حکمت امامت فرزندان ائمه تشریح شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پنجاه و چهارمین شماره پرتو پژوهش، در پاسخ به پرسش‌های دینی با موضوع «حکمت امامت فرزندان ائمه(ع)» از سوی واحد پاسخ به سؤالات عقیدتی معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی فقه منتشر شد.
پنجاه و چهارمین شماره پرتو پژوهش، عقیده امامیه را درباره مقام امامت از زبان بزرگان شیعه بیان کرده است، در بخشی از آن می‌خوانیم: «علامه حلی در یک عبارت کوتاه کلامی، از باب قاعده لطف، امامت را لطف الهی دانسته و نصب و تعیین آن را از آن خدا می‌داند و شهید ثانی از علمای قرن هفته در این‌باره معتقد است که وجود امام، لطفی از جانب خداوند در راستای هدایت انسان است که آن را انجام داد و ایجاد این لطف بر خدا واجب است؛ زیرا ایجاد امام، عام است و شامل ریاست دنیوی و شریعت می‌شود و امام به خاطر عصمتی که در وجود اوست، صلاح و مصلحت امور زندگی و اخروی مردم را پیش کشیده و فساد را از آنان دور می‌سازد».
این نوشتار در ادامه با اشاره به سخن علامه مظفر از علمای متأخر در کتاب عقائد الامامیه آورده است: «اعتقاد ما بر این است که امامت همانند نبوت به نصّ از جانب خداوند است که این نصّ از سوی رسول خدا یا امامی که به نصّ خدا به این مقام برگزیده شده، هنگام معرفی امام بعدی بیان کرده است و مقام امامت همانند مقام نبوت به نصّ خداست؛ بنابراین مردم حق ندارند درباره کسانی که خدا آنان را هدایتگر عموم بشر قرار داده، با هم مخاصمه کنند».
در بخش دیگری از این پاسخ برای اثبات سخن امامیه، دلایل متعددی از قرآن و روایات مانند آیات 124 سوره بقره، 72 و 73 سوره انبیا، 24 سوره سجده، 68 سوره قصص و 31 و 32 سوره زخرف آمده و در ادامه به کیفیت استدلال علامه مجلسی به آیه اشاره دارد.
علامه مجلسی بر عدم صلاحیت و اختیار انسان در گزینش امام، این‌گونه استدلال کرده است: «صریح آیه‌های 31 و 32 سوره زخرف، آن است که قسمت و تقدیر روزی و مراتب دنیوی به دست خداست؛ پس سزوارتر است که مراتب اخروی و درجات معنوی، همانند نبوت و امامت به تعیین خدا باشد و خداوند تعیین آن را به بندگان موکول نکند».
این نوشتار با توجه به آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع) در پایان نتیجه می‌گیرد که: «مقام امامت که محور اتصال انسان با خدا و استمرار نبوت است، همانند مقام نبوت تحت اختیار خداوند است. به این بیان که خداوند این مقام‌ها را خودش جعل می‌کند و پیامبر و امام را برای تصدی این امور برمی‌گزیند و در جعل این امور و نصب متصدیان آن‌ها، بشر هیچ نقش و اختیاری ندارد؛ چراکه برای نبوت و امامت ویژگی‌هایی شرط است که عقل بشر قاصر از درک باطن انسان و تشخیص و احراز آن ویژگی‌ها برای فرد است».
در بخش دیگری از این نشریه آمده است:«یکی از شبهات و سؤالاتی که پیرامون بحث امامت مطرح می‌شود، آن است که در سلسله نورانی امامان هدایت، چرا امامت به فرزندان‌شان منتقل می‌شد، با این‌که آن بزرگواران برادرانی نیز داشتند؛ مانند امام حسن عسکری(ع) که برادرش «جعفر» بود؛ پس چرا مقام امامت به فرزندش حضرت بقیةالله(عج) منتقل شد، نه برادرش؟
پاسخ نقضی شرح می‌دهد که در میان ائمه اطهار(ع) پس از شهادت امام حسن(ع)، مقام امامت به برادرش امام حسین(ع) منتقل شد؛ با این وجود، سؤال کلیت ندارد.
پاسخ حلّی نیز اینچنین است که در باور شیعه، مقام امامت عهدی الهی است که تنها افراد شایسته به آن مقام می‌رسند، نه همه افراد انسان؛ به عبارت دیگر امامت همانند نبوت است و از مقاماتی است که خداوند آن را وضع کرده و به کسانی که لایق آن باشند واگذار می‌کند؛ زیرا در امامت ویژگی‌هایی مانند عصمت و اعلمیّت شرط است که خداوند آن را عطا می‌کند».
گفتنی است، پرتو پژوهش نوشتاری در پاسخ به پرسش‌های دینی، هر هفته از سوی معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی فقه منتشر می‌شود که پنجاه و چهارمین شماره آن به بررسی «حکمت امامت فرزندان ائمه(ع)» پرداخته است. /920/ن 601/ن