غلامعلی حداد عادل:
تثبیت قیمت ارز شرط ثبات اقتصادی است
خبرگزاری رسا ـ کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تعیین مدت زمان یکسال را برای ظهور علائم مثبت در وضع اقتصادی و مهار تورم معقول دانست با بیان اینکه تثبیت قیمت ارز از جمله کارهایی است که برای مهار تورم باید صورت بگیرد، گفت: نوسان غیرقابل پیش‌بینی قیمت ارز زلزله در بنای اقتصاد کشور است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، غلامعلی حداد عادل، کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در برنامه انتخاباتی پاسخ به کارشناسان شبکه چهار سیما با ابراز امیدواری برای برگزاری خلق حماسه سیاسی در 24 خرداد، متعهد شد که اگر مردم به وی رأی دهند و به عنوان رییس جمهور آینده کشور انتخاب شود، همه همت خود را در راه اجرای آنچه به خیر و صلاح کشور می‌داند به کار بندد.
این گفت‌وگو را که با پرسش‌های سه کارشناس در حوزه اقتصاد، فرهنگ و سیاست همراه بود با هم می‌خوانیم؛
طرح تحول اقتصادی اقدامی لازم و شجاعانه بود
ـ نظر شما درباره طرح تحول اقتصادی چیست و برای اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور چه برنامه‌ای دارید؟
اقتصاد ایران یک اقتصاد بیمار است، این بیماری برای امروز و دیروز نیست، بلکه بیماری اقتصاد بیماری کهنه و مزمن است، کلیت طرح تحول اقتصادی را یک اقدام لازم و شجاعانه می‌دانیم، اما از میان هفت بخش طرح تحول اقتصادی که در دولت آقای احمدی نژاد مطرح شد تنها هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد؛ اگرچه یکی از مشکلات مجلس و دولت اختلاف‌نظر برسر اجرای قانون هدفمندی یارانه ها بود، اما اصلش لازم بود.
اصلاح نظام بانکی ضروری است؛ بانک‌ها مشکلات بسیاری دارند، بانک باید ثروت و سرمایه کشور را مانند خون در شریان‌های اقتصادی به جریان اندازد، بانک مرکزی مانند قلب می‌ماند در گردش خونی کشور و نظام بانکی که مشکل داشته باشد جامعه دچار فشار خون یا کم‌خونی و یا اختلالات خونی می‌شود.
بانک ها به جای اینکه بنگاه‌های پولی باشند بنگاه‌های اقتصادی شده‌اند و به نام بنگاه پولی از دست مردم پول می‌گیرند و با سرمایه‌گذاری کار تجاری و اقتصادی می‌کنند، 20 درصد به مردم سود می‌دهند و با برداشت 30 درصد از سرمایه‌گذاری به نفع خود، کاسبی بی‌جهت کرده و به تورم اضافه می‌کنند. بانک‌ها وقتی مزه تجارت و سود بردن با پول مردم زیر دندانشان برود این پول‌ها را در اختیار تولیدکننده با نرخ بهره کم نمی‌گذارند و بهره را بالا می‌برند و این مشکلی بزرگ در دولت آقای احمدی نژاد بود.
نظارت دولت بر بانک مرکزی را بیشتر می‌کنیم که وارد سوداگری نشوند؛ امروز معوقات انباشته بانک‌ها هفتاد هزار میلیارد تومان است، چرا نمی‌توانند این معوقه‌ها را پس بگیرند، داگر بی‌جهت پولی را پرداخت کرده‌اند آن کسی که این پول‌ها را داده چه کسی بوده و اگر وثیقه یا تضمین دارند چرا پول‌ها را برنمی‌گردانند.
دولت با عملکرد خود ارزش‌های اخلاقی را در جامعه ترویج دهد
ـ برای حفظ نظام اخلاقی و احیای آن، چه برنامه‌ای دارید و دولت آینده در این زمینه چه مشی رفتاری و عملی در پیش خواهد گرفت؟
دولت باید با عمل خود ارزش‌های اخلاقی خوب را در جامعه ترویج کند، دولت صداقت داشته باشد، به مردم دروغ نگوید، دلسوز آنان باشد و از کبر و غرور، اسراف و تبذیر بپرهیزد؛ هر عمل اخلاقی که دولت از مردم انتظار دارد اول باید در خود ایجاد کند، مردم به دولتمردان نگاه می‌کنند و زندگی و رفتارشان شکل می‌گیرد همانطور که فرزندان در خانواده به پدر و مادر نگاه می‌کنند.
دولتمردان اگر ساده‌زیستی را رعایت کنند و به مردم راست بگویند ارزش‌های اخلاقی در جامعه رواج پیدا می‌کند، مهم آن است که رفتارمان عوض نشود، بنده که امروز به عنوان نامزد انتخابات حرف‌های زیبا می‌زنم فردا اگر رییس جمهور شدم این سخنان یادم نرود و طوری نشود که چند سال بگذرد و صرفه‌جویی یادم برود و اسراف در پیش بگیرم.
همواره خودم را در خدمتگزاری به مردم قاصر می‌دانم
ـ کدام برنامه‌های شما در حوزه مدیریتی موفق‌تر بوده است؟
همواره خودم را در خدمتگزاری به مردم قاصر می‌دانم، در مجلس هفتم بر سر سهمیه‌بندی بنزین اصرار کردیم و جزو افتخاراتم این است که بر سر سهمیه‌بندی بنزین پافشاری کردم و یک لحظه در سودمندی این طرح تردید نکردم و با تمام قوا برای جرای قانون مجلس حرکت کردم.
اگر سهمیه‌بندی بنزین عملی نشده بود امروز یکی از فشارهایی که تحریم اقتصادی بر ما وارد می‌کرد، تحریم فروش بنزین بود اما با سهمیه‌بندی توانستیم مصرف بنزین را محدود کنیم و به موازات آن پالایشگاه‌های تولید بنزین ایجاد کنیم به طوری که امروز می‌توانیم صادر کننده بنزین باشیم و این سهمیه‌بندی تجربه‌ای شد که دولت با پرش بزرگ‌ترین هدفمندی یارانه‌ها را جرا کرد.
طرح تحول و ارتقای علوم انسانی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و تشکیل بنیاد جدیدالتأسیس سعدی برای آموزش زبان فارسی به غیر ایرانیان، از دیگر اقدام‌های مدیریتی اینجانب است.
پرداخت نقدی در طرح هدفمندی یارانه‌ها ضروری است
ـ ارزیابی شما از اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه‌ها چیست و در فاز دوم چه کار خواهید کرد؟
هدفمندی یارانه‌ها اقدام درستی بود، در حال حاضر به هیچ‌وجه قطع پرداخت نقدی به مردم نه معقول و نه ممکن است، خانواده‌ها بر این اساس زندگی خود را تنظیم کرده‌اند و مجلس در قانون بودجه که دیروز به پایان رسید بر ادامه آن صحه گذاشت.
هدفمندی یارانه‌ها اشکالاتی از نظر اجرا داشت، مجلس تصویب کرده بود که 30 درصد از درآمدهایی که دولت از طریق افزایش عامل‌های انرژی به دست می‌آورد به تولید پرداخت شود، وقتی از دولت پرسیده شد که در این‌باره چه کار کرده است، گفت می‌خواهد به کارخانه‌ها تسهیلات نوسازی بدهد که این کار عملا ممکن نبود و وقتی دولت خواست هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کند به همه دهک‌ها 45 هزار تومان پول داد.
احساس کردیم دولت به مردم بیشتر از تولید کنندگان علاقه دارد؟ اگر پول‌هایی که بی‌جهت به دهک‌های اول دوم و سوم پرداخت می‌شد به تولید اختصاص پیدا می‌کرد تورم ایجاد نمی‌شد، دولت فشار آورد مبلغ یارانه‌ها را بیشتر کند که ما مصلحت ندیدیم، اگر بخواهیم کمکی از این طریق به مردم بکنیم بهتر است پول کمتری پرداخت شود و مقداری نیز برای سلامت، درمان و تأمین اجتماعی اختصاص یابد؛ 5 هزار میلیارد تومان از همین درآمدها برای کمک به تولید در نظر گرفته ایم.
نهضت ازدواج آسان را در کشور برپا می‌کنم
ـ ازدواج و تشکیل خانواده از مشکلات اجتماعی خانواده‌ها است، برای برطرف کردن این دغدغه در دولت خود چه تدابیری دارید و مسائل مرتبط اقتصادی و فرهنگی که به مقوله ازدواج مرتبط است چگونه مدیریت می‌کنید؟
معتقدم ازدواج در جامعه ما وضع درستی ندارد، نه اسلامی است و نه با سنت‌های ایرانی و سبک زندگی ایران ما می‌خواند؛ ازدواج به یک امر پیچیده، پرزحمت و پرهزینه‌ای مبدل شده است. به همان اندازه که خانواده علاقه دارند چنین اتفاقی بیفتد به همان اندازه هم وحشت دارند. باید ازدواج را آسان کنیم. بنده اصرار دارم که نهضت ازدواج آسان برپا شود. اهل وعده دادن نیستم، معمولا تا یک کاری انجام دهم وعده‌اش را نمی‌دهم و حرف‌هایی که خارج از اختیارم باشد نمی‌گویم اما درباره ازدواج قول می‌دهم اگر رییس جمهور شدم در کشور نهضت ازدواج آسان برپا می‌کنم.
فرایند تشکیل خانواده را پیش چشم خود می‌گذارم و مانند یک مهندس الکترونیک و برق که تکه تکه در مدار به جلو می‌رود و قطعه این مدار را در هر جایی که باشد تشخیص می‌دهد و رفع عیب می‌کند، این منظومه ازدواج را از مرحله شناسایی دختر و پسر از یکدیگر شروع می‌کنم تا مسأله مسکن بعد از عقد و عروسی برای همه اینها سعی می‌کنم راه حل پیدا کنم و سنت‌های مزاحم دست و پا گیر را از صحنه ازدواج بیرون بریزیم.
به همان اندازه که اسلام برای حرام سختگیری کرده است حلال را آسان گرفته است اما ما آمدیم این حلال را به جای اینکه آسان کنیم با بی‌فکری، رودربایستی و سنت‌های غلط حرام کردیم و حرامی که باید سخت شود آسان و فراوان شده است از این‌رو تولید نسل کم شده سن ازدواج بالا رفته، طلاق افزایش پیدا کرده و زن‌های بی‌سرپرست در جامعه فراوان شده‌اند، مجرد بودن و بی‌بند و باری و فساد اخلاق از اینجا پدید آمده است.
دولت در بحث سیاست خارجی باید هماهنگ با رهبری عمل کند
ـ مقام‌های آمریکایی به دفعات بحث مذاکره با ایران را مطرح کرده‌اند این پیشنهادها تا چه میزان عملیاتی و صادقانه است، بحث مذاکره با آمریکا تا چه میزان در حیطه وظایف و اختیارات رییس جمهور است و مذاکره با آمریکا در چه شرایطی به مصلحت است؟
طبق قانون اساسی سیاست‌های کلی کشور را مقام معظم رهبری تعیین می‌کنند و دولت در موضوع ارتباط با آمریکا که از جمله مهم ترین سیاست‌ها در سیاست خارجی ما است؛ دولت باید هماهنگ با رهبری عمل کند و منطبق بر دیدگاه‌های رهبری باشد.
آمریکایی‌ها با دست پس می‌زنند و با پا پیش می‌کشند؛ در شعار و پیام و تبریک نوروزی دم از دوستی و تمایل به مذاکره می‌زنند و درست در همان زمان دو طرح هم در کنگره برای افزایش تحریم‌ها به جریان می‌اندازند و یک شیطنت‌هایی در سازمان ملل یا شورای امنیت می‌کنند و اینها با همدیگر نمی‌سازد و به همین جهت ما تا کنون مذاکره‌ای با آنها به صورت جدی نداشته‌ایم چون صداقت نمی‌بینیم.
آمریکایی‌ها قابل اعتماد نیستند
ـ سیاست خود را تنش زدایی عنوان کرده‌اید، آیا در بحث مذاکره هم به تنش‌زدایی اعتقاد دارید؟
مایل هستیم در روابط خود با عموم کشورها تنش‌زدایی کنیم منتهی آمریکایی‌ها باید صداقت نشان دهند و واقعیت انقلاب اسلامی ایران را بپذیرند. خانم آلبرایت همان موقع که درباره کودتای 28 مرداد 1332 عذرخواهی کرد برای ایجاد تضاد در جامعه ایران گفت نهادهای کجا و کجا و کجا انتصابی هستند و این خلاف دموکراسی است.
آمریکایی‌ها هنوز خود را آقای دنیا می‌دانند، خانم آلبرایت اگر عذرخواهی کرد عذرخواهی وظیفه‌اش بود و ده برابر دیگر هم به خاطر کودتا باید از ملت ایران عذرخواهی کنند اما دخالت در اینکه شورای نگهبان و قوه قضائیه در ایران غیردموکراتیک و نهادهای انتصابی هستند، قابل توجیه نیست؛ مگر یادمان رفته در آن دوران چگونه حرف دهان حضرات داخلی می‌گذاشتند و اینطور است که نمی‌توان اعتماد کرد.
تثبیت قیمت ارز شرط ثبات اقتصادی است
ـ یکی از دغدغه‌های مردم و فعالان بخش اقتصادی مسأله تورم است، برنامه عملیاتی شما برای مهار تورم در کوتاه مدت و بلند مدت چیست، آیا برای این امر می‌توانید زمان‌بندی بدهید؟
زمان بندی دشوار است. در این روزها از نامزدهایی که در برنامه‌ها شرکت می‌کنند اعداد مختلف شنیده‌اید، فکر می‌کنم ملت انتظار دارد ظرف یک سال بهبودی در کارها حاصل شود. یکسال را برای ظهور علائم مثبت در وضع اقتصادی و مهار تورم معقول می‌دانم و فکر می‌کنم از جمله کارهایی که برای مهار تورم باید صورت بگیرد تثبیت قیمت ارز است؛ نوسان غیرقابل پیش‌بینی قیمت ارز در بنای اقتصاد کشور زلزله است. تثبیت قیمت ارز شرط تثبیت اقتصادی است و برای جلوگیری از تورم باید رشد نقدینگی مهار شود و نقدینگی به جانب تولید مفید سوق داده شود.
اگر مردم پانصد هزار میلیارد تومان پول سرگردان در دستشان باشد و دولت اعلام کند که سکه توزیع می‌کنند شب پشت بانک‌ها همه بخوابند تا سکه بخرند به این امید که پول کار نکرده آنها صرف شش ماه دو برابر شود این اقتصاد مولد و رونق کسب و کار و تولید نیست و کشور با این روش‌ها به سعادت نمی‌رسد. این نقدینگی را باید به روش‌های مختلف از جمله اصلاح نظام بانکی کنترل کرد و نقدینگی را برد بازار بورس و به تولید مفید نزدیک کرد؛ انضباط مالی دولت در کنترل تورم مؤثر است.
چند نرخی کردن ارز فسادآور است
ـ تثبیت قیمت ارز چگونه محقق شود، دولت‌های قبلی هم برای تثبیت قیمت ارز تلاش کردند، اما موفق نبودند، شما در این زمینه چه برنامه‌ای دارید؟
تثبیت قیمت ارز مشکل‌ترین و مهم‌ترین قدم است. باید با توجه به میزان ارزی که در اختیار داریم عمل کرده و قیمت کالاها را براساس این قیمت ارز تعیین کنیم، اولا تثبیت قیمت ارز مستلزم تک نرخی کردن ارز هم هست. دو نرخی یا سه نرخی کردن قیمت ارز قرص مسکن است و ممکن است چند صباحی عده‌ای را خشنود کند اما فساد می‌آورد چراکه کنترلش مشکل است.
ممکن است تثبیت قیمت ارز به برخی طبقات کم درآمد فشار وارد کند و دولت باید یک تدابیر بیندیشد که این قشرهایی که از تثبیت قیمت ارز در نرخ بالا زیان می‌بینند اینها فشار بر رویشان کم شود، چراکه اگر بخواهد قیمت ارز را پایین بگیرد وقتی عرضه و تقاضا به هم خورد بازار سیاه را رقم زده و از طرفی صادرات از رونق می‌افتد.
معتقد به ثبات مدیریت در کشور هستم / اشکال دولت فعلی تغییر مداوم مدیرها بود
ـ بحث اسناد بالادستی در کشور جا افتاده است مانند سند چشم‌انداز و در حوزه جزئی‌تر برنامه‌های توسعه کشور، برای مرتبط کردن برنامه‌های آموزش و پرورش با توسعه کشور چه راهکارهای عملی دارید؟
سیزده سال مستمر در وزارت آموزش و پرورش و یازده سال معاون وزیر بودم و به ثبات مدیریت معتقدم و هر جا هم که می‌روم سعی می‌کنم آنجا در دراز مدت بمانم. در حال حاضر هیجده سال است که مدیرعامل بنیاد دائرةالمعارف اسلامی هستم. از 23 سالی که فرهنگستان تأسیس شده تا امروز، 15 سال رییس فرهنگستان بوده‌ام و معتقدم مدیر چیزی نیست که پشت سر هم عوض شود، مدیر باید در دراز مدت بماند. سر هر موضوع جزئی نباید مدیر را عوض کرد و این یکی از اشکالاتی است که به دولت فعلی دارم.
آیا باید نظام آموزشی ما تناسبی با نوع زندگی و معیشت ما داشته باشد یا خیر، اگر پاسخ شما به این سؤال مثبت است می‌گویم چه فرقی امروز بین نظام آموزشی دبیرستانی ما در روستاها و شهرها وجود دارد. چه یاد دانش‌آموزان روستایی می‌دهیم که پس از دیپلم بتوانند کار مفید در روستا انجام دهند جز این است که این آموزش یکسان سبب می‌شود که بعد از دیپلم گرفتن همه سرازیر به شهرها شوند و آیا این به معنی ظلم به روستاها نیست.
اینکه الآن با مرگ روستاییان روستاها می‌میرند ناشی از این است، نسلی را تربیت نکرده‌ایم که در روستا بتواند کار مفید انجام دهد؛ این خطایی است که ناشی از نظام غلط آموزشی در توسعه کشور مشاهده می‌کنیم.
بیداری اسلامی مهم‌تر از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی
ـ در سه سال گذشته منطقه شاهد تحولات پرشتابی با نام بیداری اسلامی بوده است، فرصتی بی‌نظیر برای جمهوری اسلامی فراهم کرده که برنامه‌ها و اهدافش را به جلو ببرد، از طرفی این نگرانی وجود دارد که آمریکایی‌ها در جهت منافع خود از این بیداری سوء استفاده کنند، راهبرد شما در این حوزه چیست؟
بیداری اسلامی را بالقوه مهم‌تر از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق می‌دانم. بیداری اسلامی را نتیجه یک قرن تجربه ملت‌های اسلامی در اعتماد به غرب و سرخوردگی از این اعتماد و بازگشت به اسلام و نتیجه تلاش مصلحان بزرگ در همه جهان اسلام و در رأس آنها امام خمینی(ره) می‌دانم و نتیجه عملی اقدام امام و نهضت امام که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی باشد.
بیداری اسلامی را نباید آسان گرفت، باید در سیاست خارجی خودمان یک باب تازه ای باز کنیم، باید یک مؤسسه تحقیقاتی در کنار وزارت امور خارجه در تعامل با رشته‌های علوم سیاسی دانشگاه‌ها برای رصد بیداری اسلامی و برای ارتباط با متفکران و نظریه‌پردازان بیداری اسلامی در جهان و برای آسیب‌شناسی بیداری اسلامی ایجاد کنیم، باید تلاش کنیم تجربه‌های خود را در اختیار کشورهای دیگر بگذاریم.
بیداری اسلامی نوزاد پاکی است که در دامن جهان اسلام متولد شده، باید کاری کنیم این نوزاد اولا در کودکی و نوزادی تلف نشود و بد پرورش پیدا نکند؛ این بچه باید در دامن مادر خودش رشد کند و دایه‌های دلسوزتر از مادر نباید این بچه را از مادر جدا کنند.
دولت در بخش مسکن مهر نمره قبولی گرفته است
ـ یکی از دغدغه‌های مردم به ویژه اقشار مستضعف بحث مسکن است، آیا طرح مسکن مهر را موفق می‌دانید و آن را دامه خواهید داد، برای مهار قیمت مسکن و اجاره بها چه برنامه‌ای دارید؟
مسکن مهر از اقدامات خوب دولت آقای احمدی نژاد بود، کار عظیمی صورت گرفته است، اگر سوار هوپیما شوید و از فراز شهرها عبور کنید می‌بینید در کنار شهرها ساختمان‌های مسکن مهر از بالا خودنمایی می‌کند و وقتی در خیلی‌ها صاحب مسکن شدند؛ اصل ایده دولت خوب است منتهی باید تلاش کرد که گران تمام نشود و بد ساخته نشود؛ بنده نگرانم که عجله در ساخت مسکن ما را از فکر کردن باز بدارد، باید جامع فکر کرد.
ما می‌توانستیم و می‌توانیم در این کار عظیمی که با عنوان مسکن مهر انجام شده قدری هم حال و هوای معماری اسلامی را وارد معماری شهرهای خودمان کنیم که این کار هم نشد و دولت آینده هم باید ببیند چقدر به مسکن مهر جدید احتیاج دارد. باید دید در شرایط اقتصادی فعلی ریختن این همه پول در بخش مسکن عاقلانه نباشد. اگر این پول صرف بخش‌های دیگر مانند کشاورزی و تولید شود اثر بهتری داشته باشد.
دولت در بخش مسکن مهر نمره قبولی گرفته است، اما برای کنترل وضع بازار مسکن و جلوگیری از دلالی باید نقدینگی کاهش پیدا کند، باید کاری کرد مردم راغب شوند به جای سوداگری مسکن پولشان را در بخش تولید و بخش‌های مولد هزینه کنند.
نگاه شهروندی دولت باید به شهر و روستا یکسان باشد
ـ با تمرکز امکانات در کشور مواجه هستیم و برای تمرکززدایی به یکی از برنامه‌های خود در بخش آموزش و پرورش اشاره کردید، برای متعادل‌سازی نظام‌های شهری و روستایی برنامه‌های دیگر شما چیست؟
نگاه دولت باید به شهر و روستا از نظر شهروندی یکسان باشد؛ من تفاوت شهر و روستا را در تفاوت سطح فرهنگی تعریف نمی‌کنم و نمی‌گویم روستاییان باید یک درجه نازل‌تر از فرهنگ داشته باشند باورم این است که بزرگان تاریخ ما از روستاها برخواسته‌اند. نمی‌گویم روستا نباید به بهداشت، آموزش و تفریحات سالم دسترسی نداشته باشند می‌گویم تفاوت شهر و روستا در نحوه تولید است. در شهر خدمات غلبه دارد و در روستا تولید کشاورزی و صنایع دستی.
نباید به گونه‌ای باشد که کسی آرزو کند ای کاش در روستا زندگی نمی‌کردم و به شهر می‌رفتم. اکنون به برکت انقلاب روستاها صاحب برق، تلفن و سایر امکانات شده‌اند و جاده‌های خوبی ساخته شده و مراکز بهداشتی در نزدیک‌ترین فاصله ساخته شده است اما هنوز جا دارد ما کاری کنیم که زندگی در روستا زندگی در گرد و خاک و بوی بد و فقر و دوری از بهداشت نباشد، کشاورز باید با نشاط کار کند و فرزندانش خوشحال باشند که بعد به جای پدر در آنجا کار کنند./920/ز502/ی
ارسال نظرات