ضرورت تبیین معارف ناب شیعه به مجامع علمی دنیا

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در بازدید از پژوهشکده بین المللی عروةالوثقی بر ضرورت تبیین معارف ناب شیعه به مجامع علمی دنیا پرداخت.
آیت الله فاضل لنکرانی در بخشی از سخنانش ابراز داشت: امروز، دنیا مشتاق شنیدن معارف شیعه است. در مسائل مختلف مانند مسئله شبیهسازی که از مباحث روز جهان است، شیعه دیدگاه متفاوتی دارد. در حالی که اهل سنت و مسیحیت و دیگر مذاهب آن را حرام میدانند، تنها شیعه و مراجع شیعه است که به حسب اولیه آن را جایز شمردهاند. البته اگر توالی فاسدی داشته باشد، به حسب ثانوی باید از آن جلوگیری کرد. این نکته بسیار مهمی است.
متن کامل این سخنان بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
خدا را شاکرم که توفیق زیارت جناب مستطاب آیت الله مختاری و دیدار با محققان ارجمند پژوهشکده بین المللی عروة الوثقی» نصیبم گردید.
وظیفه اصلی ما این است که مبانی استوار دین، به ویژه مبانی مکتب تشیع را تبیین کنیم که باور داریم حقیقت دین در این مکتب اصیل متجلی است. صرفنظر از بحث حقانیت شیعه که از اندیشهای عمیق و استدلالهای محکم برخوردار است. بهراستی در تمامی عرصهها، اعم از اعتقادات، احکام، اخلاق و مسائل سیاسی، شیعه دارای آموزههای ناب و بنیادین است.
متأسفانه این مبانی و حقایق هزارساله در حوزههای علمیه نجف، قم و دیگر حوزه ها متوقف مانده و مراکز علمی دنیا از این مبانی اطلاعی ندارند.
حضرت آقای مختاری حتماً به یاد دارند که مرحوم والد ما (رحمةالله علیه) در سال ۶۹ برای عمل قلب به لندن رفتند. (این توضیح را بدهم چون برخی افراد مطالب را نادرست نقل کرده اند. آن سفر با سفارش و تأکید خود رهبری معظم انجام شد که آن زمان اصرار داشتند حتماً باید ایشان را به خارج ببرند )
آن سفر ۳۸ روز در لندن طول کشید. دلیلش این بود که برای یافتن پزشکان و بیمارستانهای مختلف تلاش میکردیم تا عمل قلب انجام شود.
در آن سفر، والد ما (رضوان الله علیه) از مسئول سفارتخانه که اکنون در تهران است و فردی خوشفکر و متدیّن بود ـ پرسیدند: «اگر دانشگاهیان لندن و اروپا بخواهند درباره آرای شیعه تحقیق کنند، سوال خود را از کجا میپرسند؟»
این پرسش بسیار مهم بود؛ موضوعی که به ذهن بسیاری خطور نمیکند. آن فرد پاسخ داد: «در لندن مرکز بزرگی متعلق به اسماعیلیان است که معمولاً مسائل مربوط به شیعه را از آن مرکز پیگیری میکنند.» این پاسخ موجب تأثر شدید ایشان شد.
پس از آن سفر، در جلسهای که خدمت مقام معظم رهبری بودیم، حاج آقا به ایشان عرض کردند: «آقا! باید در لندن یک مرکز اسلامی تأسیس شود.» تا آن زمان یعنی سال ۶۹ - چنین مرکزی نه در زمان امام و نه در زمان رهبری، در لندن نداشتیم. به خوبی به خاطر دارم که مقام معظم رهبری فرمودند: «آیا این کار ضرورتی دارد؟ چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟» در همان جلسه، ایشان بیان کردند: «آقا! لندن دروازه دنیاست. تمام فرقهها و گروهها در آنجا پایگاه دارند. چرا شیعه نباید یک پایگاه بسیار عظیم و پرقدرت از جهت علمی و معنوی داشته باشد؟» که پس از آن، ایشان اقدام نمودند و مرکز اسلامی را تأسیس کردند.
ببینید، در سطح مراجع، این نگرانی و دغدغه و خلأ احساس میشد که واقعاً در مراکز علمی دنیا از جنبههای علمی و معارف شیعه خبری نیست. اساساً همین مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام که ایشان علاقمند بودند در لندن تأسیس شود، به همین هدف بود. فرمودند: نه، میخواهیم حسینیهای درست کنیم نه مسجد، چون لندن پر از حسینیهها و مساجد است.باید مرکزی باشد که واقعاً کار علمی انجام دهد.»
به خوبی به خاطر دارم که در همین مرکز فقهی، تقریباً ۱۰-۱۲ موضوع به انگلیسی ترجمه شد و به دانشگاههای آنجا ارسال گردید و بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت. از جمله بحث تلقیح مصنوعی از نگاه شیعه.
باید عرض کنم این کاری که این مؤسسه و پژوهشکده آغاز کرده، نه تنها سابقهدار است، بلکه ریشه در تفکری بلند و تشخیصی بهموقع دارد و از ضرورت بسیاری برخوردار است. تنها راه انتقال معارف حوزه به دنیا این است که به زبانهای مختلف ترجمه شود و به سهولت در اختیار مراکز علمی قرار گیرد.
پیشنهاد میکنم با وجود محققین توانایی که بحمدالله دارید افزون بر موضوعاتی که در حال تحقیق هستند، تحقیقات مراکز علمی معتبر حوزه را که تمامی مراحل آن به زبان فارسی انجام و چاپ شده است، دریافت نمایید و در صورت تمایل، پس از اضافه کردن مطالب جدید یا تلخیص، آنها را به زبانهای مختلف ترجمه کنید.
امروز، دنیا مشتاق شنیدن معارف شیعه است. در مسائل مختلف مانند مسئله شبیهسازی که از مباحث روز جهان است، شیعه دیدگاه متفاوتی دارد. در حالی که اهل سنت و مسیحیت و دیگر مذاهب آن را حرام میدانند، تنها شیعه و مراجع شیعه است که به حسب اولیه آن را جایز شمردهاند. البته اگر توالی فاسدی داشته باشد، به حسب ثانوی باید از آن جلوگیری کرد. این نکته بسیار مهمی است.
موضوعی که اکنون به یادم آمد، درباره فتوای مقام معظم رهبری در مورد حرمت تولید سلاحهای کشتار جمعی است. در مرکز فقهی ما، به مدت دو سال به صورت کاملاً محرمانه و بیسر و صدا کار کردیم که نتیجه آن هفت یا هشت مقاله قوی و ارزشمند در تأیید این فتوا بود. البته برخی از آقایان این فتوا را نپذیرفتند و رسالهای در این زمینه نوشتند. آن هفت یا هشت مقاله، مبنای برگزاری همایش بینالمللی فقه هستهای شد. یکی از آن رسالهها نوشته اینجانب بود که به انگلیسی نیز ترجمه گردید.
در آن زمان که آقای ظریف درگیر مذاکرات بود، به نحوی این رساله به دست ایشان نیز رسید. اگرچه چاپ نشد، اما ظاهراً تکثیر شده بود.
روزی به من اطلاع دادند که یکی از کاردینالهای آمریکایی،برای شرکت در همایشی به تهران آمده و اظهار کرده که میخواهد با نویسنده این رساله ملاقات کند. از ما وقت گرفت و به قم آمد و گفت: برای من بسیار جالب است که اسلام چنین اندیشه بلندی دارد که تولید سلاحهای کشتار جمعی را با این استدلالات قرآنی که شما آوردهاید حرام میداند... ما همگی فکر میکردیم این فتوا صرفاً یک موضع سیاسی از سوی رهبر ایران بوده است، اما شما آن را با آیات قرآن، روایات و سیره پیامبر اسلام مستند کردهاید که این برای ما بسیار جالب توجه است.
این موضوع برای من نیز بسیار جالب بود که یک کاردینال که در مراتب عالی معنوی مسیحیت قرار دارد، به قم میآید و به دنبال نویسنده این رساله میگردد.
به یاد دارم زمانی که آقای صالحی ریاست سازمان انرژی اتمی را بر عهده داشتند، از من دعوت کردند به تهران رفته و در همایش آنان سخنرانی کنم. آقای سلطانیه که نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود نیز در جلسه حضور داشت. پس از پایان سخنرانی - در حالی که پیش از آن آشنایی با یکدیگر نداشتیم - به من گفتند: "آقای فاضل، ای کاش این مطالب که امروز بیان کردید، در زمان مذاکرات هسته ای در اختیارم بود تا آنجا مطرح میکردم تا بدانند فقه شیعه چقدر زنده است و برای دنیای امروز حرف دارد." به ایشان گفتم: «این کوتاهی از ناحیه شما مسئولین است. باید سراغ حوزه میآمدید و از محققان حوزه میخواستید مطالب ناب را در اختیارتان قرار دهند، اما نیامدید.»
باید تأکید کنم این کار واقعاً بسیار مهم است. امروز شیعه میتواند بهترین نظریه درباره زن را ارائه دهد. در تمام احکام و جوانب، شیعه بهترین دیدگاهها را دارد. بهترین نظریه درباره کودک نیز از آن شیعه است.
آن موسوعه هشت جلدی احکام اطفال که مرکز فقهی حتماً برایتان ارسال کرده، در دو جلد به فارسی خلاصه شده به نام احکام و حقوق کودکان.: وقتی جلد چهارم این مجموعه منتشر شد، آقای سالارزاد، نماینده یونیسف در تهران به قم آمد و گفت: «سازمان ملل چند سال پیش از الازهر خواست کتابی درباره حقوق کودک از دیدگاه اسلام ارائه دهد، اما آنچه دادند بسیار محدود و غیرقابل توجه بود. اما تحقیقات شما که هنوز کامل نشده و هر جلدش ششصد صفحه است، برای ما بسیار جالب است.» حتی پیشنهاد ترجمه دادند که پاسخ دادم در زمان مناسب خودمان ترجمه خواهیم کرد.
اسلام و شیعه قویترین دیدگاهها را درباره کودک دارد. در حالی که جهان به بحث حقوق کودک میپردازد، اسلام نظرات عمیقی در این زمینه ارائه داده است. اکنون تلخیص دو جلدی آن به زبانهای انگلیسی، ترکی استانبولی، اردو و اسپانیولی ترجمه شده که این کار بسیار مهمی است.
باید عرض کنم که ما طلبهها و شما محققان و این مراکز، ابتدا باید باور داشته باشیم که شیعه حرف بسیار برای گفتن دارد. این مطلب را استاد بنده آیتالله وحید (دام ظله) نقل میکردند. که سنهوری،( نویسنده کتاب «الوسیط» که شرح قانون مدنی مصر است - مجموعهای ۱۰-۱۲ جلدی که هر جلد آن بیش از هزار صفحه است -) گفته است: «وقتی کتاب من به پایان رسید و چاپ شد، به کتاب مکاسب شیخ اعظم انصاری دست یافتم و دیدم چه تحقیقات جدید، قوی و محکمی در این کتاب وجود دارد.»
باید تأکید کنم که دست شیعه به برکت اهل بیت علیهمالسلام و ارتباط صحیح با قرآن پر است. این مراکز باید این معارف را استخراج کنند و در اختیار مراکز علمی دنیا قرار دهند.
امیدواریم انشاءالله این پژوهشکده صفحهای زرین در تاریخ حوزههای علمیه، خصوصاً حوزه علمیه قم باشد.