بیانیهای که صدای همه را درآورد

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، بیانیه اخیر جبهه اصلاحات ایران با عنوان «آشتی ملی؛ فرصتی طلایی برای تغییر و بازگشت به مردم» موجی گسترده از واکنشها را در پی داشته است؛ واکنشهایی که از سوی طیفی از شخصیتهای برجسته سیاسی، حوزوی، رسانهای و حتی برخی چهرههای اصلاحطلب ابراز شده و همگی در یک نقطه مشترکاند: بیموقع، ذلیلانه و خطرناک بودن این بیانیه در شرایط حساس کشور.
این گزارش مروری است بر برجستهترین انتقادها و مواضعی که طی روزهای گذشته علیه این بیانیه مطرح شده است.
تکرار مطالبات نتانیاهو
آیتالله سیداحمد خاتمی عضو فقهای شورای نگهبان با اشاره به شباهت آشکار بیانیه اصلاحات با خواستههای دشمنان خارجی تصریح کرد: مطالبات نتانیاهو عیناً در بیانیه اصلاحات گنجانده شده است. این بیانیه نه یک موضع جناحی بلکه بازتاب همان چیزی است که نتانیاهو در جنگ ۱۲ روزه پیگیری میکرد.
وی هشدار داد که چنین مواضعی در حقیقت بازتولید گفتمان دشمن در داخل کشور است و نمیتواند در مسیر منافع ملی قرار گیرد.
نسخه تسلیم در برابر دشمن
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در بیانیهای با انتقاد صریح از جبهه اصلاحات اعلام کرد: جریان اصلاحات در مسیر ترس از دشمن نسخه تغییر و تسلیم میپیچد.» این نهاد حوزوی تأکید کرد: «هر سخنی که وحدت ملی و انسجام داخلی را مخدوش کند، همراهی با اسرائیل و آمریکاست.»
در این بیانیه همچنین از مسئولان خواسته شد که قاطعانه در برابر چنین مواضعی اعلام نظر و اقدام کنند تا مرزهای همبستگی ملی خدشهدار نشود.
بیانیهای ذلیلانه
آیتالله عباس کعبی عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با اشاره به محتوای این بیانیه تأکید کرد: «این متن بر پایه نگاه ذلیلانه و اندیشه "ما نمیتوانیم" نگاشته شده است. چنین نگاهی نهتنها در سیاست بلکه در عرصه تمدن اسلامی مردود و غیرقابل قبول است.»
وی افزود: «بیانیه اصلاحات گویی از زبان دشمن سخن میگوید و به جای تبیین راه مقاومت بر تسلیم و عقبنشینی اصرار دارد.»
همصدایی با دشمنان
مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم نیز در واکنشی تند بیانیه اصلاحات را «همصدایی با دشمنان ایران اسلامی» دانست و خواستار برخورد قضایی با نویسندگان و ناشران این بیانیه شد. در متن این بیانیه آمده است: «هر حرکت سیاسی که در شرایط جنگ نرم و فشارهای دشمن به تضعیف وحدت داخلی بینجامد عملاً در خدمت پروژه دشمن خواهد بود.»
بیعبرت از جنایات آمریکا
محمدرضا غضنفری عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در تمثیلی قابل توجه گفت: «امضاکنندگان این بیانیه همانند کسیاند که ده بار دست خود را در سوراخ زنبور کرده و نیش خورده اما باز هم برای بار یازدهم دستش را داخل همان سوراخ میکند. این یعنی هیچ عبرتی از جنایات آمریکا نگرفتهاند.»
بازگشت به رادیکالیسم ایدئولوژیک
علی خضریان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز در یادداشتی تحلیلی نوشت: «بیانیه جبهه اصلاحات نشان داد این جریان بار دیگر به رادیکالیسم ایدئولوژیک بازگشته است. اصلاحطلبان به جای ایستادن کنار ملت ایران در مقابله با رژیم صهیونیستی و آمریکا نقش نیروی مکمل دشمن را در داخل کشور ایفا میکنند و در حقیقت تئوری پیروزی بدون جنگ آمریکا را مشروعیت میبخشند.»
بیهوده و زمان ناشناسانه
سیدعطاءالله مهاجرانی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی و از چهرههای شاخص جریان اصلاحطلب نیز در یادداشتی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این بیانیه بیهوده و زمان ناشناسانه است.» او ضمن نقد به انتخاب زمان انتشار چنین متنی، تأکید کرد که اصلاحطلبان با این اقدام نهتنها سودی برای خود نخواهند داشت بلکه هزینههای بیشتری بر دوش کشور میگذارند.
هدیه به دشمن
الیاس حضرتی رئیس شورای اطلاعرسانی دولت، با اشاره به همزمانی انتشار بیانیه با برخی تحرکات خارجی، اظهار داشت: «درخواست عدم کفایت رئیسجمهور و انتشار بیانیهای در چنین زمانی چیزی جز هدیه به دشمن نیست. امروز هر سخن و پرچمی که بوی اختلاف و تفرقه بدهد زمینهساز سوءاستفاده دشمن است.»
مراقب سوءاستفاده دشمن باشیم
سخنگوی دولت نیز در واکنش به این بیانیه گفت: «همه ما باید به انسجام اجتماعی توجه کنیم. شرایط کشور پیچیده است و هر اظهارنظری که بر پیچیدگیها بیفزاید میتواند مورد سوءاستفاده دشمن قرار گیرد.»
بیانیهای که هیچگاه کافی نیست
علی مطهری نماینده سابق مجلس، با نگاهی انتقادی گفت: «حتی اگر تمام خواستههای آژانس انرژی اتمی پذیرفته شود آنها باز هم مطالبات جدید موشکی و منطقهای مطرح میکنند و در نهایت تا زمانی که موجودیت اسرائیل پذیرفته نشود دستبردار نخواهند بود.» وی تأکید کرد که بیانیه اصلاحات عملاً بازی در میدان بیپایان دشمن است.
اجماع ملی مهمتر از جدلهای جناحی
محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور نیز با رویکردی انتقادی اما آرامتر گفت: «برخی اظهارنظرها نهتنها کمکی به تقویت فضای مثبت کنونی کشور نمیکند بلکه آن را مخدوش میسازد. در شرایطی که راهبردها مشخص است انتشار چنین بیانیههایی فقط موجب حاشیهسازی میشود.»
مردم تندروها را دوست ندارند
سیدمهدی طباطبایی معاون ارتباطات دفتر رئیسجمهور، در واکنش به بیانیه اصلاحات گفت: «تندروی در شرایط تهدید نهتنها یک بدفهمی سیاسی است بلکه بازی کردن در زمین دشمن محسوب میشود. چه این تندروی در قالب حمله به رئیسجمهور باشد چه در قالب انتشار بیانیهای پر از ایراد.» او افزود: «کشور نیازمند وحدت است و مردم تندروها را دوست ندارند.»
نسخه تسلیم کادوپیچ شده
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی نیز اظهار داشت: «جبهه اصلاحات نسخه تسلیم ایران را کادوپیچ ارائه کرد. تعلیق داوطلبانه در برابر آمریکا یعنی تسلیم.» او با انتقاد از اینکه در بیانیه به نقش دولت اشارهای نشده است، افزود: «کشور در حالت تعلیق و بیتصمیمی مانده است. باید اعتماد عمومی ترمیم شود و مسیر اصلاح واقعی از داخل کشور پیگیری گردد نه با چشم دوختن به بیرون.»
ادبیات و زمان بیانیه غلط بود
غلامحسین کرباسچی مدیر مسئول روزنامه هممیهن در نقدی ضمنی گفت: «بسیاری از اهداف مطرحشده در این بیانیه درست است اما مشکل در ادبیات، زمان و مکان طرح آن است. حتی آقای خاتمی نیز احتمالاً با این شیوه و زمانبندی موافق نیست.»
جز هزینه نتیجهای ندارد
محمد قوچانی، روزنامهنگار و رئیس کمیته سیاسی حزب کارگزاران نیز «چرا باید وارد عرصهای شوید که جز هزینه نتیجهای ندارد؟ جبهه اصلاحات با صدور چنین بیانیهای تنها هزینههای مضاعف برای کشور و حتی خود جریان اصلاحات ایجاد میکند.»
جمعبندی
آنچه از واکنشهای گسترده به بیانیه اصلاحات برمیآید وجود یک اجماع کمسابقه میان طیفهای گوناگون سیاسی و حوزوی در نقد آن است. از علما و جامعه مدرسین گرفته تا نمایندگان مجلس، اعضای دولت و حتی برخی از چهرههای اصلاحطلب، همگی این بیانیه را یا «نسخه تسلیم» دانستهاند یا «بیهوده و زماننشناس».
در شرایطی که کشور نیازمند انسجام ملی است صدور متنی که شائبه همراهی با دشمنان خارجی دارد نهتنها جایگاه اصلاحطلبان را ترمیم نمیکند بلکه آنان را با انتقادات بیسابقهای روبهرو کرده است.