مقاومت؛ مثل طیب و حاج اسماعیل / توصیه آیتالله قاضی طباطبایی در آبان ۴۲
آیتالله سید محمدعلی قاضی طباطبایی از یاران امام خمینی، نقش موثر و کمنظیری در گسترش نهضت امام در خطه آذربایجان ایفا کرد و به طوری که او را خمینی آذربایجان میدانستند. وی بعد از انقلاب به عنوان نماینده حضرت امام و امامجمعه تبریز انتخاب شد. او در ۱۰ آبان ۱۳۵۸ توسط گروهک فرقان ترور شد و به درجه شهادت نائل آمد و نخستین شهید محراب نام گرفت.
آیتالله قاضی طباطبایی در دهه چهل از پیشگامان مبارزه با رژیم پهلوی بود بطوری که سالها تبعید؛ تنها یکی از مرارتهایی بود که او در این راه تحمل کرد. همچنین واکنش او به حوادث روز و مسائل مرتبط با نهضت همواره زیر نظر دستگاه امنیتی رژیم پهلوی بود. حساسیت ساواک نسبت به سخنرانیها، دیدارها و اعلامیههای قاضی طباطبایی منجر به گزارش اقدامات او میشد.
مسئله اعدام طیب حاج رضایی و حاج اسماعیل رضایی دو تن از بازاریهای تهران که پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲توسط رژیم پهلوی دستگیر شده بودند، از جمله حوادثی بود که واکنشهای متفاوتی را در آن دوران خفقان و سرکوب برانگیخت. اما در تبریز آیتالله قاضی طباطبایی حدود هفت روز پس از این اتفاق سخنان مهم ایراد کرد که در گزارشهای امنیتی بازتاب یافت.
رهبر نهضت اسلامی در تبریز خطابه خود را به مقاومت طیب و حاج اسماعیل در برابر رژیم اختصاص داد و مردم را به ایستادگی در مقابل دستگاه پلید تشویق کرد. او ضمن این سخنان به وضع خفقان حاکم در جامعه و سلطه بیگانگان بر کشور اعتراض کرد.

در متن این سند که در ۱۷ آبان ماه ۱۳۴۲ گزارش شده آمده است: « ساعت ۱۹۰۰ روز ۱۵ جاری قاضی طباطبایی سخنانی بشرح زیر در مسجد ایراد نمود. در مورد طیب و حاجی رضایی[حاج اسماعیل رضایی] گفت که دو نفر جوان رشید مسلمان را تیرباران کردند آنها در راه دین شربت شهادت نوشیداند. تمام روحانیون تبریز بروح آن دو نفر درود میفرستند و به خانواده آنها تسلیت میگویند و اضافه نمود ای طیب و حاج رضا [حاج اسماعیل رضایی] بخوابید روح شما زنده است جمعیت[!] با این وضع مسلمانی نمیشود و نمیتوان در مقابل دستگاه پلید ایستادگی نمود ما نیز باید مثل این دو نفر شهید مقاومت بخرج داده و مسلمانی را سرمشق بگیریم روحانیون اطراف را دستگیر کردند و بسازمان میبرند و بانها[به آنها] میگویند بچه [به چه] علت طوماری را امضاء کردهاند که این مجلس قلابی است پس چرا بما نمیتوانند بگویند[؟] ما که امضاء اعلامیه منتشر کردیم چرا ایران زیر پای خارجیها است حکومت چرا همیشه از قرآن دم میزند ما مسلمان دو نفر جوان را تیرباران میکنند که از این پشتیبانی کردن قدغن است چرا برخلاف قانون اساسی رفتار میکنند. ۲۶۸-۴۲/۸/۱۷ سلیمی»