیت‌های جامعه امروز.
جسارتی دلپذیر در اثری صادق و صریح
«فرشته‌ها با هم می‌آیند» البته یک اثر جسورانه است؛ جسارتی که در لفافه‌ای از سادگی و نجابت، روایت می‌شود. جسارت فیلم در واقع همان نزدیکی صریح و صادقانه‌ای است که با طلبه‌ها و طلبگی دارد. رونمایی از متن و بطن یک زندگی ساده و در عین حال غنی و سرشار از ظرایف و لطایف طلبگی که در امتزاج با متن زندگی و لایه‌های مختلف حیات اجتماعی امروز مردم ایران، تصویری دقیق‌تر پیدا می‌کند. فیلم داستان طلبه جوانی است و همسرش که با زایمان زن، صاحب بچه‌هایی سه قلو می‌شوند.
این میلاد سه گانه، آن هم در شرایط سخت معیشتی و تنگناهای اقتصادی این زوج جوان که یکی طلبه و دیگری خانه دار است، معنای کامل‌تر و حساس‌تر و خطیرتری می‌یابد. معنایی که در تلاقی با روحیات طلبگی و نجابت خانه داری، به ظهور و بروزی عارفانه و حقجویانه منتهی می‌شود.
تلاش کارگردان برای نزدیکی واقعی به زندگی طلبگی
کارگردان تلاش می‌کند تا آنجا که مقدور است، به این زندگی نزدیک شود و تا حدی که می‌تواند حقیقت و واقعیت زندگی طلبه جوان را برای مخاطب به تصویر بکشد و البته یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فیلم، همین نزدیکی صادقانه و البته صریح است که هم مشکلات را رونمایی می‌کند و هم لطایف و ظرایف این گونه از زندگی‌های خاص را متبادر.
به جهت محتوایی می‌توان مولفه های فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» را در چند محور دسته بندی کرد:
- بازخوانی واقعیت‌های زندگی طلبگی با رعایت عنصر رئالیسم
- تلاش برای رونمایی از کشف حقایق شهودی و لطایف این زندگی در ابعاد خانه و جامعه
- توجه و تنبه نسبت به مضایق و مشکلات و تنگناهای زندگی طلبگی چه در بعد معیشتی و چه دیگر محذورات فردی و اجتماعی
- انتزاع حقیقت توکل و پایمردی از دل این مشکلات و توجه دادن به امر تعالی و تکامل روح در مسیر این زندگی
آرمانگرایی واقعی، مهم‌ترین مؤلفه مضمونی فیلم
شاید بتوان مهم‌ترین مولفه محتوایی فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» را در تصویری دانست که در عین توجه به آرمان‌گرایی‌های حقیقی یک طلبه، واقعیت‌های اجتناب ناپذیر زندگی او را نیز مدنظر قرار می‌دهد. این دقیقا همان اتفاقی است که در بسیاری از فیلم‌های دیگر سینما و سیمای ما که به نوعی به موضوع طلبگی و زندگی امروزی این قشر مهم و اصیل و موثر اجتماعی می‌پردازند، مفقود است. در این آثار یا توجه به آرمان‌ها، صرفا در امتداد یک نگاه تخت و بی‌توجه به رئالیسم اجتماعی دنبال می‌شود و یا آن قدر در واقعیت‌های امروزین غرقه می‌گردند که فرصت و مجالی برای توجه و تنبه دادن به سایر حقیقت‌ها و واقعیت‌های این نوع از زندگی را از دست می‌دهند. اما اتفاقی که در «فرشته‌ها با هم می‌آیند» توجه توأمان و ممزوج با هم و متناسب به این هر دو مقوله و مولفه و موقعیت است؛ آرمانگرایی واقعی یک طلبه.
مصداقی سینمایی از کلام ناب رهبری معظم
و جالب است که این توجه و تأمل، مصداقی می‌شود برای همان تعریف مبنایی و دقیقی که مقام معظم رهبری در باب آرمانگرایی در جامعه امروز ایران اسلامی بیان فرمودند. نظام اسلامی دارای منظومه‌ای از آرمان‌ها است که باید برای رسیدن به همه آن‌ها تلاش شود؛ اما این آرمان‌ها دارای رتبه بندی و درجات مختلف هستند. ایشان رسیدن به جامعه‌ای «عادلانه، پیشرفته و معنوی» را از آرمان‌های اصلی و درجه یک نظام اسلامی دانسته و می‌فرمایند: جامعه عادلانه، جامعه‌ای است که هم مسئولان عادلانه رفتار کنند و هم مردم نسبت به یکدیگر عدالت داشته باشند؛ ضمن آنکه این جامعه در عرصه‌های علمی، سیاسی و تمدنی، پیشرفته و از نظر معنویت نیز سیراب باشد.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه دستیابی به چنین آرمانی قطعاً قابل تحقق است یادآوری می‌کنند: چنین جامعه‌ای برای کشورهای اسلامی و غیراسلامی الگو خواهد بود. حضرت آیت الله خامنه‌ای به دیگر آرمان‌های دیگر نظام اسلامی اشاره کرده و اقتصاد مقاومتی، علم پیشرو، نفوذ فرهنگی و سیاسی را در منظومه آرمان‌های نظام اسلامی و قابل تحقق می‌دانند و قابل توجه اینکه در فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» نمایه‌ها و روایت‌ها و اشارت‌هایی نسبت به این آرمان‌های واقعی را در هیئت یک زندگی طلبگی و جامه یک انسان مومن متوکل به خدا شاهدیم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانشان در توضیح «نسبت آرمان‌ها با واقعیات» می‌فرمایند: در موضوع نسبت آرمانگرایی با واقعیات، ما هم آرمانگرایی را کاملاً تأیید می‌کنیم و هم دیدن واقعیات را. آرمانگرایی بدون دیدن واقعیات، به خیال‌پردازی و توهم منجر خواهد شد؛ البته باید میان واقعیات و آنچه که تلاش می‌شود به عنوان واقعیات القاء شود، تفاوت قائل شد. ایشان یکی از روش‌های معمول در جنگ روانی را القاء واقعیت‌های غیرواقعی دانسته و می‌فرمایند: یکی از کارکردهای بصیرت این است که انسان واقعیات را آن‌طور که هست، ببیند و دچار اشتباه نشود.
فعال آرمان‌خواه که واقعیات را هم می‌بیند، در هیچ شرایطی، چه هنگام پیروزی‌های شیرین و چه هنگام هزیمت‌های تلخ، دچار احساس انفعال و یأس و بن بست نمی‌شود؛ زیرا در آرمان‌خواهی صحیح و واقع بینانه، بن بست وجود ندارد. ایشان از جوانان می‌خواهند که «همواره و در هر شرایطی، با نگاه واقع بینانه به دنبال آرمان‌ها باشند.»
بی‌تردید فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» نمونه‌ای صادقانه و ساده از تصویر این آرمانگرایی واقع بینانه در فضای زندگی یک طلبه جوان مومن است که تلاش خود را در راه رسیدن به حیات طیبه‌ای معمول می‌دارد که بناست او را مبدل به یک طلبه حقیقی کند. حقیقتی که نه در کنج عافیت و عزلت معنا می‌یابد و نه با تخطی از ذی طلبگی و آنچه یک طلبه حقیقی و واقعی را با آن می‌شناسند.
سینمای ایران و تعهدی که نسبت به طلاب علوم دینی دارد
سینمای ایران باید تلاش کند تا وظیفه و تعهد اصلی‌اش را نسبت به قشر طلبه، اولا با ارائه تصویری حقیقی و واقعی از این طیف اصیل و سنتی و مردمی که وظیفه‌ای خطیر را در هدایت جامعه به سمت کمال و تعالی بر عهده دارند به انجام رساند و ثانیا کوشش کند تا با ابزار هنر، وجوهی را که در ذهن و نگاه مردم نسبت به این قشر موثر دینی و اجتماعی، مغفول مانده و کمرنگ شده، هر چه بیشتر و بهتر بازتاب دهد.
حقایقی همچون مجاهدتی معنوی و مادی در امتداد زندگی طلبگی، مضایق و محدودیت‌های انسان ساز در این راه پر فراز و نشیب و البته امدادها و استعانت‌های الهی و یاری‌گری‌های ملکوتی که همیشه پشتیبان اصلی و معرفتی این جماعت عظیم و عزیز بوده است و به نوعی، ماهیت و ذات آن را تشکیل می‌دهد و همه ارزش «فرشته‌ها با هم می‌آیند» در گامی است که در این راه برمی دارد و تصویری که در این مسیر به مخاطب خویش ارائه می‌نماید.
دیگر ارزش‌های ساختاری و فنی فیلم
ناگفته نماند که این فیلم علاوه بر این ویژگی‌های محتوایی و معنایی، هم از جهت ساختاری و هم روایت، هم بازی‌های درخور و هم ریتم خوب و جذابیت‌های بصری و کشش‌های داستانی، اثر قابل توجهی است که می‌تواند در کارنامه سینمای ایران و فیلم‌های طلبگی‌اش، جایگاه قابل قبولی به دست آورد. جایگاهی که فیلمساز آن را مدیون صداقت و صراحت و نزدیکی ساده و بی‌آلایشش نسبت به حقیقت و واقعیت زندگی طلاب علوم دینی است.
محمد آرمان
979/703/ر
ارسال نظرات