کتاب نفیس خالی از محتوا معضل بازار نشر است

اشاره: کتاب، همان یار مهربان که همه ما از کودکی با آن آشنا هستیم این روزها تا حد زیادی از زندگی هایمان دور شده است، با گسترش علم و تکنولوژی و باز شدن پای شبکه های اجتماعی به زندگی، کتاب و کتابخوانی این روزها به دست فراموشی سپرده شده و متاسفانه آمار مطالعه در کشور ما به طرز وحشتناکی کاهش یافته است، اما هنوز هم می توان در این مورد کاری کرد.

به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، گفت‌وگویی با حجت الاسلام ابوالفضل هادی منش نویسنده و پژوهشگر حوزه دین انجام داده است که در ادامه می خوانیم.

رسا ـ علت کم توجهی به کتاب و کتابخوانی در جامعه چیست؟

مانند سایر آسیب های اجتماعی، رصد و پایش برای آسیب های کتابخوانی از سوی مراکز رسمی لازم است، هر ساله در هفته کتاب و کتابخوانی به صورت مقطعی، گذرا و نمایشی جلساتی برگزار می شود، نهادهای فرهنگی یک هفته از سال را به مقوله اختصاص می دهند، اما لازم است برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در بین مردم، مراکز مختلف فرهنگی تقسیم کار کنند.

وزارت آموزش و پرورش و کانون های پرورش فکری کودک و نوجوان و سایر نهادهای فرهنگی نقشی اساسی در ترویج فرهنگ کتابخوانی دارند، و اینگونه نباید باشد که سالی یک‌مرتبه به کتاب پرداخته شود و به کاری نمادین و نمایشی تبدیل شود؛ متاسفانه کتاب به عنوان کالایی فرهنگی که رقبای زیادی دارد شناخته شده، نه به عنوان کالای پایه و شاخص، که به این علت رقبایی مانند: بازی، انیمیشن، فیلم و اسباب بازی پیدا کرده است.

کتاب کالایی پایه و فراتر از همه محصولات فرهنگی است و نگاه کالایی به کتاب با تنزل این محصول و ایجاد رقبای پرجاذبه همراه است، کتاب در مقایسه با سایر کالای فرهنگی مانند غذا در مقایسه با فست فود است،

رسا ـ دغدغه مندی رهبر معظم انقلاب در مورد کتاب و کتابخوانی به چه دلیلی است؟

به نظر به این علت باشد که نهادها وظیفه خود را در رابطه با فرهنگ کتاب و کتابخوانی به خوبی انجام نمی دهند، شاید وظایف سازمانی و اداری خود را انجام داده باشند ولی فرهنگ سازی اتفاق نیافتاده است، فعالیت این نهادها به عنوان فعالیتی ثمربخش و توسعه دهنده در فرهنگ کتاب و کتابخوانی نبوده است.

رسا ـ آیا گرانی کتاب در کاهش میزان مطالعه نقشی داشته است؟

کتاب گران نیست، افزایش قیمت کتاب در مقایسه با افزایش قیمتی که در سایر کالاها وجود دارد زیاد نیست، البته منکر قیمت زنی های کاذب، پرداختن بیش از حد به جلد کتاب و کم توجهی به محتوای کتاب نیستم، تعدادی از ناشران توجه به فروش دارند و کتاب را با جلد جذاب، کاغذ گران‌قیمت و محتوای ضعینف روانه بازار می کنند.

کشورهای خارجی تنها برای کودکان کتاب پرهزینه تولید می کنند و برای سایر افراد کتاب های کم هزینه تولید می کنند، بنده با توجه به اقتصاد موجود با چاپ کتاب های نفیس که خالی از محتوا هستند به شدت مخالف هستم؛ کتابی نفیس است که محتوایی نفیس داشته باشد نه کتابی که جلد و ظاهری نفیس داشته باشد؛ تخفیف کتاب مورد توقع مردم است، توزیع بن و برگزاری جشنواره ها به نوعی افزایش قیمت کتاب را کنترل می کند.

رسا ـ راهکار ترویج کتابخوانی در بین مردم چیست؟

بارها گفته ام که کتاب باید از نهاد اوقات فراغت به نهاد آموزش تبدیل شود؛ یعنی کتاب جایی در آموزش پیدا کند، یکی از چیزهایی که به فرهنگ کتابخوانی لطمه زد اختصاص تعطیلات و ایام فراغت به کتابخوانی است و برای رفع این آسیب ما عنوان پرکردن اوقات فراغت را با غنی سازی اوقات فراغت عوض کردیم.

باید زمانی را به کتابخوانی اختصاص دهیم و کتاب را در کتابخانه بخوانیم نه اینکه کتابی را در کوله پشتی بگذاریم و به تفریح برویم، نهاد آموزش شامل خانوده نیز می شود و توجه به کتابخوانی در خانواده ها باعث می شود که فرزندان علوم تخصصی را یاد بگیرند.