آمریکا هیچ راه حقوقی برای باز پس گیری هواپیمای بدون سرنشین ندارد

ناصر قربان نیا، استاد حقوق دانشگاه مفید، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به شکار پهپاد آمریکایی گفت: در پاسخ به این سوال که آیا پهپاد آمریکایی در تملک ایران است یا آمریکا و آیا امکان بازپس‌گیری آن از مجرای حقوقی وجود دارد یا نه؟ گفت: یک اصل مسلم در حقوق بین الملل وجود دارد که هیچ دولتی حق تجاوز به کشور دیگر را ندارد و هیچ دولتی نمی‌تواند از زور به عنوان سیاست ملی استفاده کند.

وی در ادامه اظهار داشت: آنچه که در منشور ملل متحد هم آمده است منع توسل به زور توسط دولت هاست که به عنوان یک قاعده، به صورت امری بین‌المللی و تخلف ناپذیر در حقوق بین الملل در آمده است و از چنان بداهتی برخوردار است که هیچ کس نمی تواند با آن مخالفت کند و هرگونه توافقی برخلاف آن از درجه اعتبار ساقط است.

ورود پهپاد به آسمان ایران، بی گمان یک تجاوز است
این استاد حقوق بین الملل خاطر نشان کرد: فرستادن این پهپاد یک نوع تجاوز محسوب می شود، بر اساس قطعنامه تعریف تجاوز سازمان ملل متحد، عبور نیروهای نظامی یک کشور از مرزهای سرزمینی و ورود به سرزمین یک کشور اعم از زمین، هوا یا دریا و هرگونه تحرک، تجاوز محسوب می‌شود بنابراین در متجاوزانه بودن این اقدام هیچگونه تردیدی وجود ندارد.

وی یادآور شد: بر اساس ماده 51 منشور ملل متحدد هر دولتی که مورد تجاوز قرار گیرد حق دفاع مشروع دارد و حق دفاع مشروع هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بین المللی به عنوان یک حق ذاتی و طبیعی شناخته شده است.

این نویسنده و پژوهشگر حوزوی تأکید کرد: دولت ایران در برابر این تجاوز خصمانه ایالات متحده حق دفاع مشروع داشت و همانطور که می توانست این پهپاد را بر فراز آسمان سرنگون و متلاشی کند حق داشت آن را به تصرف خود در آورد؛‌ بنابراین بی‌گمان این پهپاد می‌تواند جزو مایملک جمهوری اسلامی ایران محسوب شود.

قربان نیا تصریح کرد: اگر وضعیت میان ایران و ایالات متحده آمریکا را وضعیت جنگی تلقی و تعریف نکنیم، اقدام آمریکا اقدام تجاوزکارانه و خصمانه بوده و اقدامات نیروهای نظامی ایران دفاع مشروع محسوب می شود.

وی بیان داشت: تصرف پهپاد آمریکایی ـ که نقض حاکمیت ملی ایران و قاعده لزوم احترام به حاکمیت ملی کشورها را نقض کرده ـ یک اقدام مشروع است و در این که این اقدام آمریکا از جهات مختلف خلاف و تجاوز محسوب می شود هیچ شک و تردیدی وجود ندارد.

این استاد حقوق بین الملل ابراز داشت: ممکن است کسانی این وضعیت میان ایران و آمریکا را جنگ توصیف کنند،‌ اما بنده مایل نیستم که این حالت را چیزی فراتر از یک حالت تعارض و روابط سرد و تیره و خصمانه بدانم چون آثار مختلفی بر جنگ مترتب است و اگر وضعیت را وضعیت جنگی بدانیم جاسوسی که از سوی ایران دستگیر شود باید از امتیازات اسیر برخوردار شود.

وی تأکید کرد: در وضعیت کنونی که جنگی وجود ندارد تجاوز محرز است و اقدام دولت جمهوری اسلامی ایران دفاع مشروع بوده و همانگونه که می توانسته آن را سرنگون کند به تسخیر خود درآورده است.

قربان نیا خاطر نشان کرد: یکی دیگر از کارهایی که این هواپیماهای بدون سرنشین انجام می دهند، عبارت است از قتل هدفمند اشخاصی که مورد نظر آمریکا است، با توجه به تهدیدهایی که اخیرا برخی از نیروهای نظامی و امنیتی آمریکا کردند و برخی از شخصیت های ایران را مورد تهدید قرار دادند ما این اقدام را اقدام خلاف و متجاوزانه دیگری محسوب می کنیم و حتی می ‌وان اینگونه تفسیر کرد که آمریکا می‌خواسته یک جنگ تمام عیار فیزیکی با استفاده از هواپیمای بدون سرنشین انجام دهند.

وی تصریح کرد: به این اعتبار هیچ شک و تردیدی وجود ندارد که ایالات متحده آمریکا هیچ راه حقوقی برای باز پس‌گیری هواپیمای بدون سرنشین ندارد.

 
قربان نیا اظهار داشت: حتی اگر کسی بگوید که این هواپیما غنیمت محسوب نمی‌شود و امکان بازپس گیری آن وجود دارد، ما سخن دیگری داریم، آمریکا اموال بسیاری از جمهوری اسلامی در تصرف خود دارد و از باز پس دادن آن اموال خودداری می کند.

پهپاد بجای بخشی از اموال مصادره شده ایران در آمریکا
وی یادآور شد: دادگاه های آمریکا با نقض مصونیت قضایی ایران محاکمات بسیار پوشالی را ترتیب می دهند و ایران را به جزای نقدی گزافی محکوم می کنند و از این اموال در اختیار «خواهان»‌ها قرار می‌دهند. بنابراین با شکار این پهپاد، بخشی از اموال آمریکا در اختیار ما قرار گرفته و جمهوری اسلامی ایران می تواند از آن استفاده کند.

این نویسنده و پژوهشگر حوزوی تأکید کرد: اگر شرایط، شرایط عادی باشد و دولت آمریکا یا هر کشوری هواپیما یا کشتی‌اش به نحو غافلانه وارد آسمان یا آب های سرزمینی کشور دیگری شود و آن کشور عذرخواهی کند و بیان کند آن اقدام، اقدام تجاوزکارانه نبوده، در روابط عادی ممکن است آن هواپیما یا کشتی مسترد شود.

وی تصریح کرد: اما وضعیت بین ایران و آمریکا متفاوت است و آمریکا اگر نه به طور صریح، ضمنا به جاسوسی بودن، متجاوزانه و خصمانه بودن این رفتار مهر تأیید زده و دنیا هم این اقدام آمریکا را ولو این که صریحا تقبیح نکند به طور ضمنی تقبیح می کند.

این استاد حقوق بین الملل بیان داشت: بر پایه حقوق بین الملل و نظام های حقوقی داخلی که یک اصل اخلاقی و عقلانی است و آن عبارت است از این که هیچ دولت یا شخصی نمی‌تواند از عمل خلاف خود سود ببرد، ‌اگر قرار باشد چنین پهپادی در اختیار دولت متجاوز قرار بگیرد معنایش این است که دولت متجاوز در حالی که عمل خصمانه انجام داده که موجب مسؤولیت بین المللی اوست در حالی که مسؤول شناخته نشده، از عمل خلاف خود سود هم برده و احیانا توانسته از داده های جاسوسی آن هواپیما بهره هم ببرد.

وی در پایان گفت: بنابر این از همه اصول مرتبط حقوق بین الملل می توان استفاده کرد که هیچ راه حقوقی برای باز پس گیری این پهپاد توسط ایالات متحده آمریکا وجود ندارد و این پهپاد به صورت مشروع در اختیار ایران است./919/ت301/ع