چگونه درباره هشتگ کاپشن صورتی به فرزندم بگویم؟

«من دیگه پارک نمیام» این جمله واکنش فاطیما پنج ساله از شنیدن شهادت دختر خردسال کاپشن صورتی با گوشواره قلبی است و پدرش مانده  چگونه حس امنیت را به کودکش برگرداند. کودکی که به هر حال در زندگی‌اش با مرگ اطرافیان، حوادث و برخی رخدادهای اضطراب‌آور مواجه است و ناخودآگاه ترس و احساس ناامنی در او به وجود بیاید.

البته کودکان ما در این سه ماه اخیر هم درباره آنچه در غزه می‌گذرد چیزهایی را شنیده یا تصاویر آن را دیده است، همچنین درباره واقعه تروریستی گلزار شهدای کرمان در جریان قرار گرفته و این حس ناامنی روانی شاید با او بیش‌تر همراه شده باشد. در اینجا کودک ممکن است این واکنش را به صورت غیر کلامی در حالت‌هایی مثل اضطراب و استرس در خواب نشان بدهد. حال در چنین شرایطی والدین چگونه با کودکشان سخن بگویند تا حس ناامنی او مرتفع شود.

شهیده ریحانه سلطانی‌نژاد دختری با کاپشن صورتی و گوشواره قلبی

از آنجایی که طبق برخی آمار ۸۴ درصد از کودکان بیننده برنامه‌های سیما، ۷۴/۵ درصد از کودکان بیننده شبکه پویا، ۶۴/۸ درصد از کودکان به «انجام بازی‌های رایانه‌ای»، ۱۱/۶ درصد به «استفاده از شبکه‌های اجتماعی» و ۸/۲ درصد هم به «گوش دادن به رادیو» اشاره داشته‌اند، نشان می‌دهد در این عصر نمی‌توان جلوی مواجهه کودک با رخدادهای اضطراب‌آور و ترس‌آلود را گرفت.

در این اثنا ایجاد حس ناامنی در کودک در بزرگسالی همراه او خواهد بود. اگر حس ناامنی شدید از دوران کودکی به دوران بزرگسالی او منتقل شود، او نمی‌تواند متناسب با سنش رشد کند، استقلال فردی و اجتماعی او با چالش بزرگی مواجه می‌شود و حتی نمی‌تواند به دیگران اعتماد کند. بنابراین دختران و پسرانی که احساس نا امنی می‌کنند نمی‌توانند همسران و والدین خوبی باشند، در یک کلمه فعالیت اجتماعی این کودکان در سطح اجتماع تحت تأثیر احساس ناامنی قرار می‌گیرد.

رئیس سابق شبکه پویا محمد سرشار می‌گوید خبر شهادت یک کودک «در خردسالان و کودکان احساس ناامنی ایجاد می‌کند»، زیرا «بچه‌ها دچار ترس می‌شوند» و فعالیت‌هایشان در زندگی روزمره با اختلال مواجه می‌شود. باید به این نکته در رسانه، ادبیات کودک و تولید آثار هنری توجه شود.

از سویی دیگر یک کارشناس مطالعات خانواده مهدیه شادمانی با تأکید بر اینکه امروز در برابر اخبار گوناگون نمی‌توان از استراتژی سانسور در انتقال به کودکان بهره برد، می‌گوید نیازی نیست کودکان ما تصاویر این جنایات را مشاهده کنند،‌ اما «باید به سؤالات کودکمان پیرامون آن پاسخ دهیم» و مطابق سن کودک برای او ایمنی و امنیت را ایجاد کنیم؛ یعنی با نوازش و محبت به او بگوییم «علیرغم دشمنی‌های زیاد علیه کشورمان در امنیت کامل به سر می‌بریم».

در چنین شرایطی چگونه حس امنیت را به فرزندمان برگردانیم؟

«من اینجا هستم و تو آرام باش» و «من اینجا هستم و می‌توانی روی من حساب کنی» این جملات را در حالی که به فرزندتان می‌گویید، به او اطمینان خاطر بدهید قرار نیست این رخداد ناگوار لزوماً برای او یا خانواده رخ دهد. همچنین او را مطمئن کنید از او در هر شرایط و موقعیتی مراقبت می‌کنید. در این اثنا کارهای روزمره را به روال سابق انجام دهید تا از شدت تأثیر اخبار بد در فرزندتان کاسته شود. همچنین در طی روز ساعتی را به نقاشی کردن اختصاص دهید تا کودک شما هیجاناتش را در قالب نقاشی بیان کند. در نهایت توجه داشته باشید اینکه خانواده با هم، همنشین باشند و روابط صمیمانه داشته باشند، ناخودآگاه از زندگی در کنار شما احساس امنیت می‌کند.