گزارشی از تدوین سند ملی زیارت در کارگروه رسانه و فضای مجازی؛
از تعریف اجتماعی زیارت تا دکترین رسانه‌ای و نظام موضوعات زیارت
دبیر کارگروه هنر، رسانه و فضای مجازی دبیرخانه کارگروه زیارت از رقابت سه کلان گفتمان در زیارت خبر داد و گفت: گفتمان لیبرالیسم، برائت و انقلاب اسلامی از مهم‌ترین گفتمان‌های زیارت هستند.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمد مهدی محققی دبیر کارگروه رسانه و فضای مجازی دبیرخانه کارگروه زیارت در پنجمین نشست از سلسله نشست‌های «ظرفیت شناسی ارتباطات، رسانه و فضای مجازی برای سند نویسی ملی زیارت»؛ با عنوان «هم‌شناسی امت در زیارت امام؛ بازاندیشی از منظر ارتباطات میان فرهنگی» به ارائه گزارشی پیرامون پیشینه و سیر طی شده برای تدوین سند ملی زیارت پرداخت و اظهار داشت: در سال‌های گذشته تولیت محترم آستان قدس رضوی آیت الله مروی از رئیس جمهور شهید آیت الله رئیسی درخواست می کنند که یک سند ملی برای زیارت تدوین شود، آیت الله رئیسی دست به کار شدند و مأموریت تدوین سند را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع دادند.
پژوهشگر سیاست گذاری فرهنگی از تصمیم شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تدوین پیش نویسی بر مبنای علوم انسانی اسلامی خبرداد و گفت: در آنجا تصمیم گرفته شد که با توجه به رویکردهایی که در علوم انسانی اسلامی در قم وجود دارد، یک پیش نویس جدیدی تهیه شود و کارگروه‌هایی در عرصه‌های مختلف زیارت؛ نظیر کارگروه معماری و شهرساطی، آموزشی پژوهشی، تمدن اسلامی، آینده پژوهی، زنان و خانواده، اخلاق و معنویت، حکمرانی و خدمات و چندین کارگروه دیگر تشکیل شد؛ یکی از کارگروه‌ها، کارگروه هنر، رسانه و فضای مجازی است.
زیارت به مثابه پدیده اجتماعی؛ رویکرد اقامه و آمادگی ساختارهای اجتماعی و حاکمیتی
حجت الاسلام محققی گام نخست در حرکت به سوی سند ملی زیارت را، تعریف دقیق از معنای زیارت عنوان کرد و بیان داشت: در این کارگروه، ابتدا به یک تعریفی از زیارت رسیدیم؛ که منظور از زیارت، حضور معرفتی نزد اولیا خدا برای نصرت و یاری ولی خدا است.
وی در ادامه به مبانی تعریف زیارت اشاره کرد و خاطرنشان کرد: این تعریف از زیارت بر اساس فرازی از زیارت اربعین است که می فرمایند: « َ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ» و همچنین بر اساس تعریفی که در فقه برای زیارت وجود دارد؛ «حضور الزائر عند المزور» گرفته شده است.
دبیر کارگروه هنر، رسانه و فضای مجازی دبیرخانه کارگروه زیارت در ادامه به تلاش این کارگروه برای شناخت زیارت به عنوان یک پدیده اجتماعی اشاره کرد و گفت: نزدیک ترین مفهوم به رویکرد اجتماعی بحث «اقامه: است؛ اقامه به معنی آمادگی و اقدام ساختارهای اجتماعی و حاکمیتی برای پیوستگی و هدفمندی زیارت است.
دکترین رسانه‌ای زیارت: نظریه سیاستی تمدن‌سازی نوین اسلامی در پدیده زیارت
پژوهشگر سیاست گذاری فرهنگی در ادامه از تهیه دکترینی با عنوان «نظریه سیاستی تمدنی سازی نوین اسلامی بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی در پدیده زیارت» خبر داد و پیرامونش بیان کرد: در این دکترین، به رقابت‌های گفتمان‌های مختلف زیارت پرداخته شده؛ ما سه کلان گفتمان را در زیارت می بینیم. گفتمان لیبرالیسم، که خود لیبرالیسم یک خرده گفتمان اقتصادی دارد که نگاهش به زائر، نگاه اقتصاد محور و بازاری است و دوم گفتمان توریسم که تنها بهره‌های گردشگری است.
رقابت گفتمان‌های زیارت: لیبرالیسم، برائت و انقلاب اسلامی
وی گفتمان برائت و گفتمان انقلاب اسلامی را دو کلان گفتمان دیگر خواند و ابراز داشت: گفتمان برائت، گفتمانی دارای دافعه و تخاصمی است که بر پایه هم‌ستیزی بنا نهاده شده است.
در ادامه حجت الاسلام محققی بر لزوم ترسیم چشم انداز ۱۰ ساله و مشخص شدن اهداف و راهبردها تأکید کرد.
نظام موضوعات زیارت در سه عرصه ارتباطات، رسانه و فضای مجازی
دبیر کارگروه رسانه و فضای مجازی دبیرخانه کارگروه زیارت پیرامون نظام موضوعات ناظر بر تعریفی که از اقامه زیارت بیان شد، اظهار داشت: نظام موضوعات ما در سه عرصه ارتباطات، رسانه و فضای مجازی است.
وی مسائل مربوط به عرصه ارتباطات را شامل ارتباطات بین فرهنگی، درون زیارتی، مباحث تمدن نوین اسلامی، مباحث صنایع فرهنگی و نمادهای اسلامی، نگاه به صنایع پیرامونی زیارت، بحث دیپلماسی فرهنگی و زیست بوم زیارت عنوان کرد.
حجت الاسلام محققی در پایان بر لزوم تولید شناسنامه برای هر مسئله تأکید کرد و گفت: با دو هدف نیازاست که برای هر مسئله شناسنامه‌ای تولید کنیم، یکی از این هدف‌ها، پیوست این شناسنامه به سند ملی زیارت است تا یک یا چند گزاره در متن اصلی سند بیاید، دوم این که یک پیوست رسانه‌ای و گفتمان سازی داشته باشد.
ارسال نظرات