به مناسبت سالروز شهادت امام کاظم؛
ویژه‌نامه «موسی‌بن جعفر» در فضای مجازی منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه‌نامه «موسی‌بن جعفر» به مناسبت سالروز شهادت امام کاظم(ع) در فضای مجازی منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه‌نامه «موسی‌بن جعفر» شامل بخش‌های مختلف مقالات، روایت‌های شنیدنی، کلیپ و تصاویر ویژه در پایگاه اینترنتی دانش‌آموختگان جامعةالمصطفی منتشر شد.
از مقالات این ویژه نامه می‌توان به موضوعاتی همچون گذری کوتاه به زندگی امام موسی کاظم علیه السلام، زندگانی امام موسی کاظم علیه السلام، صلابت و مدارا در سیره امام موسی کاظم علیه السلام، سخاوت و بخشندگی، حلم و گذشت و بردباری، فضائل و مناقب، اخلاق و رفتار، چگونگی به امامت رسیدن، نگاهی کوتاه به ادله اثبات امام موسی کاظم علیه السلام، زندگی سیاسی امام کاظم علیه السلام، در زندان های هارونی، مراحل مبارزات امام و مبارزه تا مرز شهادت اشاره کرد.
گذری کوتاه به زندگی امام کاظم علیه السلام
در این مقاله از ویژه‌نامه موسی‌بن جعفر گذری کوتاه به زندگی امام کاظم علیه السلام داریم که به این شرح است: آن حضرت روز یک شنبه، هفتم ماه صفر، سال 128 هجرى قمرى در روستایى به نام أبواء بین مکه معظمه و مدینه منوره دیده به جهان گشود.
نام: موسى صلوات اللّه و سلامه علیه.
کنیه: ابوالحسن، ابوالحسن اوّل، ابوالحسن ماضى، ابوابراهیم، ابوعلى، ابواسماعیل و ابواسحاق.
لقب: عبد صالح، کاظم، باب الحوائج، صابر، رجل، امین، عالم، زاهر، صالح، شیخ، وفى، نفس زکیه و زین المجتهدین.
نقش انگشتر: حضرت داراى دو انگشتر بود، که نقش هر کدام به ترتیب عبارتند از: «حَسْبِیَ اللّهُ» و «المُلْکُ لِلّهِ وَحَدَهُ».
پدر: امام جعفر، صادق آل محمّد صلوات اللّه علیهم.
مادر: حمیده مصفاة اندلسى، دختر صاعد بربرى.
دربان: محمد بن فضل ، مفضل بن عمر را گفته‌اند.
مدت امامت: حضرت روز دوشنبه ، 25 شوال سال 148 هجرى قمرى پس از شهادت پدر بزرگوارش، در 20سالگى منصب امامت و زعامت جامعه اسلامى را به عهده گرفت و تا سال 183 هجرى، امامت آن حضرت به طول انجامید.
مدت عمر: آن حضرت مدت 20 سال و بنابر نقلى 19 سال، هم زمان با پدر بزرگوارش و مدت 35 سال پس از آن ادامه حیات داد که جمعا 55 سال طبق مشهور، عمرى با برکت و پر از مشقت را سپرى کرد، گرچه بعضى عمر آن حضرت را تا 58 سال نیز گفته‌اند.
علت زندانى شدن: در آن سالى که هارون الرشید به سفر حج رفت و در کنار قبر حضرت رسول صلى الله علیه و آله جمعى از بنى هاشم و از آن جمله امام موسى کاظم علیه السلام را دید، که جهت زیارت قبر آن حضرت حضور دارند.
هنگامى که هارون الرشید نزدیک قبر مطهر رسید، گفت: «السلام علیک یا رسول‌اللّه، یا بنى عمى، یعنى سلام بر تو اى رسول خدا، اى پسر عمویم، در همین حال، امام موسى کاظم علیه السلام جلو آمد و هنگامى که نزدیک قبر مطهر رسید، اظهار داشت: «السلام علیک یا أبة» یعنى سلام بر تو اى پدر.
هارون الرشید با دیدن چنین صحنه‌اى، چهره خود را درهم کشید و کینه و عداوت آن حضرت را بر دل گرفته و مصمم بر تحقیر و قتل حضرت شد.
مضافا بر آن که سخن چینان دنیاپرست و ریاست‌طلب که در هر زمان بوده و هستند از موقعیت سوء استفاده کرده و در هر فرصت مناسبى بر علیه آن حضرت نزد هارون بدگویى و سخن چینى کرده و او را بر علیه حضرت، تحریک مى کردند.
تا آن که هارون به بغداد مراجعت کرده و دستور جلب آن حضرت را صادر کرد و حضرتش را در بصره زندانى گرداند و چون مدّتى را در آن جا سپرى کرد، به بغداد منتقل شده و در زندانى مخوف و وحشتناک تحت انواع شکنجه‌هاى جسمى و روحى محبوس گردید.
عامل شهادت: بنابر مشهور حضرت از سوی سِندى بن شاهک و به دستور هارون الرشید مسموم گردید و در روز جمعه، 25 رجب سال 183 هجرى قمرى در زندان بغداد به شهادت رسید و جسد مطهرش در قبرستان بنى هاشم کاظمین دفن شد.
سلاطین هم عصر حضرت: دوران امامت آن حضرت هم زمان بود با حکومت منصور دوانیقى، محمد مهدى عباسى، هادى عباسى و هارون الرشید.
تعداد فرزندان: مرحوم سید محسن امین رحمت اللّه علیه تعداد 18 پسر و 19 دختر از فرزندان امام موسى کاظم علیه السلام را نام برده است، ولى بعضى دیگر گفته اند: آن حضرت داراى 37 دختر و 23 پسر بوده است.
نماز آن حضرت: دو رکعت است، در هر رکعت پس از قرائت سوره حمد، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده مى‌شود و پس از پایان سلام نماز، تسبیحات حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام گفته مى شود و سپس حوائج و خواسته‌هاى خویش را از درگاه خداوند متعال تقاضا کرده، که ان‌شاءاللّه بر آورده خواهد شد.
پاسدار دانشگاه جعفرى
در مقاله دیگری از این ویژه نامه می‌خوانیم: بررسى اوضاع و احوال نشان مىداد که هرگونه اقدام حاد و برنامهاى که حکومت منصور از آغاز روى آن حساسیت نشان بدهد صلاح نیست، از اینرو امام کاظم دنباله برنامه علمى پدر را گرفت و حوزه اى نه به وسعت دانشگاه جعفرى تشکیل داد و به تربیت شاگردان بزرگ و رجال علم و فضیلت پرداخت.
«سید بن طاووس»مىنویسد: گروه زیادى از یاران و شیعیان خاص امام کاظم علیه السلام و رجال خاندان هاشمى در محضر آن حضرت گرد مىآمدند و سخنان گهربار و پاسخ‌هاى آن حضرت به پرسش‌هاى حاضران را یادداشت می‌کردند و هر حکمى که در مورد پیشآمدى صادر می‌کرد، ضبط مىکردند.
«سید امیرعلى»مىنویسد: در سال 148 امام جعفر صادق علیهالسلام در شهر مدینه درگذشت، ولى خوشبختانه مکتب علمى او تعطیل نشد، بلکه به رهبرى جانشین و فرزندش موسى کاظم علیه السلام، شکوفایى خود را حفظ کرد.
موسى بن جعفر نه تنها از نظر علمى تمام دانشمندان و رجال علمى آن روز را تحت الشعاع قرار داده بود، بلکه از نظر فضائل اخلاقى و صفات برجسته انسانى نیز زبانزد خاص و عام بود، به طورى که تمام دانشمندانى که با زندگى پرافتخار آن حضرت آشنایى دارند در برابر عظمت شخصیت اخلاقى وى سر تعظیم فرود آوردهاند.
«ابن حجر هیتمى»، دانشمند و محدث مشهور جهان تسنن، مىنویسد: موسى کاظم وارث علوم و دانش‌هاى پدر و داراى فضل و کمال او بود، وى در پرتو عفو و گذشت و بردبارى فوق العاده‌اى که (در رفتار با مردم نادان) از خود نشان داد، کاظم لقب یافت و در زمان او هیچکس در معارف الهى و دانش و بخشش به پایه او نمىرسید.
فضایل و مناقب امام کاظم علیه السلام
در این مقاله از ویژه‌نامه موسی‌بن جعفر فضائل و منقب امام کاظم(ع) نقل شده که از این قرار است: پیشوایان معصوم(ع) هر کدام به نوبت خود منبع فضایل و مناقب و آموزگاران واقعی فضیلت و شرف و اصول انسانیت هستند، آنان پایه گذاران تمدن واقعی و پی افکنان اصول معاشرت و روابط اجتماعی صحیح و سالم هستند.
همگان از یک نور سرچشمه گرفتهاند و در یک مکتب تربیتی الهی پرورش یافتهاند و رو به یک سو و یک هدف گام برمیدارند و غایت و هدف از زندگی آنان تحکیم مبانی انسانی و تشدید اصول الهی و آسمانی است.
پس ذکر فضیلت ویژه به هر کدام از پیشوایان معصوم(ع) به آن معنی نیست که آن دیگران فاقد آن فضیلت یا عاری از آن صفت بودهاند بلکه به مقتضای عصر و به اقتضای شرایط تبلیغ و امر به معروف و آمادگی فکری مردم هر دوره، سبب ظهور بیشتر پارهای از فضایل و مناقب خاص گردیده است که در دوران‌های دیگر آن ویژگی‌ها زمینه و اقتضایی نداشته است.
علم و دانش او
خاندان عصمت و طهارت از پایه گذاران علوم و دانش‌های حقیقی بشر به شمار میآیند که با روشنگری‌ها و راهنمایی‌های خود که همه از روی علم و حکمت و جهان بینی عمیق معنوی و فکری بوده است تاریکی‌ها و اوهام را زائل ساختهاند و اجتماع را به سوی حقیقت معارف و مکارم واقعیت و درستیها و مفاهیم اصیل معاریف بشری رهنمون گشتهاند.
یادگارهای علمی و فکری امام موسی بن جعفر(ع) که در محتویات کتاب‌های حدیث و فقه و کلام و تفسیر ثبت گردیده است یکی از بهترین و غنیترین میراث‌های علمی است که اصول زندگی و روش‌های تربیتی و معارف ماوراء الطبیعه را با محکم‌ترین و استوارترین بیان‌ها در اختیار پویندگان آن معارف قرار می‌دهد و اسرار آفرینش را با عالی‌ترین بیانات توضیح می‌دهد که امروز علم با آن همه پیشرفت و ترقی فراتر از آن گام ننهاده است.
صدرالمتألهین در شرح و تقریط حدیث شریف عقل که امام(ع) به یکی از یاران خود به نام«هشام بن حکم» القا فرموده است چنین می‌نویسد:«این حدیث عقل در برگیرنده بزرگترین مشخصات و ویژگی‌های عقل است که در محتویات خود معارف عالیهای از قرآن مجید را دارد این حدیث شریف محتوی معارف پر ارج الهی است که همانند آنرا در چندین مجلد از کتاب‌های عرفا و دانشمندان صاحب نظر نمی‌توان پیدا کرد، جامعیت حدیث از آن نظر است که اشاراتی به علم ماوراء الطبیعة فلکیات، روانشناسی، اخلاق، سیاست مدنی و تربیتی دارد و از نظر مواعظ و پند و اندرز و توجیه به نشأة آخرت سرشار و غنی است».
رهبر فکری و معنوی
امام موسی بن جعفر(ع) بعد از رحلت پدر عالی‌قدرش اداره کننده فکری و علمی دانشگاه وسیع و بزرگی بود که از پدر به میراث باقیمانده بود، دانشگاهی که مدیریت علمی آن به عهده امام واگذار گردید در حال توسعه و گسترش و دربر گیرنده هزاران دانشجو و استاد بود که در کلاس‌های مختلف آن از مکتب پر فیض امام صادق(ع) دانش آموخته و اکنون در طی مدارج عالی‌تری از دانش و فضیلت بودند.
گروه‌های متعددی از متکلمین و فقها و فلاسفه و محدثین و مفسرین و ریاضیون و مورخین و رجالیون و ادبا و شعرا و دیگر طبقات مختلف علمی اکنون متوجه مقام علمی الهی امام موسی بن جعفر گردیدهاند و از کمالات و فضائل و دانش بی پایان او استفاضه می‌کنند و گرد شمع وجود او را فرا گرفتهاند تا مبانی مکتب فکری و علمی اسلامی را غنیتر و پربارتر سازند و نور درخشان اسلامی را روشنتر و تابانتر کنند، امام موسی بن جعفر(ع) دانشمندترین و با فضیلتترین مردم عصر خود بود و علم و دانش او همانند انبیا و رجال الهی از منبع پر فیض الهام و کرامت الهی سرچشمه گرفته بود و در مکتب تربیتی خاندان رسالت و طهارت تکمیل و سرشار گردیده بود، امام صادق(ع) در تصدیق دانش و آگاهی‌های علمی او م‌فرماید: «فرزندم موسی به حدی آمادگی علمی دارد که اگر از تمام محتویات قرآن از او پرسش نمایی با دانش و علم کافی که دارد به تو پاسخ قانع کنندهای می‌دهد، او کانون حکمت، فهم، معرفت و اندیشه است».
در وسعت و تبحر علمی او کافی است که در نظر آوریم که دانشمندان و محدثین در فنون مختلف اسلامی از وی حقایقی نقل کردهاند که کتب‌ها و دفاتر خود را با آنها پر ساختهاند به حدی که آن حضرت با لقب «عالم» شهرت یافته است.
ویژه‌نامه «موسی‌بن جعفر» به مناسبت سالروز شهادت امام کاظم(ع) با تهیه و تنظیم سعید بوداقی در فضای مجازی دانش‌آموختگان جامعةالمصطفی منتشر شده است و علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به اینجا از مطالب این ویژه نامه بهره‌مند شوند./907/ت302/ن
ارسال نظرات