مدیر حوزه علمیه فارسان:
استاد مطهری اندیشمندی قرآن‌معیار و قرآن‌محور بود
خبرگزاری رسا ـمدیر حوزه علمیه فارسان با بیان این که با توجه به این که استاد مطهری در هر مسأله و موضوعی که وارد می‌شوند، ابتدا تلاش دارند دیدگاهی قرآنی نسبت به آن مسأله اتخاذ کرده و آن را معیار ارزیابی و سنجش سایر معیارها قرار دهند، گفت: استاد مطهری اندیشمندی قرآن‌معیار و قرآن‌محور بود و می‌توان او را حکیم قرآنی نامید.
حجت الاسلام علی نصیری، مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) فارسان، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در شهرکرد، به بحث درباره اندیشه‌های قرآنی شهید مطهری پرداخت و اظهار داشت: منطق قرآنی یا به عبارتی منظومه استدلال‌ها و براهین قرآنی در اندیشه شهید مطهری در زمینه‌های گوناگون جاری است؛ شاید بتوان گفت که در اندیشه استاد مطهری، قرآن مرجعیت کلی دارد و فصل‌الخطاب هر بحثی است.
شهید مطهری حکیم قرآنی است
وی افزود: با توجه به این که استاد مطهری در هر مسأله و موضوعی که وارد می‌شوند، ابتدا تلاش دارند دیدگاهی قرآنی نسبت به این مسأله اتخاذ کرده و آن را معیار ارزیابی و سنجش سایر معیارها قرار دهند، می‌توان گفت که استاد مطهری اندیشمندی قرآن‌معیار و قرآن‌محور است و از این جهت می‌توان ایشان را حکیم قرآنی نامید که با استفاده از براهین قرآنی، تلاش داشتند مسائل و گره‌های فراروی انسان در حوزه‌های گوناگون معرفتی، فردی و اجتماعی را بگشایند و عنوان حکیم قرآنی به واقع به دور از هرگونه اغراقی شایسته این متفکر است.
حجت الاسلام نصیری با بیان این که شهید مطهری تلاش می‌کند قرآن را ملاک و میزان خود در عرصه‌های گوناگون قرار دهد، ادامه داد: این عالم فرزانه در لابه‌لای آثارش به تبیین جایگاه قرآن در زندگی پرداخته و بیان می‌کند منبع اصلی ایمان، اندیشه و آن چه به زندگی حلاوت و معنا می‌دهد، قرآن است.
این مقام مسؤول درباره انسان‌شناسی قرآنی از منظر استاد مطهری تصریح کرد: بر اساس پژوهش‌های انجام شده، شهید مطهری در مباحث انسان‌شناسی قرآنی دارای نظریه ویژه ای است؛ به عنوان نمونه یکی از موارد انسان‌شناسی، پیشینه و آغازه حیات انسانی است و استاد مطهری در این عرصه باور دارد که قرآن کریم، آغازه پدیداری انسان در آفرینش را آغازه‌ای الهی و خلق و آفرینش را فعل خاص خداوند می‌داند.
وی افزود: از نظر شهید مطهری هم در مورد انسان نخست که حضرت آدم باشد، فعل خلق الهی تحقق یافته و هم در مورد سایر انسان‌ها، خداوند اراده خلق دارد.
مدیر حوزه علمیه فارسان تأکید کرد: استاد مطهری در یکی از مباحث انسان‌شناسی که تحلیل ماهیت و پیشینه حیات انسانی است، اعتقاد دارد که هم انسان نخست به اراده خلق الهی پدید آمده و هم سایر انسان‌ها هر یک متعلق به اراده خلق الهی هستند و خداوند در هر موجودی اراده خلاق می‌کند و این نقد نظریه دیگری است که می‌توان آن را تقلیل یافته نظریه داروین دانست که در اساس نقش اراده الهی در پدیداری انسان را بسیار کم می‌داند و گاه در برخی از تقریرات، نادیده می‌گیرد؛ استاد مطهری به خوبی این را نقد کرده و نظام ایجاد، خلق و تکمیل را نظامی الهی می‌داند و اعتقاد دارد خارج از این نظام خلق و تکوین الهی هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد.
وی با بیان این که عرصه فعالیت علمی ایشان فضایی جدی در مباحث انسان‌شناسی و مسأله روز ما و از جدی‌ترین موضوعات معاصر تلقی می‌شود که باید بازپژوهی شود، ابرازداشت: واقعیت این است که انسانیت در دوره معاصر که دوران بحران هویت و بحران معنای زندگی است، دچار چالش‌های بسیاری شده و برخی از مکاتب و نگرش‌های انسانی و اومانیستی تلاش دارند الهی بودن ماهیت انسانی را کم‌رنگ کنند؛ استاد مطهری در این زمینه دارای دیدگاه‌های ناب قرآنی است که باید دوباره واکاوی و بررسی شود.
این مدرس حوزه و دانشگاه درباره دیدگاه استاد مطهری در خصوص فهم قرآن، خاطرنشان کرد: شهید مطهری همچون مفسران اجتهادی با قرآن تعامل کرده است؛ اگر بخواهیم روش شهید مطهری را در تبیین و فهم قرآن در یک عبارت مختصر معرفی کنیم، روش شهید مطهری، روشی اجتهادی تحلیلی است و می‌توان جامعه‌نگری را هم به آن افزود.
حجت‌الاسلام نصیری با بیان این که شهید مطهری روش ابداعی خاصی در شناخت فهم قرآن دارد، یادآور شد: استاد مطهری از روش مطالعه سندی قرآن بهره می‌گیرد و مطالعات قرآنی را با یک روش خاص نظم می‌بخشد، به طوری که همه روش‌ها در این زمینه، وامدار او می‌شوند. همچنین روش تحلیلی و ریشه‌ای قرآن و تاریخ‌نگری در فهم قرآن را برای فهم قرآن بیان می‌کند.
این مقام مسؤول افزود: شهید مطهری همچون سایر متفکران اجتهادی، در معناشناسی واژگان قرآنی، نخست از مفردات قرآنی آغاز و در این عرصه به صورت خاص، مجتهدانه برخورد کرده است و خیلی نقل‌گرا و مقلدانه نیست؛ بلکه اهل نقد است.
وی درباره منابع استاد مطهری در تفاسیر قرآنی خود اظهار داشت: روایات، عقل و مسلمات تاریخ اسلام از منابع ایشان تلقی می‌شود و روش ایشان هم روش اجتهادی است؛ نکته بسیار مهمی که باید در مباحث تفسیری شهید مطهری به آن توجه داشت، بروزسازی مفاهیم و آموزه‌های قرآنی است.
مدیر حوزه علمیه فارسان اضافه کرد: شهید مطهری تلاش دارد تحلیلی کاربردی و متناسب با مسائل روز ارائه کند؛ یعنی در مباحث وی، تطبیق آموزه‌ها و نظریه قرآنی با مباحث جاری دیده می‌شود.
وی در پایان تأکید کرد: این همان «تفسیر عصری» یا همان «القرآنُ یُفَسِرُ الزَمان» است که باید منطبق با افق زمانه مفسر باشد؛ یعنی قرآن این توان را دارد که نیازهای زمانه را پاسخگو باشد و این ویژگی در آثار شهید مطهری وجود دارد و باید جامعه قرآن‌پژوهی ما یک ارجاع دوباره به مبانی تطبیقی و قرآن‌شناسی شهید مطهری داشته باشد./9457/ت302/غ
ارسال نظرات