دختر مسلمان؛ از بازشناسی هویت تا تجلی ارزش ها

فریبا صادقی دوست استاد حوزه علمیه خواهران شیراز به مناسبت میلاد حضرت فاطمه معصومه(س) و روز دختران در گفت و گو با با خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس به مبحث هویت دخترانه از منظر اسلام پرداخت.

صادقی دوست با اشاره به اینکه طبق روایات اهل بیت(ع) دختر مایه رحمت و برکت است بر بازشناسی هویت دخترانه تاکید کرد و گفت: مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) می فرمایند که «امروز وظیفه‌ی زنان مسلمان؛ بخصوص زنان جوان و دختران، آن است که "هویّت والای زن اسلامی" را آن‌چنان زنده کند که چشم دنیا را به خود جلب کند» که متاسفانه برخی از زنان و دختران ما در دام مقایسه بین زن و مرد گرفتارند چراکه این موضوع اصلاً مقایسه‌ای نیست، بلکه یک رویکرد شناختی- توصیفی است.

وی افزود: وقتی در مورد دختر و زن صحبت می‌شود، یعنی دخترِ دارای حکمت و خرد، یعنی دختر باید بتواند جمال الهی را به صورت حکمت آمیز به منصه ظهور برساند و به همین سبب است که دختران ظرایف حکمت را در ظرایف هنر پیاده می‌کنند اما جنس رفتاری جمالیت و عقلانیت در مردان متفاوت است و آن هم به سبب تفاوت در رفتار است، در حالی که ماهیتش هیچ تفاوتی نمی‌کند، چون هر دو انسان‌اند.

این استاد حوزه علمیه اظهار داشت: آنچه دین اسلام به آن زیاد پرداخته این است که برای دختران و بانوان، هویت انسانی قرار می دهد و او را جزو جلوه‌ی انسانی تلقی می‌کند، چیزی که شاید در ادیان دیگر تنها در کلام است و در عمل نیست.

وی افزود: اسلام، دختر و زن را نمونه‌ یک انسان خردمند، یک انسان زیبا اندیش و یک انسان کمال‌گرا تعریف می‌کند و یک هویت جنسی متفاوتی از حوزه‌ی زنانگی و زن بودن ارائه می‌دهد یعنی هم رویکرد هویت جنسی به آن دارد و هم هویت‌های زنانگی به آن می‌دهد وجمله‌ی «اَلْمَرْأَةَ رَیْحَانَةٌ وَ لَیْسَتْ بِقَهْرَمَانَه» می‌خواهد بگوید این زن است، اما قرار نیست مردواره بشود، حواسمان باشد که نشکند که شکستنش، خانواده را به نابودی نزدیک می کند.

صادقی دوست با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری پیرامون لزوم بازنشناسی هویت اسلامی دختران گفت: اگر دختر مسلمان قرار است برای جهان نمونه باشد این دختر باید دارای هویت باشد و باید شکل گیری هویتی مثبت که از تکالیف اساسی روانی - اجتماعی در دوره نوجوانی است، شکل گرفته باشد و در حقیقت، هویت، مفهوم جامع از خویشتن است که از اهداف، ارزشها و باور هایی تشکیل شده که فرد به آنها پایبند است، و در این دوره به کانون اصلی توجه فرد تبدیل می شود.

 وی افزود: مهمترین تکلیف در دوره نوجوانی، حل "بحران" هویت در برابر گم گشتگی هویت" است که هدف آن تبدیل شدن به فرد بزرگسال که نقشی ارزشمند در اجتماع دارد و شکل گیری هویت از همانندسازی ها، درونی سازی و یکپارچه سازی های فرایند رشد شکل می گیرد.

این استاد حوزه علمیه اذعان کرد: نوجوانان به منظور شکل دادن به هویت خود باید توانایی ها، نیازها،علایق و تمایلات خود را به گونه ای محقق و سازماندهی کنند که بتوانند آنها را در بافتی اجتماعی ابراز کنند و نشان دهند و نوجوانانی که خود را می پذیرند و هویت مثبتی دارند به لحاظ روانشناختی از افرادی که هویتی منفی دارند و به خود علاقه ای ندارند، سالمتر هستند

وی افزود: برای داشتن دخترانی با هویت دختران اسلامی که بتوانند نمونه برای جهان باشند، نیاز است که آنان اولا ارزش‌های خویش را بشناسند و ثانیا اینکه به آنها پایبند باشند و ثالثا به هویت جنسی دلنشین دست یابند یعنی به جای اینکه دلشان بخواهد پسر باشند و یا رفتار آنان را تقلید کنند، به دختر بودنشان راضی بوده و حتی یک پله بالاتر، به دختر بودنشان افتخار کنند و اگر دخترانمان به این باور برسند که جامعه بدون آنان، کارش بر روی زمین می ماند به دختر بودنشان خرسند خواهند بود.