نگاه انسان به مقوله علم بر اساس سیره امام رضا اصلاح شود

 حجت الاسلام روح الله رضایی تهرانی، استاد حوزه علمیه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، در تشریح چرایی عالم آل محمد(ص) نامیدن حضرت رضا(ع) گفت: هر یک از ائمه هدی(ع) به صفاتی مشهورند و این­که حضرت رضا(ع)، عالم آل محمد(ص) است به این معنا نیست که سایر ائمه چنین نیستند بلکه این صفت در وجود ایشان بیشتر مجال ظهور و بروز پیدا کرده است.

وی افزود: علت این امر به شرایطی که آن حضرت در آن قرار داشتند باز می گردد؛ یعنی شرایط زندگی ایشان به گونه ای رقم خورد که حضرت مجبور شدند کار خود را از این بُعد پیش ببرند و این شرایط را می توان در سه محور خلاصه کرد؛ نخست، مناظراتی که مأمون ترتیب می داد و طی آن ها حضرت در مقام گفت وگوی چند جانبه قرار می گرفت و نمایندگان یهودی ها، مسیحی ها، زرتشتی ها و سایرین با حضرت وارد بحث می شدند.

پاسخگویی در مناظرات و مقابله با انحراف ناشی از افکار بیگانه از عرصه های ظهور علم امام رضا(ع) بود

این استاد حوزه علمیه خراسان ادامه داد: دومین محور، سؤالاتی بود که شخص مأمون از امام(ع) می پرسید و حضرت پاسخ می دادند. مأمون فرد زیرکی بود و در مقام پرسش­گر با امام سخن می گفت. یکی از معروف ترین پرسش هایی که او طرح کرده است، سؤال در مورد عصمت انبیاست.

حجت الاسلام رضایی تهرانی تصریح کرد: محور سوم، فضای علمی و فرهنگی حاکم بر زمان مأمون بود. در این فضا که قبل از او شکل گرفته بود، کتبی از اندیشه­ها و مکاتب مختلف ترجمه می شد و در دسترس جامعه اسلامی قرار می گرفت. مقابله با انحراف ناشی از این افکار، عرصه دیگر ظهور علم امام(ع) بود.

وی یادآور شد: گذشته از نکات فوق، مسأله دیگری که موجب انتساب این صفت به امام رضا(ع) شده است، رفتارها و عکس العمل های عاقلانه حضرت در مقابل قضایایی بود که برای ایشان رخ می داد. از جمله: جریان «واقفیه» که بعد از شهادت امام کاظم(ع) ایجاد شد و آنها از قبول ولایت امام هشتم(ع) سر باز زدند، ماجرای نماز عید فطر که مأمون از حضرت خواست تا اقامه کند و مهم­تر از همه ماجرای فراخوانی امام(ع) به خراسان و پیشنهاد ولایتعهدی به ایشان.

لزوم تبیین مفاهیم رایج علوم روز مبتنی بر سیره امام رضا(ع)

این پژوهشگر حوزوی افزود: در بسیاری از این موارد، تهدیدهای جدی، توسط امام(ع) به فرصت تبدیل شد. اگر کسی بتواند مبتنی بر سیره حضرت، مواردی را که بعضا در حوزه علوم رایج امروز مثل مدیریت و شاخه های مختلف آن تعریف می شود، تبیین کند، نکات نابی مطرح خواهد شد.

حجت الاسلام رضایی تهرانی تأکید کرد: دنیای امروز علم  زده است؛ یعنی علم واقعی وجود ندارد و تصور کاذبی از علم حاکم است. بنابراین باید تلاش کرد تا بر اساس زندگی امام هشتم(ع) نگاه انسان به مقوله ی علم اصلاح شود علم حقیقی نزد اهل بیت(ع) است و دنیا تشنه چنین علمی است. 

وی ادامه داد: از نگاه حضرت رضا(ع) علم همان چیزی است که امام صادق(ع) معرفی می کند: «العلم نور یقذفه اللّه فی قلب من یشاء؛ علم نوری است که خداوند در قلب هر که بخواهد قرار می دهد» و وجود مقدس امام رضا(ع) این مطلب را در خطبههای توحیدی خود بیان کرده اند.

پاره تن نامیدن حضرت زهرا(س) و امام رضا(ع) از سوی پیامبر؛ خنثی گر توطئه جدایی نبوت و تشیع

این استاد حوزه همچنین در پاسخ این پرسش که چرا نبی مکرم اسلام(ص) تنها دو تن از فرزندانشان را با تعبیر «بضعة منّی» نام برده اند، اظهار کرد: یک دلیل این امر که هم در مورد حضرت زهرا(س) و هم در مورد امام رضا(ع) صادق است این است که این تعبیر، برای تأکید بر اتصال معنوی این دو بزرگوار به نبوت بوده اند. چرا که پس از رحلت رسول اکرم(ص) عده ای به دنبال انکار عصمت و ارتباط معنوی حضرت زهرا(س) با ایشان بودند اما این تعبیر رسول خدا(ص) که حضرت زهرا(س) جزئی از نبوت و مطابق کل هستند توطئه آنان را باطل کرد. ضمن این­که امیرمؤمنان علی(ع) نیز در تعبیری از حضرت زهرا(س) با عنوان «یا بقیة النّبوة» یاد می کنند.

امام رضا(ع)، حلقه واسط جریان نبوت و شیعه اثنی عشری است

حجت الاسلام رضایی تهرانی تصریح کرد: پس از شهادت امام موسی کاظم(ع) نیز واقفیه سعی داشتند ارتباط امام هشتم با جریان امامت را قطع و انکار کنند اما تعبیر «بضعة منّی» رسول خدا(ص) از امام رضا(ع)، این مفهوم را می رساند که تداوم رسالت و امامت جز از طریق امام هشتم(ع) امکانپذیر نخواهد بود.

وی با اشاره به ثواب بسیار زیارت امام رضا(ع)،اضافه کرد: از سوی دیگر روایاتی نیز وجود دارد که تأکید می کند هرکه می خواهد خداوند را ملاقات کند در حالی که از او راضی باشد، باید ولایت حضرت رضا(ع) را قبول داشته باشد. بنابراین می توان گفت امام رضا(ع)، حلقه واسط جریان نبوت و شیعه اثنی عشری و به تعبیر دیگر، تشیع و اصل اسلام هستند./930/پ202/ب