فرآیند تکامل معرفت و مبنای تکمیل معرفت شناسی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد، رییس شورای مدیریت حوزه علمیه تهران عصر امروز دوشنبه سیزدهم آذرماه در نشست علمی «تاثیر آراء معرفتی متفکران اسلامی بر تفکر غرب» که در تالار اجتماعات علامه جعفری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد در رابطه با اصالت و عدم اصالت «معرفت ناممکن یا معرفت بلامانع» و تبیین‌های گوناگونی که نوعا مبتلا به افراط و تفریط است با ذکر چهار مقدمه به تبیین ساده و واقع گرایانه فرآیند تکامل معرفت و مبنای تکمیل معرفت شناسی پرداخت.
حجت الاسلام و المسلمین رشاد گفت: معرفت تام و تناهی ناپذیر مختص ذات تام و متناهی است، لذا به اقتضای ذات محدود و مشروط این معرفت نیز محدود و مشروط می‌گردد اما این به این معنا نیست که معرفت لزوما و دائما آمیخته به خطا باشد بلکه می تواند صائب نیز باشد
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: علاوه بر خصایص نوعی و ذاتی انسان، خصایص شخصی که سلبی و ایجابی هستند می‌توانند بر معرفت تاثیر بگذارند به گونه‌ای که خصایص ایجابی عامل رشد و خصایص سلبی مانع تکمیل معرفت می‌شود.
وی با بیان این‌که امور متعلق به معرفت همه دارای سرشت و صفات یکسان نیستند اظهار داشت: در فرآیند تکمیل معرفت علاوه بر فاعل شناسه، خصوصیات شناخته هم نقش ایفا می‌کنند به گونه‌ای که برخی از قابلیت‌ها شناخت پذیری بالا، برخی شناخت پذیری پایین و برخی هم مانند ذات حضرت الهی که پیامبر الهی نیز قادر به شناخت آن نیست، شناخت ناپذیرند.
رییس شورای مدیریت حوزه علمیه تهران خاطرنشان کرد:علاوه بر دوضلع شناخت‌گر و فاعل شناسه که بازیگران نقش اصلی معرفت شناسی هستند ضلع دیگری به عنوان «چه کسی را شناخت؟» وجود دارد که به دو دسته شناخت‌یار و شناخت شکست‌ها که به نحو ایجابی و سلبی نقش ایفا می‌کنند تقسیم می‌شوند.
وی در پایان در رابطه با نتیجه چهار مقدمه فوق اظهار داشت: اضلاع اعلام شده با تعامل با یکدیگر، موجب ایجاد یکی از سه وضعیت می‌شود؛ یا «فاعل شناسه از واقع فاصله می‌گیرد و دچار جهل پیچیده می‌گردد» یا «فاعل شناسه در جهل ساده باقی بماند و همان تعجب از واقع را داشته باشد» و یا این‌که «تقرب به واقع پیدا می‌شود اما واقع آن گونه که باید، کشف نشده است و تنها اطلاعات اولیه ساده و نارسی به کف آمده است» اما ممکن است شناخته از تمامی صلاحیت‌های آفاقی و انفسی برخوردار باشد و در کنار آن شناخت‌یارها نیز در دسترس باشند و شناخته هم قابل شناخت باشد، در این شرایط تکمیل معرفت به وقوع می‌پیوندد»/9598/پ202/ص