مشخص نشدن هدف، علت خروجی کم بعد از پایان تحصیلات

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیداحمد فقیهی در سومین روز پیش رویداد «شیوه‌های آموزش کارآمد در علوم حوزوی» که ویژه اساتید جامعةالزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد، با بیان اینکه فاعل مختار محال است در کارهای خود هدف نداشته باشد، عنوان کرد: هدف در فلسفه، علت غایی است و آن چیزی که در انسان انگیزه ایجاد می‌ کند توجه به هدف است، به همین دلیل، هدف علت می‌شود.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با طرح این پرسش که هدف ما از تحصیل چیست؟، افزود: هدف برخی از تحصیل، نمره، مدرک و شغل است، یعنی هدف آنها فهمیدن نیست؛ بنابراین هدف مشخص می‌کند که انسان چه کاره است.

لزوم شناخت هدف

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فقیهی با تصریح بر اینکه علت خروجی کم بعد پایان تحصیلات، مشخص نشدن هدف است، گفت: استاد باید در جلسات اول، هدف را به صورت کلی بیان کند و هدف را تعلیم دهد.

وی توضیح داد: بین تدریس صرف با تعلیم آن تفاوت وجود دارد، یعنی استاد باید به گونه ای درس دهد که شاگرد یاد بگیرد، اگر در کلاس تعداد زیادی نتوانستند نمره بگیرند، یک وجه آن به استاد برمی‌گردد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به لزوم شناخت هدف، اظهار داشت: وقتی هدف از فراگیری دانش مشخص شود و طلبه هدف را بشناسد، طبق همان هدف حرکت می‌کند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فقیهی اضافه کرد: اگر هدف از تحصیل، نمره گرفتن و اشتغال باشد، همین مقدار نیز دنبال می‌کند؛ با تأخیر کلاس می‌آید، از حق غیبت خود استفاده می‌کند، درس‌ها را نیز شب امتحان می‌خواند و برایش مهم نیست که چیزی یاد بگیرد یا نه؛ چون فقط نمره می‌خواهد.

وی با بیان اینکه وظیفه استاد این است هدف از تحصیل علم را به درستی تبیین کند، عنوان کرد: وقتی هدف از تحصیل علم مشخص باشد، طلبه بیشترین تلاش خود را جهت فراگیری دانش خواهد داشت، اگر هدف مشخص باشد، خروجی بهتری خواهیم داشت.

تحصیل مقدمه ای برای کسب معرفت الهی است

استاد اخلاق حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: استاد و معلم باید در جلسه اول، هدف را تبیین کند و تعلیم بدهد، باید برای طلاب تبیین شود که همه آنچه که می‌خوانید حتی دروس خارج، مقدمه است برای اینکه انسان به معرفت خدا برسد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فقیهی تصریح کرد: درس خواندن، باقی است؛ نوشتن، باقی است؛ اگر در حین درس خواندن، تقوا و معرفت حاصل شود، ماندگار خواهد شد؛ مرحوم دولابی هیچ درس نخواند ولی معرفت به خدا برای وی حاصل شد.

وی بیان داشت: حقیقت علم این حدیث گهربار از پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله است که فرمودند: «أوّلُ العلم مَعرفةُ الجَبّار و آخرُ العلم تَفویضُ الأمر الیه؛ سر آغاز علم، شناخت خداوند جبّار و سرانجام آن، واگذاری امور به او است».

علم باید انسان را به معرفت الله برساند

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه علم باید انسان را به معرفت الله برساند، گفت: استاد باید این حقیقت را درک کرده باشد، در زندگی خود به کار برده باشد تا بتواند به دیگران نیز انتقال دهد و بیاموزد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فقیهی با اشاره به تفاوت «تدریس» و «تعلیم و تربیت»، یادآور شد: تعلیم و تربیت، غیر از تدریس است؛ صرف، نحو، منطق و غیره انسان را به اینجا نمی‌رساند؛ این علوم در حافظه قرار می‌گیرد، اما علم، نوری است که باید در قلب مستقر شود.