احضار ارواح و تسخیر جن برای رفع مشکلات نوعی توکل انحرافی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، شب گذشته در دفتر مقام معظم رهبری در قم، به تبیین علت تأکید آیات و روایات بر توکل پرداخت و اظهار داشت: توکل راه بزرگی برای تقرب به خدا است.

وی با بیان این که توکل ما به خداوند چیزی نمی افزاید، گفت: با توکل ما ملک خداوند و قدرتش افزوده نمی شود بلکه این کار تنها به نفع ما است و موجب افزایش شناخت، معرفت و نورانیت انسان می شود؛ توکل موجب می شود فقر خود نسبت به خداوند را بهتر درک کنیم و از علم حصولی به علم حضوری برسیم.

آیت الله مصباح یزدی توکل به معنای واقعی را در مراحل اولیه بسیار سخت دانست و ابراز داشت: این که باور کنیم حرف زدن، دیدن و همه چیز ما به اذن خداوند است کار سختی است، ممکن است به صورت ذهنی این مطلب را بپذیریم اما این غیر ایمان است؛ ایمان و باور در عمل فرد تأثیر می گذارد.

وی اولین تأثیر توکل را نترسیدن از غیر خدا عنوان کرد و گفت: متوکل واقعی نسبت به دیگران احساس ضعف نمی کند و به تملق و چاپلوسی دچار نمی شود؛ کسی که به خدا توکل دارد برای تحقق نیازهایش به دنبال حرام نمی رود چراکه می داند روزی دست خداوند است و برای رسیدن به آن باید طبق خواسته او و از راه حلال وارد شود.

عدم توکل انسان را از انجام تکلیف باز می دارد
رییس مؤسسه امام خمینی(ره) با اشاره به این که انسان برای رسیدن به خواسته های خود نقشه های بلند مدتی می کشد، اظهار کرد: برخی زندگی خود از جمله تحصیلات، کار و سایر چیزها را برای ازدواج با فرد مورد نظر خود انتخاب می کند و این راه طولانی را برای کاری صرف می کند که می توانست با کوتاه ترین راه ممکن یعنی توکل به آن برسد؛ کسی که توکل دارد نیاز به نقشه کشی های طولانی ندارد.

آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: عدم توکل گاهی مانع انجام تکالیف واجب می شود، یعنی انسان ممکن است از امر به معروف و نهی از منکر باز بماند و یا اینکه در هنگام نماز به جای تمرکز و توجه به خداوند به فکر کارها و برنامه های خود برای رسیدن اهداف و خواسته ها باشد.

وی یکی دیگر از آثار توکل را عدم ابتلا به غرور دانست و گفت: انسان با افزایش روز افزون جهالتش ممکن است از«لَمْ یَکُنْ شَیْئاً مَذْکُوراً» به جایی برسد که بگوید«أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَى‌«؛ به هر مرتبه ما تأثیر خدا در پدیده های هستی و تأمین نیازهای خود درک کنیم خود را کوچک تر می بینیم و ایمان مان تقویت می شود.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به آیه«أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ» ابراز داشت: این یعنی شما فقط فقیر هستید این حقیقت شما است؛ هرجا که فرد خود را مستغنی بداند این انحراف است، نمونه بارزش شیطان است که خود را در مقابل خدا دید؛ این موجب سقوط می شود.

توکل رابطه انسان را با خدا تقویت می کند
آیت الله مصباح یزدی با تأکید بر این که توکل رابطه انسان را با خدا تقویت می کند، گفت: توکل موجب می شود انسان عبودیت را بفهمد و در این مسیر گام بردارد؛ در قرآن و روایات راه ها و آموزه هایی برای انسان بیان شده است که توکل را بالا ببرد.

وی در تبیین پایین ترین مرتبه توکل، ابراز کرد: برخی می گویند خدا اسبابی را در این دنیا فراهم کرده و خود نیز می تواند تأثیرات آنها را بگیرد؛ یعنی دستی هست که بتواند ما را از نعمت هایی که داریم محروم کند و نقشه های ما را بهم بزند پس ما با توکل بر خداوند از او می خواهیم که این موانع را رفع کند؛ این نگاه تنها جنبه سلبی دارد.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که برای تحقق یکی از آرزوهایمان صدها اسباب و شرایط نیاز است، گفت: بسیاری از اسباب باید دست به دست هم دهند تا شرایط برای کوچک ترین کارهای ما فراهم شود؛ برخی از آن اسباب در اختیار ما است و برخی هم از حوزه شناخت و قدرت ما خارج است.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اضافه کرد: این مرتبه بالاتری از توکل است که فرد بداند برای دست یابی آن دسته از اسبابی که از اراده وی خارج است باید به خداوند توکل کند، یعنی غیر از رفع مانع به یک مرحله ایجابی نیز اعتقاد دارد؛ مانند کسی که برای درمان بیماری خود بهترین دکتر را پیدا می کند و بیشترین پول را خرج می کند اما می داند که تشخیص درست دکتر خارج از اراده اش است و این را به خدا واگذار می کند.

آیت الله مصباح یزدی در تشریح وسیع ترین و بالاترین مرتبه توکل، گفت: اگر معرفت انسان بیشتر باشد اسباب را به صورت حلقه ها و زنجیرهای به هم پیوسته تصور می کند که این سلسله نهایتا به خدا منتهی می شود، سلسله جنبان همه اسباب خداوند است یعنی وقتی می گوییم خدا فلان کار را انجام داده منظورمان این نیست که مستقیما آمده وآن کار را کرده بلکه یعنی اولین حلقه زنجیره اسباب در دست خدا است.

وی با بیان این که رسیدن به این مرحله از توکل نیز کار بزرگی است، خاطرنشان کرد: برای انبیا و اولیای الهی این مرحله اول و قدم ابتدایی توکل است.

برخی به بهانه توکل از تکالیف الهی فرار می کنند
استاد اخلاق حوزه علمیه قم تفسیر برخی از معنای توکل را نادرست خواند و گفت: بعضی این مطلب را درست نفهمیدند و خیلی ها هم نمی خواهند این را درست بفهمند؛ این افراد تصور می کنند توکل یعنی ما وظیفه ای نداریم و باید همه کارها را به خدا بسپاریم؛ اینها تنها برای رفع نیازهای مادی و دنیایی خود تلاش می کنند و فعالیت دیگری ندارند.

آیت الله مصباح یزدی افزود: برخی برای راحت طلبی، تنبلی و گریز از تکالیف توکل را بهانه می کنند؛ در جهاد هم برای این که جان خود را به خطر نیندازند می گویند ما خدا را عبادت می کنیم او خودش همه کارها را درست می کند؛ اگر با نگاهی خوش بینانه درباره اینها بخواهیم قضاوت کنیم باید بگوییم اینها معنای توکل را نفهمیدند.

وی با بیان این که توکل و پرستش ریشه در نیاز انسان داشته و امری فطری است، گفت: انسان وقتی نیاز به چیزی پیدا می کند بر اساس خواسته غریزی و فطری اش برای برطرف کردن آن تلاش می کند و کم کم به این نتیجه می رسد که به تنهایی همه کارها از دستش ساخته نیست و باید از جایی کمک بگیرد؛ پرستش بت پرستان نیز به خاطر همین احساس است، پرستش و کمک خواستن رابطه تگاتنگی دارند.

عدم توکل ریشه استعمارگری است
رییس مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان این که عدم توکل به خداوند موجب استعمارگری می شود، ابراز داشت: اگر کسی به خدا ایمان نداشته و یا غافل باشد سعی می کند با توانایی های خود امور دیگری را استخدام کند تا از آنها برای رفع نیازهای خود استفاده کند و کم کم در زندگی اجتماعی به دیگران روی می آورد و آنها را استعمار کرده و به خدمت خود می گیرد.

استاد حوزه و دانشگاه گفت: اوج این مطلب آنجا است که برای بهره کشی از دیگران به سلاح و زور متوسل می شود و از انواع قدرت ها برای تسلیم کردن آنها استفاده می کند؛ چنین افرادی رفع نیاز خود را منحصر در انسان های دیگر می بینند اگر موفق شوند استفاده می کنند و گرنه نا امید می شوند.

آیت الله مصباح یزدی احضار ارواح و تسخیر جن برای رفع مشکلات و حوائج را نوعی توکل انحرافی دانست و تصریح کرد: کسانی که به ماوراء الطبیعه اعتقاد دارند سعی می کنند از این قوای نادیده کمک بگیرند؛ انواع بت پرستی ها، شرک ها نیز در این بخش قرار دارند؛ در مقابل همه اینها انبیا هستند که آمده اند بشر را متوجه خدای متعال کنند و بگویند او بهتر از هرکسی می تواند به شما کمک کند./928/پ201/ج