سفر رئیسی به سوریه همراه با جشن پیروزی دو ملت بر تروریسم بین المللی بود

اشاره: کشور سوریه از جمله کشورهای همپیمان و دوستی است که از روز اول ارتباط با جمهوری اسلامی ایران، حسن نیت خود را در روابط سیاسی‌اش نشان داده است. همانطور که سوریه روزگاری ایران را در مقابل هجمه چند ده کشور زورمند جهان تنها نگذاشت، ایران نیز سوریه را در مقابل حضور تروریست‌هایی از ملیت‌های مختلف و تحت حمایت استکبار جهانی رها نکرد. سفر آیت الله رئیسی را به این کشور با توجه به ظرفیت‌های مکنون سوریه در حوزه‌های مورد نیاز اقتصادی، امنیتی و سیاسی، می‌توان از این جهت حائز اهمیت دانست که برای دو ملت، ارتباطی حساس و حیاتی وجود دارد. برخلاف سایر سفرها و دیدارها، روابط حسنه و دیپلماتیک میان ایران و سوریه، ناشی از عمق محبتی است که میان مردم و ملت دو کشور وجود دارد.

از این رو خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا به سراغ دکتر سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس ارشد مسائل بین المللی و منطقه رفت تا درباره اهمیت و ابعاد سفر آیت الله رئیسی، رئیس جمهور ایران به سوریه گفت‌وگو کند.

رسا ـ نوع تعامل و ارتباط میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و سوریه از نظر سیاسی چگونه است و پیشینه این ارتباط چگونه شکل گرفت؟

تعاملات دو کشور جمهوری اسلامی ایران با جمهوری عربی سوریه به سال‌های ابتدای پس از پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد. البته حمایت‌های این کشور در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، از انقلابیون و نیز از حرکت انقلابی حضرت امام نیز جزو مواردی است که می‌توانیم در حوزه این ارتباطات صحبت کنیم. در حقیقت سابقه آشنایی کشور سوریه با انقلاب اسلامی به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد. حتی برخی از مجاهدانی که در رکاب نهضت حضرت امام بودند، در سوریه مدتی را گذراندند. آن‌ها آموزش‌هایی را در ارتباط با حوزه مسائل انقلابی و دفاعی را در آن زمان دیده‌اند که شاید در شرایط کنونی، موضوع حاضر محلی از اعراب نداشته باشد.

ولی سوریه اولین کشوری بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت انقلابی را به رسمیت شناخت و ارتباطات خود را آغاز کرد. با توجه به دیدگاه حضرت امام(ره) نسبت به فلسطین، آرمان آن و رژیم منحوس اسرائیل، قطعاً نقاط مشترک قابل توجهی میان رهبران سوریه و ایران وجود داشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها بحث آرمان فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی بود. دولت سوریه جزو کشورهای خط مقدم مقابله با رژیم صهیونیستی بودند. این نکته اهمیت دارد که با شروع جنگ تحمیلی، یکی از مراکز تأمین بخشی از نیازهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران از طریق سوریه بود. سوریه هم در این مسائل به ملت ایران کمک کرد و هم با مسدود کردن مسیر لوله نفت عراق به بندر عقبه، ضربه قابل توجهی به توان اقتصادی رژیم بعث عراق وارد ساخت.

البته بعداً آن‌ها از طریق کشورهای مرتجع عربی، اروپایی، آمریکا و ... به صدام کمک کردند؛ اما این حرکت شجاعانه آقای حافظ اسد که بر علیه این کشور انجام داد، ارتباط میان ایران و سوریه را تقویت کرد. البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که پس از دفاع مقدس شاید رابطه به یک رابطه معمولی تبدیل شد و موارد بارز قابل بیان وجود ندارد. البته در حوزه‌های خاص و ویژه شاید مطالبی وجود داشته باشد؛ اما زمان حمله همه جانبه تروریسم به کشوری همچون سوریه که در خط مقدم مقابله با رژیم صهیونیستی و حمایت از آرمان فلسطین بود، جمهوری اسلامی هم بر اساس درخواست کمک رسمی که نظام قانونی سوریه بود، به مقابله با تروریست‌های مورد حمایت نظام سلطه در این کشور پرداخت.

رسا ـ استقبال گسترده و گرم مردم سوریه از رئیس جمهور ایران حاوی چه پیام مهمی برای کشورهای جهان است؟

تقریباً نزدیک به ده سال جمهوری اسلامی ایران، کمک‌های شایان خود را برای مردم سوریه جهت مقابله با تروریسم و تجزیه این خاک و در حقیقت برای جلوگیری از افزایش قدرت رژیم صهیونیستی، تقدیم کرد تا به این پیروزی نائل آمدند. با حضور آیت الله رئیسی، رئیس جمهور کشور ایران در حقیقت دو ملت جشن پیروزی را برگزار کردند. استقبال مردمی برای نماینده ملت ایران، حاوی یک پیام مهم بود که گفتند پیروز جنگ سوریه با تروریسم مورد حمایت نظام سلطه، ایران است. تروریسمی که از بیش از هشتاد کشور، افرادی برای ایجاد خشونت و حرکت‌های تکفیری به سوریه اعزام شده بودند. آن‌ها اعلام کردند که این پیروزی را فراموش نکرده‌اند. آن‌ها با این جشن و استقبال گرم و گسترده، بر روی شایعاتی که در رسانه‌های گوناگون درباره اینکه کشورهای دیگر در حال پر کردن جای ایران در سوریه هستند خط بطلانی کشید.

در این سفر مشخص شد که جایگاه ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران در میان ملت سوریه چگونه است. قدرشناسی مردم سوریه نشان دهنده این است که آقای بشاراسد و مقامات عالی این کشور که بارها اعلام کرده‌اند در بازسازی سوریه، کشورهایی که ما را در مقابله با تروریسم کمک کرده‌اند در اولویت قرار خواهیم داد، صحبتی است که پشتوانه‌ای کاملاً مردمی دارد و یک تعارف سیاسی نیست. قطعاً و یقیناً این سخن پیام بسیار مهمی بود. جمهوری اسلامی در کنار اینکه پیروز این جنگ است و مدافعان حرم با فرماندهی حاج قاسم سلیمانی نشان دادند که خون ایرانی و سوری عجین شده است و مردم و نظام سیاسی سوریه قدردان این تلاش‌های فرماندهان و مدافعان حرم هستند.

رسا ـ ثمره افزایش عمق همکاری‌های مشترک میان سوریه و ایران، از جهات سیاسی، اقتصادی و امنیتی چه منافعی را برای مردم دو طرف به دست خواهد آورد؟

از جهت سیاسی می‌توانند در حوزه مسائل کشورهای عربی، اسلامی، بین المللی و ... همکاری‌های بسیار صمیمانه‌ای را داشته باشند. امروز که باهم صحبت می‌کنیم، موضوع بازگشت سوریه به اتحادیه عرب مطرح می‌شود که خود این نکته نشان دهنده این است که سوریه می‌تواند صدای جمهوری اسلامی ایران، مقاومت، مقابله با رژیم کودک کش صهیونیستی در اتحادیه عرب باشد.

البته باید در حوزه اقتصادی این نکته را در نظر داشته باشیم که در حقیقت از چند سال پیش موضوع بازسازی سوریه در دولت قبلی ایران و در بخش خصوصی، مطرح بود. البته سرعتی نداشت. دولت سیزدهم که حضور چندباره مقامات سیاسی، اقتصادی، بانکی، تجاری و بخش خصوصی ما در حوزه مسائل اقتصادی و تجاری در سوریه افزایش پیدا کرد، این راه تازه آغاز شد. توافقات نه گانه‌ای که در حوزه‌های مختلف با حضور دو رئیس جمهور ایران و سوریه و نیز مقامات مربوط منعقد شد، بخش اعظمی از آن در حوزه مسائل اقتصادی، تجاری، بانکی، گمرکی و پولی و مالی است که در حقیقت رسانه‌ها بایستی این را به طور مستمر از نهادها، دستگاه‌ها و وزارت خانه‌های مسؤول پیگیری کنند. نبایستی نسبت به این موضوع هیچ کاستی رخ بدهد؛ چرا که برای دو ملت قابل قبول نیست.

به ویژه ارتباط هرچه سریع‌تر خط راه آهن ایران، عراق و سوریه که می‌تواند بندر عباس و مراکز مختلف ما را در داخل کشور به ساحل مدیترانه وصل کند. یعنی در حقیقت اتصال خلیج فارس به مدیترانه به این مفهوم است که ما می‌توانیم مجدداً با محوریت سه کشور ایران، عراق و سوریه طلعیه‌ای را برای ایجاد تمدن نوین اسلامی را ایجاد کنیم. وقتی که خط راه آهن ایران به عراق و سوریه متصل شود، موضوع آسیای میانه و قفقاز، پاکستان و هند که بخشی از اتصال راه آهن آن‌ها وجود دارد، با محوریت جمهوری اسلامی ایران، می‌توان شکوفایی قابل توجهی را در مسیر این خط آهن که در حاشیه او حتی موضوع بهره برداری و شرایط دیگر اقتصادی مانند کشاورزی و گردشگری را پیگیر شویم و باعث بهبودی شرایطی خاص شود. البته در این مورد به نظر من می‌رسد که در حال حاضر نمی‌توانیم صحبت کنیم؛ چرا که در شروع قرار داریم. خود همین مسأله نیازمند مصاحبه‌ای مستقل است که بایستی به کسانی که در این حوزه آشنایی دارند بروید.

در مسائل امنیتی نیز ارتباط میان ایران و سوریه باعث حفظ و کمک بیشتر به امنیت جهان اسلام و نیز خطوط مقدم مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی و نشانه توانمندی این موضوع است که حضور جمهوری اسلامی و فعالیت آن در منطقه، امنیت ساز است. این ارتباط برعکس آن چیزی است که آمریکایی‌ها، فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها و در رأس آن رژیم صهیونیستی در منطقه بر علیه امنیت منطقه فعالیت کرده و نشان داده‌اند. فعالیت جمهوری اسلامی و گفت‌وگوهایی که در حوزه مسائل امنیتی میان جمهوری اسلامی ایران، عربستان، سوریه، کشورهای عربی منطقه و مجموعه‌هایی که در این منطقه غرب آسیا و خلیج فارس هستند، به این مفهوم است که مشعل امنیت در منطقه غرب آسیا می‌تواند با انرژی و میدان داری جمهوری اسلامی ایران به نتایج مطلوبی برسد که همه مردم منطقه بتوانند از آن بهره‌مند شوند.