معرفی پایان نامه‌های حوزوی؛
مناسبات خلافت اموی با مسیحیان
خبرگزاری رسا – پایان نامه «مناسبات خلافت اموی با مسیحیان» پژوهش سید رحیم سادات هاشمی است که به بررسی رابطه خلفای اموی با مسیحیان در قلمرو حکومتی امویان پرداخته است.
به گزارش خبرنگارخبرگزاری رسا، پایان نامه«مناسبات خلافت اموی با مسیحیان» برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد جامعة المصطفی العالمیه نوشته شده و رابطه امویان با مسیحیان را در زمینه‌های نظامی اقتصادی و فرهنگی مورد بررسی قرار داده است.
چکیده
تعامل و ارتباط حاکمیت با پیروان ادیان و مذاهب در قلمرو حکومتی خود، از مهم‌ترین و اثربخش‌ترین مسایل است، در این زمینه حاکمان با رویکردهای مختلف اقدام هایی انجام داده و پیامدهای متفاوتی برای آن رخ داده است.
حکومت اموی با توجه به حضور مسیحیان در قلمرو حکومتی و شهرهای مهم قلمروی آن‌ها سیاست‌هایی را در زمینه رابطه با آنان اتخاذ کرد که در ابعاد مختلف نقش داشته است.
بدین روی این نوشته در صدد آن است که رابطه خلافت اموی را با مسیحیان بیان کند که این رابطه در گونه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی بروز کرده است.
امویان برای تثبیت خود با ملت مسیحی خویش از درون و با امپراطور بیزانس از برون روابط مختلفی ایجاد کردند، هسته اصلی این نوشته یافتن عوامل مختلف این روابط است، از مهم‌ترین این عوامل نیاز امویان به تخصص مسیحیان و بکار گیری آنان در مناصب مختلف حکومتی بوده است.
نوع دیگر این عوامل به صورت فرهنگی مذهبی بود، حضور مربیان مسیحی در دربار اموی و تقلید از شیوه حکمرانی بیزانس از جمله این عوامل است، روابط امویان با مسیحیان داخل و خارج قلمرو شام پیامدهای مختلفی را به دنبال داشت.
آن‌ها توانستند با کمک این عناصر شخصیت‌های معارض خود را از میان بردارند و از حمایت مسیحیان داخلی برخوردار شوند، همچنین بهره گیری اقتصادی فراوانی نصیب آن‌ها گردید، دستیابی آن‌ها به شاه راه‌های اقتصادی، تسلط بر دریای مدیترانه و از جمله این پیامدهاست.
غیر از پیامدهای سیاسی اجتماعی، پیامدهای دیگری از نوع فرهنگی مذهبی نیز از این روابط بدست آمد، ایجاد وابستگی فرهنگی به مسیحیان و تولد فرقه‌های کلامی در میان مسلمانان نمونه‌ای از این نوع پیامدها بوده است.
مقدمه
رابطه خلافت اموی با مسیحیان را از چندین جهت می‌توان ارزیابی کرد از جهت اقتصادی، نظامی، سیاسی و غیره. برای روشن شدن هر چه بیشتر این موضوع نیاز به تبیین آن و توضیح اهداف و ضرورت‌های این تحقیق وجود دارد که در طی چند بخش در ذیل خواهد آمد.
تبیین موضوع
خلافت اموی با مرکزیت شام از دو جهت با مسیحیان در ارتباط بود، از جهت درون و دیگری از جهت بیرون، از جهت درون همان قبایل مسیحی است که از قبل از فتح شام در آنجا ساکن بودند و پس از فتح به عنوان اقلیت دینی به زندگی خود در آن سرزمین ادامه دادند.
از جهت بیرون نیز کشور شام در همسایگی امپراطور بیزانس بود. این امپراطوری، مرکز شرقی جهان مسیحیت به شمار می‌آید، منظور از رابطه خلافت اموی با مسیحیان، شمردن روابط میان این دو گروه از جهت‌های مختلف است.
جهت‌هایی چون، نظامی، سیاسی، تمدنی، فرهنگی و اقتصادی است و اینکه این روابط در سایه چه عواملی صورت گرفت، نکته مهمی که باید به آن اشاره شود این است که موضوع این تحقیق رابطه خلافت اموی با مسیحیان است و نه برعکس به عبارتی دیگر در این نوشته از طرف اموی‌ها به این روابط و عوامل و پیامدهای آن نگاه شده است، نه از طرف مسیحیان گرچه نیم نگاهی به برخی از تأثیرات اموی‌ها بر بیزانس نیز دارد.
اهداف و ضرورت‌ها
امویان در تاریخ نزدیک به یک قرن حکومت خود جایگاه مهمی میان سلسله‌های اسلامی دارند، شناخت این جایگاه ما را به شناخت هر چه بیشتر تاریخ اسلامی کمک می‌کند، محققان و نویسندگان فراوانی در مورد این سلسله به تحقیق و کنکاش پرداختند.
حتی برخی نویسندگان کتاب‌های مستقلی درباره تنها یکی از خلفای این خاندان به نگارش در آوردند و این نشان از اهمیت خلافت اموی و خلفای آن‌ها دارد، ضرورت مطالعه تاریخ امویان از آنجا آشکار می‌شود که بدانیم این حکومت در تغییر شیوه حکمرانی اسلامی، ایجاد فرقه‌های کلامی، مذاهب حدیثی و فقهی تأثیرات فراوانی داشته‌اند.
روشن است این حجم وسیع تأثیر در تاریخ اسلامی با چشم پوشی از انگیزه‌های آن‌ها، دارای عوامل و عللی بوده است که امویان توانسته‌اند با استفاده از این علل و عوامل چنین عملکردی را در تاریخ ارائه نمایند.
بدون شک یکی از مهم‌ترین علل و عوامل این تأثیرات روابط آن‌ها با مسیحیان بوده است، و مسیحیانی که به عنوان شهروند در شام زندگی می‌کردند و هم به عنوان همسایه‌ای مقتدر در کنار این سرزمین حکمرانی می‌کردند.
هدف این تحقیق شناخت هر چه بیشتر این برهه از تاریخ اسلام است و اینکه چگونه خلفای اموی برای رسیدن به اهداف خود از عوامل مختلفی استفاده کردند حتی به مسیحیانی که رقیب حکومت اسلامی به شمار می‌آمدند متوسل شدند.
به طور خلاصه می‌توان اهداف این تحقیق را به دو قسمت علمی و کاربردی تقسیم کرد؛ شناخت ماهیت خلافت اموی از جهت تعامل و ارتباط آن‌ها با مسیحیان را می‌توان به عنوان هدف علمی قلمداد کرد و ریشه‌یابی تاریخی عملکرد مذهبی، سیاسی و فرهنگی امویان که بی ارتباط با روابط با دیگر ملل نبود و نیز تأثیری که در عقاید و تفکرات مسلمانان بر جای نهادند را همگی به عنوان هدف کاربردی این نوشته معرفی کرد.
شایان ذکر است که پایان نامه«مناسبات خلافت اموی با مسیحیان» به قلم سید رحیم سادات هاشمی و با راهنمایی حجت‌الاسلام محمدرضا بارانی و با مشاوره حجت‌الاسلام حمیدرضا شریعت مداری برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته تاریخ تمدن مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) جامعة المصطفی العالمیه نوشته و در سال 1389دفاع شده است.
علاقه‌مندان به مطالعه این پایان‌نامه می‌توانند به کتابخانه جامع در «مجتمع آموزشی امین جامعة المصطفی العالمیه» مراجعه کنند./905/پ202/ی
ارسال نظرات