ضرورت استفاده از تکنیکهای آموزشی در ارائه دروس سطح عالی
وی در ادامه با اشاره به ضرورت برخورداری اساتید ازصلاحیت لازم علمی در تدریس متون افزود: کتابهایی که اکنون در حوزه به عنوان متون سطوح عالی تدریس میشود کتب آموزشی نیست و نویسندگان آن، کتب را برای تدریس و آموزش ننوشتهاند و از نگارش آن چنین هدفی نداشتهاند.
حجتالاسلام فخار طوسی اظهار داشت: این کتابها نتیجه تحقیقات یک فقیه یا دانشمند اصولی است که در قالب یک متن برای بهرهگیری مخاطبان منتشر شده است.
وی با اشاره به تدوین نشدن متون جدید و متناسب با ادبیات روز که مد نظر بزرگان حوزوی و مقام معظم رهبری است، خاطر نشان کرد: ازاینرو درشرایط حاضر باید با همین متون مفاهیم را انتقال دهیم و برای انتقال مفاهیم با این متون نیاز به استفاده از تکنیکهای آموزشی است.
این استاد سطح عالی حوزه علمیه قم ادامه داد: زمانیکه بحث استفاده از تکنیکهای آموزشی مطرح میشود، ذهنها به سمت استفاده از ویدئو پروژکشن و ابزار کمک آموزشی همچون تخته و جزوه و مانند آن میرود، در صورتی که اینها ابزار کمک آموزشی است اما بحث ما تکنیک است، یعنی متدها و تواناییهایی که انسان با استفاده از آنها بتواند مفاهیم را انتقال دهد.
وی با بیان اینکه کتابهای کفایه، رسائل و مکاسب دو سطح عمومی و تخصصی دارد، یادآور شد: سطح عمومی آن مطالبی از کفایه، رسائل و مکاسب است که نشانگر فضل طلاب است، یعنی هر طلبهای که این کتب را خواند باید این مقدار مطلب را بداند و اینها استخوانبندی فقه و اصول را تشکیل میدهد.
حجتالاسلام فخار طوسی ابراز داشت: در جریان تدریس و تحصیل این متون گاهی«ان قلت» ها و مباحث حاشیهای مطرح میشود که دربردارنده سطح تخصصی مطالب است و یکی از تکنیکهای آموزشی این است که استاد این دو سطح را از هم جدا کند.
وی با اشاره به شیوه تدریس دروس سطوح عالی گفت: در شیوه تدریس کنونی، استاد از ابتدای کتاب خط به خط شروع به تدریس میکند و چون مطالب عمومی و تخصصی با هم مطرح میشود، گاهی طلاب دچار سردرگمی میشوند و رشتۀ بحث از دستشان خارج میشود که بحث در کجا و بر سر چه موضوعی بود.
این استاد سطح عالی حوزه علمیه قم تأکید کرد: ازاینرو لازم است استاد با زمانبندی مناسب مطالب عمومی را از مطالب تخصصی جدا کند و من این کار را امسال شروع کردهام.
وی با اشاره به طرح درس به صورت پرسش و پاسخ گفت: طرح درس به صورت پرسش و پاسخ، اگر به همان معنای سنتی مألوف دراذهان باشد شاید اکنون درست جواب ندهد به نظرمی رسد که صحیح آن است که ما کرسی درس را طوری اداره کنیم که طلاب و دانشجویان در بحثها مشارکت کنند و حس نکنند که صرفا یک مستمع هستند.
حجتالاسلام فخار طوسی بیان داشت: اساتید باید شأن طلبه را از یک مستمع به شریک بحث ارتقاء دهند و این مهم با روش پرسش و پاسخ، ارجاع کار و بحث و ارائه تحقیق و پژوهش حول یک محور به طلاب و دانشجویان ونیز برگزاری کلاس به صورت بحث آزاد انجام میشود، که یکی از تکنیکهای مترقی آموزشی است.
شایان ذکر است، حجتالاسلام جواد فخار طوسی هر روز صبح به جز روزهای پنجشنبه از ساعت هشت تا 9 به ارائه درس مکاسب از مبحث شروط و از ساعت 9 تا 10 به ارائه درس کفایه از مبحث«ضد» درمدرس 38 مدرسه عالی آیتالله گلپایگانی(ره) میپردازد.
گفتنی است، حجتالاسلام فخار طوسی شرح لمعه را از محضر بزرگانی همچون مرحوم مدرس افغانی، هادوی، خاتمی و دروس مکاسب، رسائل و کفایه را از محضر بزرگانی همچون آیتالله پایانی، قدیری و اعتمادی آموختهاند./919/ت302/ن