تعیین مرزهای ارتباط با حکومت‌های جائر، کارکرد تاریخی فقه سیاسی است
خبرگزاری رسا ـ تأثیرگذارترین دانش در حوزه تمدن اسلامی فقه است و هیچ اقدامی در حوزه سیاست صورت نمی‌گرفت مگر این‌که نسبت خود را با مبانی فقه سیاسی مشخص کند، چراکه مهمترین کارکرد این فقه تنظیم روابط مؤمنان در زندگی سیاسی است.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی، عبدالوهاب فراتی، مدیر گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی درباره تغییراتی که فقه سیاسی در طول تاریخ برجای گذاشته است، گفت: فقه سیاسی در معنای مصطلحی که ما امروزه از آن یاد می کنیم در دروه‌های پیشین تاریخ و تمدن اسلامی وجود نداشته است و به عبارت دیگر خیلی از مسائل و موضوعات سیاسی در ذیل دانش‌های عامتری در تمدن اسلامی مورد مطالعه قرار می‌گرفته است.
وی اظهار کرد: در همین شرایط انقراض در دانش‌های عام داشتیم و باید این را درنظر بگیریم که بسیاری از مسائل عملی ما در زندگی سیاسی را فقه سیاسی توانسته است حل کند.
فراتی با بیان این‌که فقه سیاسی جایگزین حکمت عملی یونان که به حل و فصل مسائل زندگی سیاسی می پرداخت، شده است، تصریح کرد: فقه توانسته همان نقش حکمت را در تمدن اسلامی بازی کند و بسیاری از مسائلی که در زندگی ما عینیت داشته را بررسی کند و راه حلی برای آن بیابد.
مدیرگروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی یادآور شد: گسترده ترین دانش‌ها در تمدن اسلامی تنها فلسفه، کلام و عرفان نیست، بلکه ساده ترین دانش در تمدن اسلامی فقه است طبیعتا در این دانش فقها در صدر قرار می‌گرفتند و بسیاری از مسائل زندگی ما می‌بایست در نسبت با فقه خودشان را مورد ارزیابی قرار می دادند.
وی عنوان کرد: بنابراین هیچ رهبری یا هیچ عملی در تمدن اسلامی شکل نمی‌گرفت مگر این‌که نسبتش را با فقه سیاسی و یا فقه عام مشخص می کرد و راهی برای حجیت و استناد به عدله دینی می یافت.
این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: فقه در خیلی از مواقع تاریخی توانسته خطوط راه را مشخص و ما را هدایت کند که متناسب با همین راهگشایی‌ها توانسته ایم موضعی در مقابل نظام ها و رخدادهای سیاسی اتخاذ کنیم.
وی ابراز کرد: تأثیرگذارترین دانش در حوزه تمدن اسلامی فقه است و هیچ اقدامی در حوزه سیاست صورت نمی گرفت مگر این‌که می بایست نسبت خود را با تعریف و مبانی فقه سیاسی مشخص کند.
فراتی به مهمترین کارکردهای فقه سیاسی اشاره کرد و افزود: تنظیم روابط مؤمنان در زندگی سیاسی است مهمترین این کارکردها است، در واقع فقه سیاسی همزمان به تبیین نوع خاصی از نظام مشروع یا غیرمشروع می پرداخته و نظام‌ها را برحسب معیارهای درون فقهی با حق و باطل تقسیم می کرده است، در درجه بعد مهم ترین کارکرد فقه تنظیم روابط مؤمنان یا تنظیم شبکه روابط فی مابین مؤمنان در هریک از این نظام های سیاسی بوده است.
وی بیان کرد: نظام جائر حال اعم از جائر مخالف یا موافق یا جائر کافر، این‌که این‌ها چه خصوصیاتی دارند و نسبت به هر یک ما باید چگونه رفتار کنیم، خطوط محدودیت های شرعی ما در تعامل با هر یک از این نظام‌های جائر چیست و این مهمترین کارکردی است که فقه سیاسی در طول تاریخ برای تعریف کرده است.
فراتی خاطرنشان کرد: به کمک این فقه بسیاری از مسائل مهم در زندگی، تبیین فکری یافت و این مهمترین کارکردی است که فقه در طول تاریخ برای شرعی کردن زندگی مسلمانان انجام داده است./907/د102/ن
ارسال نظرات