راهبردها و راهکارهای امامان در مواجهه با ناهنجاری‌های اجتماعی
خبرگزاری رسا ـ ناهنجاری های اجتماعی با این که در جوامع و ادوار گوناگون، اشکال گوناگونی می یابد، اما دارای مشابهت‌های زیادی در اساس و تأثیرگذاری است که با شناخت آن ها در دوران امامان و دست‌یافت شیوه‌های رویارویی آن بزرگواران با آن ها، می توان راهکارهایی را برای جوامع کنونی طراحی کرد.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پروژه «راهبردها و راهکارهای امامان علیهم‌السلام در مواجهه با ناهنجاری‌های اجتماعی» یکی از پروژه‌های فعال در گروه سیرۀ پژوهشکدۀ تاریخ و سیرۀ اهل بیت علیهم‌السلام هست که توسط سید علی‌رضا واسعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حال انجام است. در این مجال به معرفی این پروژه می‌پردازیم.
در تفکر شیعه، امامان به حکم دو ویژگی بسیار مهم الهی؛ یعنی علم لدنی (بر اساس باوری مشهورتر، علم غیبی) و عصمت، در همه کنش ها و واکنش ها به درستی تدبیر و عمل می کنند، سیره و سنت شان، هم چون آموزه های وحیانی و داده های نبوی از اعتبار هدایت گری برخوردار است و هر گونه تردید در حجیت سنت آنان، دوری از فرمان الهی است. به همین سبب، شیعیان از دیرباز در پی شناسایی سیره آنان برآمده و زوایای گوناگون آن را به کاوش گرفته تا بتوانند در زندگی خویش از آن ها الگو گرفته و راه صحیح را پیشه سازند.
با همه این ها هم چنان ابعاد زیادی از زندگی آنان، به ویژه در حوزه های اجتماعی وجود دارد که درخور ژرف‌کاوی و پژوهیدن است. از آن جمله چگونگی مواجهه آن بزرگواران با ناهنجاری‌های اجتماعی است. بی تردید، امامان که داعیه هدایت آدمیان را داشته و اساساً برای چنین مقصودی شناسایی شده اند و هم چنین در راستای احیای آموزه های اصیل دینی؛ یعنی امر به معروف و نهی از منکر، بیش از هر کس دیگری نسبت به آن چه در اطرافشان می گذشت، حساسیت داشته و واکنش نشان می دادند و برای اصلاح جامعه انسانی، راهبردها و روش‌هایی را به کار می بستند، امروزه نوع رفتار آنان می تواند الگوی فاخری برای آدمیان باشد.
ناهنجاری های اجتماعی با این که در جوامع و ادوار گوناگون، اشکال گوناگونی می یابد، اما دارای مشابهت‌های زیادی در اساس و تأثیرگذاری است که با شناخت آن ها در دوران امامان و دست‌یافت شیوه‌های رویارویی آن بزرگواران با آن ها، می توان راهکارهایی را برای جوامع کنونی طراحی کرد تا صلاح و اصلاح جامعه با رسالت نبوی هم‌سوتر گردد. البته یادآوری این نکته لازم می نماید که در شناخت ناهنجاری اجتماعی، دست کم دو قید اساسی مد نظر است: اول آن که آن رفتار موجب نقض هنجارهای مهم جامعه باشد؛ و دوم آن که از نظر اکثر مردم قابل مجازات باشد؛ لذا از منظر جامعه‌شناختی با توجه به اینکه همه هنجارهای اجتماعی اهمیت ویژه ندارند و عدم همنوایی با آنها ممکن است مورد اغماض و چشم پوشی قرار گیرد، رویکرد این پروژه، شناسایی آن دسته از ناهنجاریها است که از اهمیت اجتماعی برخوردار بوده و به نظر اکثر مردم گناه تلقی می‌شود و پیشوایان مذهبی ما، به مقابله با آن ها بر خواسته و بر اساس راهبردها و پیشه‌راه‌کارهایی وارد عمل شده اند.
بر این اساس، پرسش های اصلی و فرعی این تحقیق به شرح زیر است:
امامان با ناهنجاری‌های زمان خویش چگونه مواجه می شدند و مهم ترین راهبردهای آنان چه بود؟
طبیعی است که در ذیل پاسخ به این پرسش ها دسته ای از سوالات خرد نیز پاسخ می یابند، مثل:
1. مهم ترین ناهنجاری های عهد امامان چه بود و ریشه در چه عواملی داشت؟
2.مبانی و معیارها (راهبردهای) امامان در اصلاح و تکامل جامعه چه بود ؟
3.شیوه های کارکردی امامان چه بود؟
4.با توجه به رویکرد و راهکار امامان، موانع تأثیرگذاری رفتارآنان چه بود؟/9191/د102/ع
ارسال نظرات