شرم‌الشیخ و شکست روایت‌سازی غرب درباره انزوای ایران
بر خلاف این که برخی اصلاح‌طلبان عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ را فرصت‌سوزی دیپلماتیک توصیف می‌کنند برخی تحلیلگران نیز معتقدند که غیبت ایران در چنین نشستی نه نشانه انزوا، بلکه تأکیدی بر استقلال و عزت دیپلماسی جمهوری اسلامی است.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، بحث درباره عدم حضور ایران در اجلاس «شرم‌الشیخ» همچنان در برخی رسانه‌ها ادامه دارد. جریان اصلاح‌طلب با تکرار ادعای «فرصت‌سوزی در عرصه دیپلماسی»، تصمیم تهران برای شرکت‌نکردن در این نشست را مورد انتقاد قرار داده‌اند. روزنامه اصلاح‌طلب هم‌میهن نیز در تیتر اصلی خودنوشت «نه به شرم‌الشیخ» و توضیحات وزارت خارجه را توجیه خواند. این روزنامه مدعی شد از ابتدا نیز می‌شد پیش‌بینی کرد که رئیس‌جمهور در این نشست حضور نخواهد یافت و افزود: «توضیحات آقای عراقچی نشان داد که نه‌تنها منطق دیپلماتیک در ادبیات وزارت خارجه کم‌رنگ شده، بلکه استدلال‌های مطرح‌شده نیز اقناع‌کننده نیست.»
این روزنامه در ادامه با طرح این پرسش که «چگونه با غیبت در اجلاس‌های بین‌المللی می‌توان مدعی نقش‌آفرینی منطقه‌ای بود؟»، نوشت که بهتر بود ایران دیدگاه‌های خود را در همان نشست بیان می‌کرد.
حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ می‌توانست یک اتفاق مثبت باشد
در همین زمینه، محمد ایرانی، سفیر پیشین ایران در کویت، لبنان و اردن نیز گفته که حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ می‌توانست یک اتفاق مثبت باشد. حتی حضور هیئتی در هر سطحی از سوی ایران، فرصتی برای گفت‌وگو فراهم می‌کرد و تصور نمی‌کنم تبعات خاصی برای کشور داشت. البته مشارکت واقعی به معنای حضور فعال در روند بحث‌های مربوط به طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ است.»
وی ادامه داد که اگر ایران در این اجلاس شرکت می‌کرد، تا حد زیادی می‌توانست از بن‌بست دیپلماتیک خارج شود، به‌ویژه آنکه دعوت رسمی از جمهوری اسلامی نشان‌دهنده به‌رسمیت‌شناختن وزن و جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای بود.
همچنین انجمن مهندسان ایران هم در نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشت که نشست شرم‌الشیخ، فرصتی تاریخی برای بازگشت ایران به دیپلماسی از موضع برابر و عزتمندانه است. رد یا بی‌توجهی به چنین دعوتی، به معنای انزوای داوطلبانه و واگذاری صحنه سیاست منطقه‌ای به دیگران است.
نبود ایران در نشست مصر به معنای بی‌تأثیری در روند آینده غزه نیست
از سوی دیگر، سید رضا صدرالحسینی، کارشناس ارشد سیاست خارجی، با رد این دیدگاه گفت: ایران به‌صورت مستقیم با کشورهایی مانند مصر، قطر و همچنین با گروه‌های فلسطینی در ارتباط است و مواضع خود را منتقل کرده است؛ بنابراین حضور یا عدم حضور در شرم‌الشیخ مهم است، اما نبود ایران در این نشست به معنای بی‌تأثیری در روند آینده غزه نیست.
اجلاس شرم‌الشیخ نمایشی با نقش اولی ترامپ است
محمدحسین رنجبران، مشاور سابق وزیر امور خارجه، نیز در صفحه شخصی خود در ایکس نوشت: اجلاس شرم‌الشیخ نمایشی با نقش اولی ترامپ و سناریوی تحقیر سران اروپایی و عربی بود. وزارت خارجه جمهوری اسلامی و آقای عراقچی با هوشمندی تصمیم گرفتند نام ایران را وارد این نمایشنامه نکنند.
حضور در اجلاس شرم الشیخ مایه تحقیر است
در همین زمینه، سیاوش اردلان، خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی نیز در تحلیلی از تصمیم تهران حمایت کرد و نوشت: اجلاس صلح شرم‌الشیخ ترکیبی از مسابقات قدیمی ملکه زیبایی آمریکا بود که ترامپ در آن سخنرانی می‌کرد و بقیه، از سر چاپلوسی، مجیزش را می‌گفتند. اگر ایران تغییری در سیاست خارجی خود نداشت، حضور در چنین اجلاسی مایه تحقیرش می‌شد.
بازیگری در عرصه بین‌المللی تنها به حضور فیزیکی در نشست‌ها محدود نمی‌شود
پیش‌تر هم سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرده بود که تمامی ابعاد موضوع حضور در اجلاس شرم‌الشیخ بادقت در جلسات کارشناسی، چه در داخل وزارتخانه و چه در خارج از آن، بررسی شده است.
وی افزود که در نهایت، با ارزیابی دقیق مزایا و معایب حضور یا عدم حضور در این نشست، تصمیمی اتخاذ شد که بیشترین انطباق را با منافع و مصالح ملی کشور داشته باشد و این تصمیم به‌صورت رسمی اعلام گردید.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به ادعای برخی مبنی بر «از دست رفتن فرصت دیپلماتیک تأکید کرد که به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست. بازیگری در عرصه بین‌المللی تنها به حضور فیزیکی در نشست‌ها محدود نمی‌شود. گاهی مشارکت بدون محاسبه می‌تواند به موقعیت کشور آسیب بزند.
وی ادامه داد که ما تنها چند ماه قبل هدف حمله غیرقانونی و جنایت‌کارانه آمریکا قرار گرفتیم و رژیم صهیونیستی نیز با چراغ‌سبز واشنگتن در آن نقش داشت. طبیعی است نمی‌توان در نشستی شرکت کرد که ریاست آن بر عهده طرفی است که به چنین اقدام جنایت‌کارانه‌ای افتخار می‌کند.
غرب‌گرایان هم تصمیم ایران را به‌عنوان انزوا یا فرصت‌سوزی جلوه می‌دهند
به گفته کارشناسان در مجموع، بحث پیرامون حضور یا عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ بیش از آنکه ماهیتی دیپلماتیک داشته باشد، به عرصه‌ای برای تقابل دو نوع نگاه در سیاست خارجی کشور تبدیل شده است. از یک‌سو جریان غرب‌گرا، همچنان باتکیه‌بر «توهم فرصت‌سازی از طریق حضور در مجامع بین‌المللی تحت مدیریت آمریکا»، تلاش می‌کند هر تصمیم مستقل جمهوری اسلامی را به‌عنوان انزوا یا فرصت‌سوزی جلوه دهد و از سوی دیگر، نگاه مستقل و واقع‌بینانه دستگاه سیاست خارجی بر این باور است که شرکت در نشست‌هایی که طراحی و مدیریت آن در اختیار عاملان مستقیم حملات اخیر به ایران است، نه‌تنها سودی ندارد بلکه می‌تواند مشروعیت‌بخشی به همان روندهای خصمانه باشد.
تصمیم ایران برای عدم شرکت در شرم‌الشیخ، بر پایه محاسبات دقیق و باهدف صیانت از شأن ملی و اصول استقلال‌طلبانه نظام اتخاذ شد؛ تصمیمی که حتی برخی تحلیلگران خارجی نیز آن را نشانه هوشمندی و پختگی دیپلماسی تهران دانسته‌اند. در واقع، این تصمیم پیام روشنی داشت جمهوری اسلامی ایران مسیر اقتدار، عزت و تعامل متوازن، نقش خود را در معادلات منطقه‌ای و جهانی ایفا خواهد کرد.
بر خلاف این که برخی اصلاح‌طلبان عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ را فرصت‌سوزی دیپلماتیک توصیف می‌کنند برخی تحلیلگران نیز معتقدند عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ نشان‌دهنده آن است که تهران بر مواضع اصولی خود در قبال مسئله فلسطین و نیز در برابر سیاست‌های دوگانه و نمایشی غرب مصرّ است. از این منظر، غیبت ایران در چنین نشستی نه نشانه انزوا، بلکه تأکیدی بر استقلال و عزت دیپلماسی جمهوری اسلامی است.
ارسال نظرات